Öcalan paketinin Kandil’deki ipuçları

PKK’nın bir numarası Murat Karayılan, Newsweek Türkiye’den Adem Demir’e konuştu.

Ademi Demir / Newsweek Türkiye

Karayılan’a göre; Öcalan, 1921 Anayasası’na vurgu yapar. Türk ve Kürtlerin ortak yaşamda uzlaşmaları için çözümler önerir. Cumhuriyet’in demokratikleşmesi ve Kürt sorununda çözümün sağlanması için silahların tümden devre dışı bırakılmasını isteyebilir. Gerillanın durumunu da kademeli olarak sürece dâhil etmeyi planlayabilir. Bunun yanı sıra Kürtlerin kimlik ve vatandaşlık durumlarının anayasal güvence altına alınmasını gündeme getirebilir.”

Türkiye, PKK’nın ilk silahlı eylem tarihi olan 15 Ağustos 1984 yılından bu yana çeyrek asırdır terörle mücadele ediyor. Bu süre içerisinde büyük kayıplar yaşandı. Bazen dönem PKK’nın bitirildiği söylendi. Özellikle de Abdullah Öcalan’ın yakalandığı 1999 yılındaki süreçte. Fakat PKK eylemleriyle Türkiye’nin kaybını yol açmaya devam ederken, Kürt sorunun çözümünde ise toplumda yeni ümitler belirdi. Hükümetin bu konudaki açılımlarına karşılık Kandil’den de eskiye oranla makul önerileri geldi. “Artık ne asker ölsün, ne biz ölelim” diyen Örgütün dağdaki bir numaralı ismi Murat Karayılan ile yapılan söyleşiden bölümler.

Newsweek Türkiye: Kürt sorununun çözümü için tarihi bir fırsatın yakalandığını düşünüyor musunuz?

Karayılan: “İyi şeyler olacak” ifadesi umuttur. Olumsuzluklara rağmen, koşullar gerçekten fırsat var. Sorunun şimdiye kadar çözülememesinin en büyük nedeni dış koşulların müsait olmamasıydı. Dünyada bilinen uluslararası sermeye güçlerin tutumları, çözümsüzlük politikalarını cesaretlendiriyordu. Fakat makul olabilecek çözüm formülüyle gündem oluşturarak çözümsüzlük politikalarını arkaya attık. Geçmişte de ateşkesler ilan ettik, barış çağrıları yaptık. O zamanlar zayıflığımıza yorumlanarak dikkate alınmadı. Son iki yılda barış çağrılarımızı Türkiye'nin hassasiyetlerini dikkate alarak tekrarlıyoruz.

Çözüm konusundaki beklenti ve önerilerinizi nelerdir?

Türkiye'nin demokratikleşmesi temelinde Kürt sorunun demokratik özerklikle çözülebileceğini düşünüyoruz. Demokratik özerklik örnekleri; Brüksel, Belçika ve İspanya’dır. Kürt halkının eşit, özgür koşullarda, kendi kültürel ve kimliksel gerçekliğini yaşayabilecek koşulların olmasını istiyoruz. Bir takım yasaların hazırlanması, yerel yönetimlerin güçlendirilmesine ve kendi yapısındaki sorunlarını kendi kendine çözebilecek bir idari düzenlemenin yapılmasını arzu ediyoruz. Bu amaçla hataları gideren, iki toplumun birbirini kabulüne dayanan ve saygı temelinde bütünleşen, kaynaştıran bir özellik taşıyan toplumsal uzlaşma projesi imzalanabilir. Türkiye’nin bizi affettiğini düşünelim. 17 bin faili meçhulü kim affedecek?

Uzlaşma sağlanırsa 17 bin faili meçhulü katlini sizler mi affedeceksiniz?

Taraflar birbirlerini karşılıklı affedecek. Uzlaşılırsa, 17 bin faili meçhulü unuturuz. Bu anlamda, "Hakikatler Araştırma ve Uzlaşma Komitesi’nin kurulmasını öneriyoruz. Bizim yaptığımız bazı olumsuzluklar da var. Onun için bu toplumsal uzlaşma projesi diyoruz. Bu gönüllü birlikteliği yansıtacak yeni bir anayasada uzlaşmaktır. 21. Yüzyılda toplumlar zorla birleştirilemez.

