'Fındıkta fiyat oyunu yapılıyor'
FİSKOBİRLİK uyardı: Fındığın fiyatı yakında 6 lirayı geçer.
17 Yıl Önce Güncellendi
2009-09-30 21:04:00
'TMO'nun fındık piyasasına yönelik gözetimi' ile ilgili haber üzerine AA muhabirine açıklama yapan Bayraktar, 'sanayicilerin 30 yıldır, hatta 70 yıldır fındığın serbest piyasaya bırakılmasını savunduğunu' öne sürerek, 'Fındıkta serbest piyasayı savunan sanayicinin temel yaklaşımı, ne Türk fındığı, ne Hazine'nin kaybı, ne de üreticiler. Amaçları fındığı ucuza kapatmak' dedi.
Bayraktar, serbest piyasada, üretim fazlası halinde fiyatların düşmesi ne kadar normalse, üretim düşünce fiyatların artmasının da o kadar olağan olduğuna işaret ederek, Fındık Stratejisi'ni açıklayan 5 bakana ve TMO Genel Müdürü'ne 'TMO'nun Ocak Ayına kadar fındık satmayacağı'na yönelik açıklamalarının arkasında durmaları çağrısında bulundu.
FİSKOBİRLİK Yönetim Kurulu Başkanı Lütfi Bayraktar; '5 tane bakan çıktı, TMO Genel Müdürü çıktı, Ocak ayına kadar fındık satışı olmayacağını söyledi. Ben, daha önce yaptığım açıklamalar, (Bunlar yuvarlak laflar, bu verilen sözlerin bir değeri yok, zamanla görmek lazım) demiştim. Görüldü ki verilen sözlerin bir anlamı yok' diye konuştu.
TMO'yu stoklarındaki fındığı satmaya zorlayan sanayicilerin 30 belki de 70 yıldan bu yana fındığın serbest piyasaya bırakılmasını savunduğunu belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
'Bütün sanayiciler, (fındık serbest piyasaya bırakılmalı, arz ve talep, fiyatı belirlemeli) diyordu. Müdahale alım fiyatı olmaz, dediler. Bu konuda, bizim muhalefetimize rağmen, 2 ay önce hükümet Fındık Stratejisi'ni açıkladı ve altyapıyı hazırlamadan üreticiyi serbest piyasaya bıraktı.
Bu arkadaşlar bayram ettiler o zaman. 2 ay önce fındık stratejisi açıklanıp, fındık serbest piyasaya bırakılınca bayram eden arkadaşlar, şimdi TMO'yu elindeki fındığa satmaya zorluyor. Şimdi ne oldu da bu arkadaşlar TMO'yu piyasaya müdahaleye zorluyor? 30 yıldan beri fındıkta serbest piyasayı isteyen sanayicilerin temel yaklaşımı, ne Türk fındığı, ne Türkiye'deki üreticiler, ne Hazine'nin kayıp ve kazancı. Amaçları, Türk fındığını ucuza kapatmak.
İhracat açısından da fiyat istikrarı önemli diyorlar. Ancak fındığın kilosu 2,5 liraya düştüğünde bu fiyat istikrarı akıllarına gelmiyor. Fiyat artınca bas bas bağırdılar. Eğer bu süreçte TMO piyasaya fındık çıkarırsa bu işin altından hükümet kalkamaz. TMO piyasaya fındık sürerse, fiyatlar bu seviyede direnemez. TMO'nun elindeki fındık, baskılar sonucunda ihracatçının eline geçecek demektir.
Siyasiler ve fındık kamuoyu şunu görmeli: fındık serbest piyasaya bırakılsın diye nara atanların temel amacı, Türk fındığını ucuza kapatmak. 2 ay önce bayram ettiler. fiyatlar yükselince TMO ürün satsın diyorlar.'
(FİYAT ARTARSA İHRACAT DÜŞER) TEZİ BİR SAFSATA...
