Ramazanlarda kitaba olan ilgi şimdi yok!

Haber Merkezi / TIMETURK

Genel olarak insanların kitapla ilişkisi özel olarak da Ramazan ayında başta fuar organizasyonları ve promosyon kitaplarla ilişki biçimi kültürel piyasanın sıkıntılı taraflarından biridir. Bunu en iyi bilen kesimlerden biri yayıncılardır kuşkusuz. Mahmut Balcı Üniversite Kitabevi’nde Tarihçi ve yazar Muzaffer Taşyürek’in yönettiği ‘Ramazan Ve Kitap Konulu söyleşide konuştu.

Kitap yayıncılığında nitelik kaybı

Yayın dünyasının gün geçtikçe daraldığını ve çokluk içinde tektipleşmeye doğru bir seyir izlediğini belirten Balcı düşüncelerini deneyimlerinden hareketle şöyle özetledi: ‘Yayıncılık ve kitapçılık son zamanlarda para kazanan bir meslek olmaktan çıktı. Yayıncılık bir sermaye ya da bir çevreye dayanmak suretiyle yürütülmekte. Bu mesleği sevdiği ve önemsediği için yayıncılık yapmaya çalışanlar da bir çok zorlukla karşılaşmakta. Kitapçılar para kazanan bir meslek olmaktan çıkmakta.

Kitapçılar da nitelik kaybına uğradı. Ders kitaplarının ücretsiz verilmesiyle birlikte özel yayıncılık çok zayıfladı. Bu işten para kazanmaya çalışan dağıtımcı ve kitapçı da iş yapamaz duruma geldi. Böyle olunca bu işi bilen sayısında da azalma oldu. Tezgahta duran kişi hangi kitap önemli hangi kitap ne zaman satılır bilmiyor.

Okuması gerekenler seyrediyor!

Daha çok okuması gereken eğitimciler ve akademisyenler yeterince kitap okumayınca zaten okuma alışkanlığı zayıf olan halkımız da kitap okumayı boş bir iş olarak görmekte. Bundan olsa gerek insanlara boş zamanlarınızda ne yaparsınız diye sorduğunuzda verilene cevaplardan biri de kitap okurum olmakta. Halbuki biz diyoruz ki boş zamanlarınızda değil her zaman her zaman kitap okunmalı. Hatta bunun için Üniversite Kitabevi olarak hazırladığımız bir kitap ayıracında yazılan ‘boş zamanlarınızda kitap okumadığınız için teşekkür ederiz’ ifadesini bazı kimselerin ilk okuduklarında yadırgadıklarını ve bir yazım hatasının olduğunu söylediklerini gördük.

Her şeye rağmen yine kitap okunmakta. Ancak birçok kişinin kitap ihtiyacını korsan tezgahlardan yada korsan kitap satan kitapçı yada internet üzerinden temin ettikleri gerçeğini kabul etmek zorundayız. Ucuz olsa dahi korsan kitap alan kişinin hırsızlığa ve hak ihlaline sebep olduğuna inanıyoruz. Erzurum’daki okuyucular kitap ihtiyaçlarını bir çok şehre göre daha ucuz temin etmektedirler.’

Eskiye özlem çoğu zaman bir nostalji olarak gündeme gelir. Bazen haklı tarafları da olur eski hakkında konuşmanın ve bu zamanları değerlendirmenin. Birey Yayıncılık Ve Üniversite Kitabevi Kurucusu Mahmut Balcı Ramazan ve Kitap Konulu söyleşide eski ramazanlarda kitap dünyasında yaşanan canlılığın günümüzde olmadığını söyleyerek eskiye dair olumlu bir aktarımda bulundu: ‘Eski ramazanların kitap açısından da cazibesi kalmadı. 10 -15 yıl öncesine baktığımızda ramazan geldiğinde kitap okurları kitaplarda indirim var mı yok mu diye merak ederlerdi. Biz de daha önceki yıllarda ramazan ayında hem yeni kitaplar getirmeye hem de kitaplarda ciddi indirimler yapardık. Ancak son yıllarda bu merakı görmüyoruz. Aynı indirimleri şimdi de yapıyoruz ancak soran ve merak eden okuyucu yok gibi. Bunda Ramazanın yaz tatiline denk gelmesinin etkisi olabilir.

Kitap nasıl bir ihtiyaç?

Son zamanlarda televizyon ve internetin yaygınlaşmasıyla kitap okuma oranında genel anlamda yaşanan düşüşün ve okuyanların da ihtiyaçlarını internet üzerinden karşılamalarının bunda çok etkili olduğunu düşünüyorum. Bu vesileyle şunu söylemem gerekir ki okuyucu internet üzerinden okuduğu kitap ile dokunarak ve kokusunu alarak okuduğu kitaptan aynı hazzı bulamayacaktır. Kitabevlerinde kurulan dostlukların tadını ve sıcaklığını sanal dünyada bulmak mümkün değildir. Hem televizyonun hem de internetin etkisiyle insanlar kitabı temel bir ihtiyaç olarak görmedikleri ve son yıllarda olmayan paralarını kredi kartı yoluyla yada banka kredisi çekerek borçlandıkları için kitaba kültüre harcama yapmayı bir lüks hatta bir aptallık olarak görmekteler.

Okuma bir arayış için değil bir kariyer yapmak için yapılmakta. Yayın dünyasının zor durumda olduğunu son zamanlarda yayınlanan kitapların küçülen ebatlarına bakarak da görmek mümkündür.’

Mahmut Balcı kitap dostlarının daha çok ve nitelikli kitap sahibi olmaları konusundaki düşüncelerini ise şu şekilde dile getirdi: ‘Gazetelerin ramazanda kupon karşılığı kitap vermelerine yadırgamıyorum. Ancak 11 ay dini duyarlılığı ve dini duyguları unutup ramazanda hatırlayan yada ramazanda dindarlaşan gazetelerin bu davranışını ticareti dine alet etmek olarak görmekteyim.’

Görsel kültür karşısında kitabın geleceği, diğer sektörler karşısında yayın sektörünün durumu, süreli yayıncılık ile sürekli yayıncılık ilişkisi kültür dünyasında epey tartışılacak