Bağımsız Kürdistan hayalinden vazgeçtiniz mi?

Örgütte, 1993- 2000 yılları arasında köklü değişiklikler yaşandı. İlk kuruluşunda Marksizmin etkisinde olan PKK, 1993'teki PKK değildir. Örgüt dogmatizmin ve Marksizmin etkisinden kurtulmuştur. Şimdi ki PKK, gerçekçi, çağcıl, daha demokratik sistemi esas almıştır. Demokratik siyasal mücadele yöntemini temel kabul etmiştir. Zorunlu meşru savunma dışındaki eylemleri terörist girişimler olarak görüyoruz.

Neden “silahları topyekün susturabiliriz” demiyorsunuz?

Bu kapsayıcı toplumsal bir uzlaşma ile olur. Bu anlaşma silahlara tümden veda etmeyi gerektirse o da yapılır. O zaman bu şekildeki gerillada kalmaz. Toplumsal uzlaşmanın çizeceği çerçevenin dışına çıkmayacağımızı ilan ediyoruz. Onun için diyoruz ki; Türkiye Devleti yetkilileri, demokratlar, dindarlar ve bu ülkeyi gerçekten sevenler devreye girin ve barışı sağlayın.

1984 yılından bu yana çözüme en yakın olunan dönem hangisidir?

Turgut Özal döneminde 1993 yılı çözüme yaklaşıldı. Her iki taraftan da bu çözüm yöntemlerini boşa çıkaran uygulamalara imza atıldı ve başarılı bir netice elde edilemedi. 1999 yılı yine barışın yakınlaştığı bir dönemdi. Türkiye bunu değerlendirmedi. Bana göre diğerlerinden çok fazla çözüme yakın olduğumuz zaman bu dönemdir. Ama maalesef, 1993 yılından sonra günümüze kadar tarafların çözüm becerisini gösterememesinden kaynaklı kendini tekrar yaşanmış ve fazladan zayiat verilmiştir.

Türkiye ne tür atımlar atarsa “bu iş bitti” dersiniz?

Öncelikle operasyonlar durdurulmalı. Hükümet, sorunu siyasal yöntemlerle çözmekten yana olduğu açıkça ortaya koymalıdır. Diyalog kapısını açık tutmalı. Ümit verici açıklamalar yapma yerine pratik adımlar atılmalı. Öncelikle güveni artırıcı bazı adımlara ihtiyaç var ve hükümet bunları atmalıdır. Uzatılan barış elimizi tutmalı. Devlet ya da hükümet bu yönden adım atarsa biz de atmaya hazırız. Anayasal kimlik, kültürel haklar ve toplumsal uzlaşma projesi sorunu çözer.

Ankara-Erbil-Bağdat-Washington hattındaki tasfiye planlarından ne ölçüde haberdarsınız?

Böyle bir tasfiye planı uygulamaya konuldu. Şu anda aktif olarak yürütülmediğini biliyorum. O tasfiye planı sonuç alıcı olmadı. Yeni plan; Irak, Suriye, İran ve Güneyli Kürtlerle yürütülüyor. Deniliyor ki, eğer bölgedeki güçler, PKK'yı sıkıştırırlarsa sorun çözülür. Örgütün tasfiyesi neticesinde üst düzey yöneticilerinin başka ülkelere gönderileceği planlarını da ret ediyoruz. Bunlar beyhude girişimlerdir.

İran ve Suriye faaliyetlerinize göz yumuyordu. Irak'ta ise yönetim boşluğu olduğu için rahat hareket edebiliyordunuz. Şimdi durum böyle mi? Kandil’e sıkışmış değil misiniz?

Suriye'de şu anda yine en güçlü örgüt biziz. Devlet bizi sıkıştırmaya çalışıyor ama oradaki Kürtler bizden yanadır. İran'da ise çizgimizde örgütlenen PJAK, İran coğrafyasında ciddi bir örgütlenmeye gitti. Tarhan yönetimi bundan rahatsız oldu ve aramız bozuldu. Ancak karşı tarafta çok iyi biliyor ki, sıkıştığımızda bize kapılarını açacak büyük bir kitle var İran’da.