(Fındığın fiyatının artması halinde ihracatın ve ihracat gelirinin düşeceği) tezinin bir 'safsata' olduğunu öne süren Bayraktar, arz çok olunca fiyatın düşmesi normal ise arz az olunca fiyatın yükselmesinin eleştirilmemesi gerektiğini, bunun serbest piyasanın gereği olduğunu söyledi.
Türk fındığının, arz-talep dengesi açısından 1-2 yıl fiyat yükselse bile dünyanın vazgeçeceği bir ürün olmadığını vurgulayan Lütfi Bayraktar, şöyle devam etti:
'Bunun sanayisi dünyada kuruldu. Son 6 yılda 1,-1,5 milyar dolarlık fındık ihracatı var. Daha önceki yıllarda 200,300, 400 milyon dolardı. O zaman da fiyatlar yükseldiğinde, ihracatçılar (fındık pazarını kaybediyoruz) diye bağırmıştı. Dünyada bir sanayi kurulmuştur, arz-talep dengesi nedeniyle fiyatların yükselmesi yüzünden bu sanayinin Türk fındığından vazgeçmesi söz konusu değildir. (Fındık fiyatı yükselince ihracat olumsuz etkilenir) görüşü, safsatadan başka bir şey değil.
Fındık Stratejisi'nde, (fiyatlar yükselince ihracat etkilenir) deniyor. Bunu kabul etsek bile stratejinin sonundaki hedeflerde (üreticinin yurt dışından daha fazla para kazanması) öngörülüyor. Bu ikisi aynı şey değil mi? Kendi söylemleri ile çelişiyorlar.'
'TMO'nun fiyat yönünden piyasayı gözetlediği' haberinden sonra piyasada fındık fiyatının kg'da 40-50 kuruş düştüğüne işaret eden Bayraktar, 'TMO verdiği sözü tutmalı, Ocak ayına kadar fındık satışı yapmamalı. Tarımsal üretimin yüzde 15'ini oluşturan fındıkla ilgili bir söz söylerken herkes iyi düşünmeli. TMO, ihracatçıyı koruyan bir politikaya yöneldi ve geçmişte de bunu yaptı' dedi.
'HÜKÜMET, 1,5 MİLYAR HARCADI GEÇEN YIL FİYATI 1 LİRA BİLE YÜKSELTEMEDİ'
Hükümetin, fındığa geçen yıl 1,5 milyar lira para ayırdığını hatırlatan Lütfi Bayraktar, bunun 'tarihte fındığa ayrılan en yüksek tutardaki paralardan biri' olduğuna işaret ederken, 'Ancak 1,5 milyar liralık alım yapıldı, piyasada fiyat 1 lira yükselmedi. Bunun üzerine sanayici, (demek ki müdahale alımı bir işe yaramıyor) dedi. Ama TMO'nun yaptığı müdahale alımı değildi' diye konuştu.
TMO'nun orman ve ekili arazide yetişen fındığı almadığını kaydeden FİSKOBİRLİK Yönetim Kurulu Başkanı Bayraktar, şöyle devam etti:
'Orman ve ekili arazideki fındığı almamak bir strateji olabilir. Ama müdahale alımı için bir strateji olamaz. Müdahale alımının amacı şudur: Ey piyasa, ey sanayici, ürün çok ama ürün çokluğuna güvenerek üreticiyi mağdur etme, makul bir düzeye fiyatı çek, yoksa ben piyasaya girerim fındığı alırım, sana kalmaz, demektir. Ama TMO, (orman ve ekili arazideki fındığı almam) demekle, sanayiciye, (Ben 5 liradan fındığı alıyorum ama, sen sıkıntı yapma, 250 bin ton fındık piyasada. İster 1 liradan ister 2 liradan al) demek istedi. Dolayısıyla fındığa 1,5 milyar lira para aktarıldı, ama fiyatlar 1 lira bile yükselmedi. Uygulamadan ne üretici, ne Hazine ne siyasiler ne de tüketiciler mutlu olmadı.
