Suudi Arabistan nereye gidiyor?

İrfan Sapmaz / BBC

Ülkenin en modern, planlı ve ucuz şehirlerinden birisi olarak bilinen Cidde'yi görünce şaşırmamak elde değil.

Kızıldenizin kış görmeyen şehri Cidde global krizden sonra özellikle Körfez ülkelerinden yatırım yapacak yer arayanlar için dikkat merkezi.

"Compound" olarak adlandırılan ve bir dönem (özellikle Körfez savaşı sırasında) başta Amerikalılar olmak üzere tüm yabancıların kendi kültür ve geleneklerini serbestçe yaşadıkları, büyük yaşam sitelerinde şimdi kiralık daire veya villa bulmak neredeyse imkansız.

Aylar öncesinden rezervasyon yaptırıp beklemeniz gerekiyor. Fiyatlar ise yıllık 15 bin dolardan başlayıp 200 bin dolara kadar yükseliyor.

Yüzme havuzları, alışveriş merkezleri, spor kompleksleri gibi bir çok sosyal faaliyetin yer aldığı bu siteler Suudi Arabistan'ı dışa kapalı bir ülke olarak tanıyanları şaşkına çevriyor. Yani emlaka inanılmaz talep var.

Suudi Arabistan'daki emlak sektörünün 2012 yılına kadar her yıl yüzde 5 ile 7 arası büyüyeceği bildiriliyor.

Global Investment House tarafından yayınlanan rapora göre konuta olan talep doğrultusunda Krallık'taki emlak sektörüne yapılan yatırımların değeri bu yıl 300 milyar dolar, gelecek yıl ise 400 milyar dolara ulaşacak.

Yetkililere göre talebin karşılanabilmesi için ülkede her yıl 250 bin konut ya da 2015 yılına kadar toplam 1,5 milyon yeni konut inşa edilmesi gerekiyor.

Uzmanlar, El Hubar'da konuta olan talepte yüzde 25, Cidde'de yüzde 21 ve Riyad'da yüzde 17'lik artış gözlendiğini kaydediyor.

Kralın vizyonu

Kral Abdullah ülkesini dünyanın en zengin ülkelerinden birisi yapmakta son derece kararlı.

Ülke gelirlerinin yüzde 35'ini eğitime ayıran Kral Abdullah son çıkışını ise Cidde'de Kızıldeniz kenarında 36 km uzunluğunda bir alana yayılan KAUST (Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ) ile yaptı.

Dünyanın bir çok devlet başkanının da açılışına katıldığı KAUST dünya çapında bir bilim merkezi olma yolunda planlar yapıyor. Üniversiteye yapılan yatırım ise tam 3,5 milyar dolar.

Cidde'de yüzlerce dev alışveriş merkezlerinde dünyanın en yeni, en moda ürünlerini görmeniz sıradan. Cidde adeta elektronik bir cennet.

Arabalar inanılmaz ucuz. Tabii ki bir depo petrolü 8 dolara doldurunca, büyük silindirli araçları almanızda hiç bir mahsur yok.

Belki de dünyada toplu taşıma araçlarının bulunmadığı tek şehri Cidde olsa gerek. Metro, otobüs, tramvay, dolmuş gibi taşıma sistemleri yok.

Böyle olunca her evde en az iki araç görmek mümkün. Ancak kadınlar henüz Suudi Arabistan'da araç kullanamıyor.

Verginin yüzde 1,2 civarında olduğu Suudi Arabistan'da yabancılar için de inanılmaz fırsatlar var. Yeni bir iş yeri açanlar için en az 2 yıl vergi yok. Sonrasında ise son derece düşük.

Ülkede toplam 7 milyona yakın yabancı bulunuyor. Ülkenin işçi altyapısını Pakistan, Bangladeş, Hindistan, Orta Doğu Arap ülkeleri ve Uzak Doğu ülkeleri karşılıyor.

Kral Abdullah ülkesinin petrol gelirlerini sürekli olarak yatırıma yönlendiriyor.

Petrol geliri

Körfez ülkelerinden petrol zengini Suudi Arabistan'ın önümüzdeki 10 yıl içinde petrolden 4 trilyon dolarlık gelir elde edeceğinin açıklanması, yabancı yatırımcılar için bu ülkeyi daha da cazip hale getiriyor.

Deutsche Bank tarafından yayınlanan 'Servet Transferine Ulaşım' adlı rapora göre petrolün varili 2011'de 85 dolara ulaşacak ve sonraki 10 yıl boyunca da her yıl 5 dolar artacak.

Suudi Arabistan'ın günde sabit 10 milyon varil petrol üretmesi durumunda da, bu tahminlere göre ülkenin kasasına 4 trilyon dolar gireceği hesaplanıyor.

Raporda 2011'de 85 dolar olması tahmin edilen petrol fiyatına göre bu fiyat artışının Suudi ekonomisine 2011'de fazladan 60 milyar dolarlık gelir getireceği kaydediliyor.

Raporun en ilginç yanlarından biri ise Suudi nüfusunun her yıl yüzde 3 arttığı ve nüfusun yüzde 70'inin 30 yaşın altında olduğu.

Vizesi zor

Suudi Arabistan ülkenin dört bir yanını otobanlar ile çeviriyor. Mekke ve Medine arası hızlı tren projesi ile 450 kmlik mesafe 2,5 saate iniyor.

Ülkenin turizmde can damarı olarak bilinen kutsal şehir Mekke ve Medine'de dev iş merkezleri, oteller son hızla hayata geçirilmeye çalışılıyor.

Evet hal böyle olunca bu ülkeye gelip, burada yatırım yapmak da bir o kadar zorlaşıyor. Vize almak bile başlı başına bir sorun haline gelebiliyor. İnanılmaz şekilde ince elenip sık dokunuluyor. Vize almak için sağlık raporları, kan tahlilleri isteniyor.

Bu yetmiyor, bu kez Suudi Arabistan'a geldiğinizde yeniden yerel ve anlaşmalı hastanelerde sağlık raporları almanız gerekiyor.

Bir de bu ülkede kefil olarak bilinen ilginç bir sistem var. Bu ülkeye gelen yabancı işçilerden sorumlu muhakkak bir kişi var. Bunun adına kefil deniliyor. Çalışma iznini ancak bir kefil aracılığı ile alabiliyorsunuz.

Ve bu ülkede yaşadığınız sürece sizden o kefil sorumlu oluyor. Kendi adınıza bir iş yeri açmanız şimdilik imkansız görünüyor. Ancak kefil aracılığı ile bunu gerçekleştirebilirsiniz. Fakat Kral Abdullah'ın bu sistemin değiştirilmesi yönünde çalışmalar yaptığı da biliniyor.

Herkesin kafasındaki esas soru ise şu: Suudi Arabistan nereye gidiyor?

Suudi Arabistan nereye gidiyor?

Dünyanın en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan dünya krizinden etkilenmeyen ülkelerin başında geliyor. Herkesin kafasındaki esas soru ise şu: Suudi Arabistan nereye gidiyor?