“Talabani ve Barzani güçleri istemedikçe PKK, Kandil’de tutunamaz” diyen eski PKK yöneticileri var. Kürt liderler dilediklerinde sizi ülkelerinin sınırları dışına çıkaramazlar mı?

Buradaki güçler, 1992 yılında bizi buradan çıkarmak için 34 gün savaştı. 1995’te ve sonrasında 1997’de 2 yıl boyunca aralıksız savaştı. 2000 senesinde burada her yer yanıyordu. Savaş almış başını gitmişti. Ama bütün çabalarına rağmen bizleri çıkaramadılar.

“PKK için en doğru yolun ön şartsız silah bırakmasıdır” deniliyor. Ön şartsız silah bırakılamaz mı?

Bu düşünce havaya sıkılmış mermi gibidir. Olmayacak bir taleptir. Kürtler, 1984 yılından önce silahsızdı. Ne oldu? İnkâr edildiler. Anayasal güvence olmadan, böyle bir istekte bulunmak işi yokuşa sürmektir. Uzlaşmak için diyalog gerekiyor. Silah bırakılsın deniliyor. Ne güzel. Bırakalım. Ama Nereye? Bu silahların bırakılması için de diyalog gerekmiyor mu? Devlet, kapıları kapatmış. Sorunu tıkamış. Bu gerçeğin görülmesi lazım.

ABD Başkanı Barak Obama ile dünyada yeni bir düzenin oluşacağı konusunda güçlü belirtiler var. Yeni düzende çatışma istenmiyorsa siz nereye kadar devam edeceksiniz?

Ne yazık ki, Türkiye’de sorunlar iç dinamiklerle çözülmüyor. Biz diyoruz ki gelin sorunumuzu, kedimiz çözelim. Biz bize oturup meseleyi konuşursak bu sorunu çözeriz. Ama öyle anlaşılıyor ki, Türkiye bu yeteneği göstermeyecek ve başkaları gelip bu sorunu çözecek. Zoraki değil, müdahaleyle.

Bu meselenin çözümünü istemeyen uluslar arası güçler var mı?

Avrupa Birliği üyesi bazı devletler, Türkiye’nin birliğe üye olmasını istemiyor. Bunlar aynı zamanda Kürt sorunun çözümünü de istemiyorlar. Çünkü Kürt sorunu çözülürse Türkiye daha fazla demokratikleşir. Kaygısız bir toplum olur ve dolayısıyla Avrupa Birliği normlarını bile geride bırakabilir. Böyle bir durumda Türkiye’yi birliğe kabul etmek zorunda kalabilirler. Ondan dolayı Kürt sorunun hep devam etmesini arzularlar. Özellikle Fransa ve Almanya bu noktada iyi yüzlü. Bir taraftan Türkiye’ye baskı yaparken diğer taraftan bize zaman zaman kapı aralıyorlar. Bu Avrupalıların çok kirli ve ikiyüzlü bir politikasıdır. Maalesef, Kürt sorununda 150 yıldan bu yana Avrupalıların bu politikası daha fazla geçerli olmuştur.

Karşı taraf olarak gördükleriniz şehit cenazelerinde ağlayan anne ve babalarıyla empati kuruyor musunuz? Onlar için üzüldüğünüz olmuyor mu?

O görüntüler için kesinlikle sevinmiyorum. Ama burada kalkıp, ‘onların kayıpları için ağlıyorum’ dersem bu doğru olmaz. Acı duyuyorum tabi ki. Bu konuda sorumluluğun bir kısmı bizde ise büyük kısmı diğer taraftandır. Kendi payımıza düşen ne ise gerekli dersi çıkarıyoruz. Ancak asıl suçlular, uzatılan barış elini havada bırakanlardır. Ölümlerin durdurulmamasına hiç kuşkunuz olmasın üzülüyoruz.

33 erin şehit edilmesi gibi içinizdeki bazı unsurlarınız hala Başkanlık Konseyinin kararı olmadan kendi başına hareket ediyorlar mı?