Bu strateji, kesinlikle sanayicilerin, ihracatçıların tavsiyesi ile hazırlanan bir strateji. Üreticiyi koruma ihtimali yok. Seneye bu işten dönecekler.'
FINDIK FİYATI 5,5-6 LİRAYI GEÇECEK
Piyasada üretici lehine argümanlar eksik olmasına rağmen Fındık Stratejisi'nin uygulanmaya başladığını, bunun üzerine üreticinin, 'madem serbest piyasa, ben kendi şartlarımı kendim yaratırım' diyerek, 'ihtiyacın kadar ürün sat' politikasını uyguladığını anlatan Bayraktar, bu politikanın süreceğini vurgulayarak, 'O zaman karşı taraf da razı olacak' dedi.
'Fındık fiyatlarının dünyanın kabul edemeyeceği seviyelere gelmediğini' vurgulayan Bayraktar, 'TMO, Ocak ayına kadar fındık satmama sözünde durmamalı. Biz ihtiyacın kadar sat politikasını sürdüreceğiz. Fındık fiyatı 5,5-6 lira seviyelerini kesinlikle geçer.'
'FİSKOBİRLİK'İN PİYASA İÇİN NE KADAR GEREKLİ OLDUĞU GÖRÜLDÜ'
Geçmişte FİSKOBİRlİK ile ilgili bir sürü olumsuz şey söylendiğini, 'kötü yönetildi, zarar etti' denildiğini hatırlatan Bayraktar, birliğin özerkleşmesinden sonra devletin 1 kuruş bile borcunun devlet tarafından silinmediğini vurgularken, şöyle konuştu:
'Tüm birliklerin borcu var, FİSKOBİRLİK'in devlete 1 lira borcu yok. FİSKOBİRLİK'in mevcut borcunun büyük bölümü, üreticiye fındık borcundan oluşuyor. TMO'nun son 3 yıllık uygulaması gösterdi ki fındık piyasasının olmazsa olmazı, FİSKOBİRLİK'tir. Üreticilere 40-50 milyon lira borcumuz var, devlete yok.
FİSKOBİRLİK'in devlete olan borcu 1960'lardan 2001 yılına kadar olan borçtur. Kamu kurumu gibi yönetildiği, genel müdürünü, yönetim kurulunu bakanlığın atadığı ve kurumun bakanlık tarafından yönetildiği dönemdir. 34 yıllık görev zararı, katrilyonluk faizleri ile birlikte o silindi. Ama özerkleşmeden sonraki borcu, özellikle FİSKOBİRLİK'in borcu silinmedi.'
TMO yetkilileri, fındık piyasasındaki gelişmeler ile ilgili olarak yaptıkları değerlendirmede, 'piyasayı, piyasa hareketlerini, ihracatı, fiyatları, piyasa dengesini gözlediklerini' belirtirken, 'Üretici ürününü satıp, piyasada fındık ihtiyacı doğmaya başlayınca TMO'nun satış yapmaya başlayacağını açıkladıklarını' hatırlatmışlardı. Ancak yetkililer, 'Bu açıklamanın da stokçuluğa meydan vermemesi gerektiği' uyarısında bulunurken, 'Üretici ürününü sattıktan sonra, piyasada ürün ihtiyacı doğacak. Eğer gerçekten beklenen ürün ihtiyacı doğarsa, TMO'nun o noktada satışı söz konusu olabilecek. Ama bu arada da, TMO'nun (fındık satılmayacak) deklarasyonu, spekülatif hareketlere neden olmamalı. (Nasılsa TMO ürün satmayacak, bundan sonra istediğimiz gibi stokçuluk yapabilir, spekülasyon yapabilir, bundan haksız kazanç sağlayabiliriz) diye düşünen kesimler olmamalı' açıklamasında bulunmuşlardı.
SON VİDEO HABER
Haber Ara