İran’ın blogçu mollası Muhammed Abtahi
İran’ın ilk blogçu mollası Muhammed Ali Abtahi, geçen Haziran’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından tutuklandı.
16 Yıl Önce Güncellendi
2009-11-24 22:17:00
İran’da “blogçu molla” olarak ün yapan, reform, demokrasi ve özgürlükler yanlısı harekete cesaretiyle öncülük eden Muhammed Ali Abtahi, internet üzerinden kurduğu blog sayesinde görüşlerini geniş kitlelere ulaştırmayı başardı. Ülkede geçen Haziran ayında yapılan seçimlerden sonra patlak veren gösterilerde tutuklanan Abtahi, Hatemi’nin yardımcılığını yapmıştı.
Şeriat ilimlerini Havza’da okudu. Parlamentoda bakan yardımcılığı görevi yaptı. Ancak internete, daha sonradan “muhalefet” olarak vasıflandırılan reformcu görüşlerini sunmak için en büyük ayrıcalığı verdi.
“Blogcu molla”…İran İslami Cumhuriyeti’nde en ünlü siyasi reformcu, demokrasi ve hürriyetlerin en cesur savunucusu Muhammed Ali Abtahi’ye işte bu isim veriliyor. Geçen Haziran ayında yapılan başkanlık seçimlerinin ardından yapılan protestolarda tutuklanması neticesinde siyasi arenanın kalbine oturdu.
Hüccetü’l İslam Muhammed Ali Abtahi 27 Ocak 1958’de Meşhed’de doğdu. Fıkıh alimi, reformcu bir aktivist, demokrasi destekçisi ve İran’daki Uluslar arası Dinler Arası Diyalog Enstitüsü başkanı.
Aynı şekilde Savaşçı Din Adamları Birliği Merkez Komitesi üyesi. Kültür ve uluslar arası ilişkiler İslami rehberlik bakanı yardımcılığı da yaptı. 1997 yılında Hatemi kendisini cumhurbaşkanlığı personeli başkanlığına seçti. 2 Eylül 2001 tarihinde de Hatemi Abtahi’yi parlamento ve kanuni işlerinde yardımcılığına yükseltti.
2004 yılındaki genel seçimlerin ardından parlamentodakilerin büyük çoğunluğuyla görüş farklılığı yaşadığı gerekçesiyle 3 kere istifasını sundu. Sonunda aynı senenin Ekim ayının 12’sinde Hatemi istifasını kabul etti.
Abtahi bloglama dünyasında oldukça faal. İran hükümetinde görevi sırasında internet üzerinden blogçuluğu başlatan ilk isim oldu. Liberal din adamı Abtahi, İmam Mehdi hakkında tartışmalara neden olan bir dizi kitap yazan dindar ve tutucu muhafazakar babası Ayetullah Hasan Abtahi’den farklı bir çizgiye sahip.
Babası son sıra “şüpheli ve düzenli faaliyetler” düzenleme suçuyla yönetim tarafından tutuklandı. Abtahi bunu bloğunda “Neden babam ve kardeşlerimin tutuklanması üzerine yazmayayım” başlığı altında kaleme aldı.
Tutuklanma-itiraflar ve tartışma
Muhammed Abtahi de 16 Haziran 2009 tarihinde, muhalif güçlerin tarafsızlığından şüphe ettiği cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Nejat’ın ikinci başkanlığının ilan edilmesinin ardından yapılan protestolar esnasında tutuklandı. Abtahi bu seçimlerden dördüncü çıkan reformcu din adamı Kerrubi’nin yüksek danışmanıydı.
İranlı yetkililerin ilk mahkeme celselerinde Abtahi’ye nispet ettiği itiraflar büyük tartışmalara neden oldu. Zira reformcuları yalancılık ve gösteri çıkarmakla suçladığı nakledildi. Ancak başlarında Hatemi ve başkanlık seçimlerini kaybeden adaylardan Mir Hüseyin Musevi olmak üzere bir grup reformcu lider bu itirafların Abtahi’den işkence yoluyla alındığını ifade etti.
İran basın organlarında Abtahi’ye nispet edilen itiraflar arasında ünlü lider Ali Ekber Rafsancani’nin, Hatemi ve Musevi’nin İslam Cuhuriyeti dini lideri Ali Hameney ve Nejat’ın temsil ettiği İran liderliğinden intikam alma yemini ettikleri de yer alıyor.
Basın organları ayrıca Abtahi’nin İran tarihi ve kültürüne ihanet ettiğine, son gösterilere çıkmasının yasal olmadığına de yer verdi. Ancak Hatemi, yönetimin reformcu şahısları yargılamasını sert bir şekilde eleştirdi.
Oturumlarını “tiyatro sahnesi” olarak değerlendirdi ve rejime zarar verdiğini, insanların bu rejime güvenini sarstığını belirtti. Ayrıca bu mahkemelerdeki icraatların kanuni olmadığına, vatandaşların haklarıyla bağdaşmadığına işaret etti. Hatemi bunun dışında mahkeme esnasında Abtahi’nin yayımlanan görüntülerinden işkenceye maruz kaldığının anlaşıldığını kaydederek sarfettiği sözlerin ardında bu sebebin yatabileceğini söyledi.
“Parmaklarımızı kokluyorlar”
Abtahi demir parmaklıkların ardından blogçuluğu devam ettiren ilk İranlı oldu. Ancak blogunda bir makale yazmasından birkaç gün sonra blogu kapatıldı.
Abtahi’nin bloğunda yazdığı en ünlü makalesi “Onlar bizim parmaklarımızı kokluyor” başlıklı yazısıydı. Bu yazısında internet üzerindeki güvenlik kontrolünden bahsediyor. Abtahi makalesinde de belirttiği gibi bu yazısında büyük İranlı şair Şamilu’nun ünlü kasidesinden ilham almış. Şair kasidesinde şöyle diyor; “Onlar ‘seni seviyorum’ deyip demediğini bilmek için ağızlarımızı kokluyorlar”.
Abtahi de “internete girip görüşlerimizi yaymak için klavyeyi kullanıp kullanmadığımızı anlamak için ellerimizi kokluyorlar” diyor.
22 Kasım 2009 Pazar günü hakkında 6 yıl hapis kararının çıkmasının ardından yargı makamları üç kız babası Abtahi’yi, temyize gitmesi fırsatı vermek için 700 bin Dolar kefaletle serbest bıraktığını açıkladı.
Haber Ara