Geçmişte hatalarımız oldu. Eskisi gibi olmasa da kimi zaman merkezin haberi olmadan saldırılar yapabiliyorlar. Bu gibi girişimlerin olmaması için yoğun çaba gösteriyoruz. Bu konuda soruşturma açtığımız da oluyor. PKK’nın yapmadığı bazı eylemler de bize mal edildi. Mesela Bilge Köyündeki katliamın bize mal edilmek için yapılan bir girişim olduğunu düşünüyoruz.

Kürt sorununu çözmüş bir Türkiye’nin nasıl bir ülke olacağını hayal ediyorsunuz?

Türk-Kürt birliği her zaman Türkiye’yi güçlendirmiştir. Bunun örnekleri tarihte çok. Rızaya dayalı bir birlikteliğin sağlanması halinde tarihteki gibi güzel gelişmeler yaşanır. Kürt sorunu çözülürse Türkiye gerçekten bölgede önder bir ülke olabilir. Ekonomisi, demokrasisi, insan hak ve hürriyetleri bakımında çok önemli mesafeler kat edilebilir. Türkiye’nin Avrupa’ya benzemesine gerek yok. Türkiye, Avrupa’nın gelişmiş bir modelini Ortadoğu’da yaratabilir. Ortadoğu kimliğiyle bu bölgede zengin ve tarihi kültürel mirasla inanılmaz işler yapılabilir. Daha gelişmiş bir demokrasi ve özgürlük düzeyini ortaya çıkarmak mümkündür. Kürt sorunun çözülmesi Türkiye’ye çok şey kazandıracak ve Türkiye halkı karlı çıkacaktır.

Türkiye, bu sorunu muhataba gerek görmeden Meclise getirerek çözerse tavrınız ne olur?

Dünyada hiçbir sorun, muhatapsız şekilde çözülmez. Mücadele ve acıyla şekillendirilmiş değerleri bir tarafa bırakarak sorunu çözmeye kalkışmak kaos getirir. Bu kabul edilemez. Muhatapsız çözüm arayışı olduğunu biliyorum. Bundan ısrar edenler art niyetli.

Ergenekon II. İddianamesinde, PKK’nın bu yapı tarafından kullanıldığı yer aldı. Bu yapıyla hiç birlikte hareket edildi mi?

Ergenekon’un geçmişi, eskiye dayansa da esas olarak hareketimizin ortaya çıkmasından bu yana, bize karşı savaşmıştır. Tutuklu bulunan mensuplarından birçoğu bizatihi onlarca insanımızı öldürmüştür. Ergenekon, devletin kurmuş olduğu bir teşkilattır. Devlet içinde devletleşen bu çete bize karşı çok kullanıldı. Bu yapının bir uzantısı olan JİTEM yıllarca bize karşı savaştı. Şu anda yürütülen Ergenekon davalarının Kürtlerin yaşadığı bölgeye kaydırılmaması da bir devlet politikasıdır. Bir bütün olarak Ergenekon davası eğer iyi yürütülür ve ilerletilirse Türkiye’deki çetecilik sistemi önemli oranda deşifre olur. Ayrıca şimdiye kadar meydana çıkanlar, Ergenekon’un tümü değil. Bu Ergenekon’un artık istenmeyen anti-amerikancı kesimidir. Esas Ergenekon devlet içinde daha da pekiştiriliyor. Böyle de olsa bunların çok ağır suçları vardır. Eğer, bu dava Fırat’ın doğusuna kaydırılmazsa gerçek anlamda bir çözülme de olmaz.

ÖNEMLİ EŞİKTEYİZ: Karayılan barış hususunda önemli eşiğe girildiğini belirterek, “Fırsatı bu defa kaçmasın” çağrısı yapıyor.

ÜNİTER YAPI: PKK’nın artık makul çizgide olduğunu savunan Karayılan, “Devletin üniter yapısını bozmayan bir çözüm istiyoruz” diyor.

Röportajın tamamı Newsweek Türkiye'de...

Öcalan paketinin Kandil’deki ipuçları

Newsweek Türkiye'ye konuşan Murat Karayılan, 15 Ağustos’ta bir paket açıklayacak Abdullah Öcalan’ın hangi hususları gündeme getireceğine ilişkin de ipuçları verdi.