Tarıma dev çözüm
Tarım arazileri mevcut miras hukuku yüzünden her geçen yıl küçülüyor. Bakanlık hazırladığı tasarıyla özellikle GAP bölgesindeki sorunun önüne geçmeye çalışıyor.
16 Yıl Önce Güncellendi
2009-10-19 13:18:00
Tarım Bakanı Mehdi Eker’in yakın zamanda tamamlanan tasarıya ilişkin verdiği bilgilere göre, toprağın tamamını satın almak isteyen mirasçıya kredi sağlanacak. Hissesini devretmek istemeyen mirasçılardan “aile şirketi kurmaları” istenecek. Tasarıya göre, miras babadan oğula geçerken toprak bölünmeyecek. Hissedarlar kendi aralarında anlaştığı takdirde toprağı birine devredebilecek. Hisseleri satın alan kişi hisseleri oranında mirasçılara paralarını ödeyecek. Bunu desteklemek için bir Tarımsal Arazi Edindirme Ofisi kurup, kredi temin edilecek. Hisselerini satmak istemeyenlerin ise biraraya gelerek şirket kurmaları sağlanacak. Türkiye’de 22 milyon tarım parseli, 3 milyon işletme var. Şimdiye kadar 562 bin hektar alanda toplulaştırma yapıldı. Sadece GAP bölgesinde bu yıl 1 milyon 178 bin hektar alanın toplulaştırılmasının ihalesi yapıldı. Bölgedeki toplulaştırmanın 2012’ye kadar tamamlanması hedefleniyor.
Asıl problem miras işlemleri
ODTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nden Prof. Dr. Halis Akder, Türkiye’de asıl problemin toprağın mirasla bölünmesi değil, miras işlemlerinin yapılamaması olduğunu belirtiyor. Akder, “Türkiye’nin kıyı bölgelerinde sulanabilir değerli arazilerin miras işlemi yapılmıyor. Problem miras işlemlerinden kaynaklanıyor. İnsanların arazileri paylaşma yoluna gitmesini sağlayacak önlemler almak gerek” dedi.
Akder, Doğu ve İç Anadolu Bölgeleri’nde toprağın fiyatının belli olmadığına da dikkati çekerek, paraya ihtiyacı olan toprak sahiplerinin tamamen tesadüfî fiyatlara arazilerini sattığını söyledi. Türkiye’de ‘Toprak Piyasası’ olmadığını vurgulayan Akder, şunları söyledi: “Miras Hukuku’nda yapılacak değişikliklerle bütün işlerin düzelmesini beklemek zor. Toprak Piyasası oluşturularak, toprağın kiralanmasına ilişkin yeni düzenlemeler gerek.”
Akder, hükümetin toplulaştırmayı tahıl tarımında yaparsa tasarruf sağlayacağını belirterek, “Avrupa Birliği Türkiye’den belli büyüklüğe sahip olmayan işletmelerin desteklenmesini istiyor. Bunda da asıl neden, Avrupa’ya göçü engellemek ve tarımda verimliliğin artmasının Türkiye’den Avrupa’ya göçü de önleyeceği görüşünde” diye konuştu.
Çözüm arayışında 40 yıl devrildi
Türk Medeni Kanunu’nda yer alan miras hukuku, mülk sahibi öldüğünde arazinin mirasçılar arasında bölüştürülmesi esasına dayanıyor. Arazilerinin tek mirasçıya verilmesine yönelik zorlayıcı bir önlem yok. Oysa batı ülkelerinde, mirasla bölünmeyi önlemek için bazı yöntemler geliştirilmiş. Bunlardan biri, baba öldüğünde araziyi en büyük erkek çocuğun alması ve diğer kardeşlerine paylarının karşılığı olan bedeli ödemesi. Yöntemin uygulandığı ülkelerde, büyük kardeşin ödemeleri yapabilmesi için devletin kredi olanakları da var.
Türkiye’de geçmişi 40 yılı aşan bir ‘arazi toplulaştırması’ uygulaması söz konusu. Mülk sahiplerinin değişik yerlerdeki parsellerini biraraya getirme esasındaki toplulaştırmaya, 1966’da başlandı. 2005 yılından beri bu konu, İl Özel İdareleri’nin görev alanında.
Kaynak: Taraf
Haber Ara