Afganlar Taliban’ı istiyor

Defne Bayrak / Timeturk

Amerikan Washinton Post gazetesinde yayımlanan bir rapor Afgan Halkı’nın Molla Ömer liderliğindeki Taliban’ı Karzai’ye tercih ettiğini, Taliban’ın kurduğu gölge hükümetin hükümlerinden ve mahkemelerinden çok memnun olduğunu ortaya koydu. Rapor ayrıca Taliban’ın kurduğu gölge hükümetle sessiz sedasız geri dönmenin önünü açmaya hazırlandığına işaret etti.

Amerikan gazetesi Taliban Hareketi sorumlularının Afganistan’da Hamit Karzai hükümetine güçlü bir alternatif olarak bir gölge hükümeti olarak çalıştığını kaydederek Afganların büyük kısmının Karzai rejimi kargaşası yerine Taliban’ın sıkıyönetimini tercih ettiğini kaydetti.
Laghman Eyaletinden Washington Post muhabiri Grief Witt hazırladığı raporunda bu eyaletin de tüm Afgan eyaletleri gibi yöneticileri var, dedi.

Witt şöyle ekledi; “bunlardan biri Karzai tarafından atanmış ve kendisini binlerce Amerikan askeri destekliyor. Bu dağlık bölgeyi gündüzleri o yönetiyor. Biz dizi projenin sembolik kurdelesini kesiyor. Afgan yetkililerden bazı arkadaşlarının ifadelerine göre tasarrufu altındaki dış yardım bütçesinden sayarak kendisi için kendisine pay alıyor.

İkinci yönetici ise Taliban Hareketi lideri Molla Ömer tarafından tayin edilmiş. Amerikan güçleri kendisini kovalıyor. Bu nedenle bölgeye yalnızca geceleri girebiliyor. Afganistan İslami Emirliği başkanlığından resmi kağıtlarla hükümler yayınlıyor. Bununla beraber hükümet güçlerine karşı saldırılar planlıyor. Taliban’a tabi olan yetkililerden yolsuzluğa karıştığı şüphesi bulunan herkesi hemen kovuyor, görevden ayırıyor.
Amerikan hükümetinin Karzai hükümetini desteklemek için Afganistan’a 30 bin ek asker göndermeyi planladığı bir sırada Taliban da gayet sakin bir şekilde iktidara geri dönmenin hesabını yapıyor ve bunu kaçınılmaz kesin sonuç olarak görüyor.

Bunu gerçekleştirebilmek için de Taliban, liderlerden, polis komutanlarından, bölge müdürlerinden ve hakimlerden oluşan bir gölge hükümet oluşturdu. Afganistan’da hayata etkileri Karzai hükümetinin etkisinden daha fazla.
Güneydeki Kandahar Eyaletinde kanun koyucu olan ve Karzai’ye yakınlığı ile bilinen Halit Peşton şunları söyledi; “bu şahıslar (Taliban unsurları) bir gölge hükümeti oluşturuyor ve ülkede görülen kaosta önemli bir kısmı temsil ediyor.”

Amerikalı yetkililer, Taliban’a tabi gölge hükümetinin dağıtılması ve Karzai hükümetinin iktidarının gelecek 18 ayda yayılmasının Obama’nın Afganistan’daki yeni stratejisinin başarısı olarak kesin bir durum olarak görüyor.

Ancak Washington Post muhabiri bu işin, Afgan halkının ülkelerinden büyük bir kısımda sıkı, yolsuzluğun önünü kesen ve Karzai’nin atadıklarının karakterize özelliği olan yetersizlikten uzak Taliban rejimini tercih ettiği şu anda eskisine göre daha zor ve karmaşık olduğunu düşünüyor.

Afganlar Taliban mahkemelerine koşuyor

Afganlardan her ne kadar 2001 yılında Taliban rejiminin düşmesine sevinenler olmuşsa, bu hareketin izlediği yolu değiştirdiğine dair herhangi bir delil bulunmamasına karşın, güneydeki Kandahar Eyaleti’nin kuzeyindeki Kunduz Eyaleti’nden Afgan yetkililer, ülkelerindeki hükümete halkın güveninin kalmadığını, birçoklarının davalarının görülmesi ve uygun bir hükmün verilmesi için Taliban’a yöneldiğini açıkladı.

Peşton, Kandahar’ı son ziyaretinde bazı insanların, Taliban yargısından çok memnun olduğunu duyduğunu ifade ederek şöyle dediklerini aktardı; “İslam şeriatı, davalarda hüküm verilmesinde en hızlı olanı. Davanın kadıya sunulmasının hemen ardından sonucu alabilirsin. Ama aynı davayı devlet mahkemelerinde açarsan bir sene veya iki sene alır. Belki de hiç çözülmez. Oysa Taliban’da dava bir saat içinde karara bağlanır.

Her şeye rağmen Afganlardan birçoğunun aslında seçeneği bulunmuyor. Bu nedenle Taliban Afganistan’ın birçok yerinde özellikle de engebeli kırsal kesimlerde son karar verici oluyor.

Gölge hükümeti yetkilileri, sorumluların ve yerlilerin ifadelerine göre vergi de topluyor. Çiftçilerin gelirlerinin yüzde onunu alıyor.

Kunduz’dan parlamento üyesi olan Fatma Aziz şöyle diyor; “İnsanlar onları sevse de sevmese de desteklemeye mecbur.”

Taliban’ın savaşçılarıyla yöneticileri arasında açık bir fark bulunmuyor. Zira onlar öğleden sonra polis görevlisi ya da halkın şikayetlerini dinleyen hakimken karanlığın çökmesiyle savaşçıya dönüşüyor.

Ancak bu gölge hükümeti Taliban’ın stratejisinde temel bir unsuru temsil ediyor. Öyle ki hareket bu hükümet aracılığıyla Afganlara, kendilerinin Karzai ve müttefiklerinin sunduğundan tamamen farklı bir yönetim biçimi sunmaya güçlerinin yettiğini ispatlıyor.

Afganlar Taliban’ı istiyor

Amerika’nın Afganistan’da Taliban Rejimi’ni düşürmesinin ardından getirdiği alternatif Karzai hükümeti Taliban’ın yerini tutamadı.