TRT ve Mescid-i Aksa polemiği sürüyor

Bülent Şahin Erdeğer/ TIMETURK

TRT İsra gecesinin yıldönümünde anma programını Müslümanların ilk kıblesi Kudüs'teki Mescid-i Aksa'dan gerçekleştirdi.

Daha sonra ise TRT'nin programında, Mescid-i Aksa yerine Kubbet'üs Sahra'nın gösterildiğine ilişkin iddialar ortaya atıldı. Milliyet gazetesi iddiaları "TRT’nin Mescid-i Aksa skandalı" başlığıyla haberleştirirken, Vakit Gazetesi Yazarı Abdurrahman Dilipak ta tartışmalara "Mescidi Aksa neresi?" başlıklı makalesiyle farklı bir açıdan yaklaştı.

İddia: "Canlı yayının başlangıcında önce Mescid-i Aksa görüntüleri gösterildi, ardından yayın Kubbet’üs Sahra’dan devam etti. Oysa, Kubbet’üs Sahra sıklıkla Mescid-i Aksa ile karıştırılan ancak aynı bahçede kadınların da ibadet edebilmeleri için yaptırılmış olan altın kubbeli başka bir mescit."

Dilipak: "Tüm alan Mescid-i Aksa"

O makam, iki mescid (Mescidi Aksa ve Ömer Mescidi), iki kilise (Doğuş ve Kıyamet) ve Süleyman Mabedi’nden arta kaldığı kabul edilen Ağlama Duvarı’ndan oluşan bölgeyi kapsamaktadır.. Bugünki Mescidi Aksa, bu mabede teberrüken inşa edilmiştir ve avlu da esasen mescide dahildir..

Eski Kudüs'ün ve Mescid-i Aksa bölgesinin kuşbakışı görünüşü

İLK KIBLE MESCİD-İ AKSA (EN UZAK MESCİD) HZ. SÜLEYMAN MESCİDİYDİ

Tartışma'da göze çarpan yanılgı Mescid-i Aksa kavramının bir bina olarak algılanması. Oysa Tarihsel açıdan konuya bakıldığında Mescid-i Aksa olarak anılan mekan Mescid-i Aksâ’nın kıblesindeki El-Mescidu’l-Kıbli yaygın kanı olarak Mescid-i Aksa'nın kendisi sanılmaktadır. Oysa El-Mescidu’l-Kıbli ile başlayan içine Kubbetus Sahra'yı alan ve bir duvarı da Ağlama Duvarı olan geniş dikdörtgen bölgenin adıdır. Mescid-i Aksa, Hz. Süleyman Mabedi'nin bir sıfatı ve bu mabedin üzerine oturduğu alana Mescidi Aksa denmekte. İsrailoğulları, Hz. Süleyman ve Hz. Davud dönemleri sonrası Tevhid ve adaletten uzaklaşıp ahlaki çöküntü yaşadıklarından bölgedeki hakimiyetleri zayıfladı ve Babil orduları Süleyman Mescidi'ni yıktı. Mescidden geriye sadece bugünkü ağlama duvarı kaldı. Uzun yıllar harabe olarak kalan alan, Hz. Ömer döneminde fethedildiğinde yeniden imar edildi ve Süleyman Mescidinin bulunduğu alan'a bir Kıble Mescidi yapıldı. Daha sonra Emeviler döneminde de Hz.ç Peygamber'in Mirac'a çıktığına inanılan taş'ın ihya edilmesi için de aynı alan içine Kubbetus Sahra inşa edildi.

Mescid-i Aksa alanında yer alan Mescid-i Kıbli (Kıble Mescidi)

Dolayısıyla gerek El-Mescidu’l-Kıbli gerekse de Kubbe'tus Sahra, her iki yapı da Bu alan içinde Hz. Peygamber'den (sav)çok sonraları inşa edildi.

Kubbetus Sahra Hz. Peygamber'in miraca çıktığı rivayet edilen Kaya'nın korunması için Emeviler döneminde inşa edildi. Daha sonraları da söz konusu bina'nın güzelliği ve değeri Kudüs şehrinin simgesi haline gelmesini sağladı.

Resulullah'ın ilk kıble olarak döndüğü yer bugünkü mescidi aksa camii değil Süleyman Mabedi'nin bulunduğu alandır. Resulullah zamanında da Süleyman Mabedi de başka bir bina da sağlam olarak bulunmuyordu ama mekana Kur'an'da Mescid-i Aksa demiştir.

TRT iddialara cevap verdi:

"Canlı yayın sırasında Mescid-i Aksa kampüsündeki tüm kutsal binaların dış görünüşleri ekrana yansımıştır. Bu binalar içinde dış görünüm açısından göze en çok çarpan olan Kubbet'üs Sahra'nın görüntüleri de ekrana yansıtılmıştır" açıklamasını yaptı.

TRT Genel Müdürlüğü yazlı bir açıklamayla, Kudüs'ten yapılan Miraç Kandili canlı yayınından "Mescid-i Aksa" Camii yerine "Kubbet'üs Sahra"nın gösterildiğine yönelik haberlere yanıt verdi.

DIŞ GÖRÜNÜMÜ GÖZE EN ÇOK ÇARPAN KUBBET'ÜS SAHRA GÖRÜNTÜLERİ YANSITILDI

Miraç Kandili'nde yapılan yayının başlangıcında Mescid-i Aksa kampüsündeki tüm kutsal binaların tek tek tanıtıldığı, bu binaların özellikleri izleyiciye anlatıldığı belirtilen açıklamada, "Kubbet'üs Sahra da, Mescid-i Aksa Camii de hiçbir yanlışlığa mahal vermeden anlatılmıştır. Canlı yayın sırasında Mescid-i Aksa kampüsündeki tüm kutsal binaların dış görünüşleri ekrana yansımıştır. Bu binalar içinde dış görünüm açısından göze en çok çarpan olan Kubbet'üs Sahra'nın görüntüleri de ekrana yansıtılmıştır. Ancak gerek yazı ile gerek söz ile hiçbir şekilde Kubbet'üs Sahra'ya, Mescid-i Aksa Camii ifadesi kullanılmamıştır" denildi.

Mescid-i Aksa Kampüsü yani Harem-i Şerif'in dış çekimleriyle Mescid-i Aksa Camisi iç görüntülerinin yaklaşık iki saatlik bir canlı yayın sırasında gösterildiğini anlatan TRT canlı yayının uluslar arası bir yayıncılık başarısı olduğunu kaydetti.

TRT ve Mescid-i Aksa polemiği sürüyor

TRT'nin Miraç gecesi Mescid-i Aksa'dan yaptığı canlı yayın kimi basın yayın organlarında tartışma konusu yapıldı. Peki Mescid-i Aksa gerçekte neresi?