Irak'ta genel seçim hesapları

Hamza Muhammed / TİMETURK

Irak’ın başkenti Bağdat’ta Şii koalisyon kulislerinde; önümüzdeki genel seçimlere yaklaşıldıkça şiddeti artan tartışma ve rekabete sahne oluyor. Zira bu yılın başında yapılan eyalet seçimlerinde gerileyen yarışçı kitleler bu seçimlerde popülerliğini kaybetmekten korkmakta. Bu rekabet çerçevesinde Birleşik Irak Koalisyonu, Irak Başbakanı Nuri el Maliki’ye koalisyona katılımı onaylayan bir öneri sundu. Böylece Yüksek Konsey Başkanı Abdulaziz El-Hekim ve konseydeki ikinci isim Hammam Hamudi liderliğindeki koalisyonla yapılacak anlaşmanın ihlali durumunda etkinleştirilmesi hedefiyle istifasını yazıp emaneten koalisyon başkanlığına bırakması kaydıyla koalisyon tarafından yeni bir dönem için başbakan adayı olarak sunulacak.

İsminin zikredilmesini istemeyen kaynaklar, Maliki’nin şu ana kadar Şeyh Hammam Hamudi tarafından kendisine ulaştırılan Şii koalisyonun teklifine henüz cevap vermediğini belirtti.

Maliki’nin başkanlığını yaptığı İslami Dava Partisi liderleri Şii Koalisyonla ittifakı reddediyor. Seçimlere bağımsızlardan ve aşiret adamlarından sahve kitlelerinden müttefiklerle; ayrı bir liste ile girmeyi tercih ediyor. Özellikle Ulusal Kongre Başkanı Ahmet Çelebi ile Eski Başbakan İbrahim Caferi’nin koalisyona katılmasından sonra bu ittifaka katılma hususunda ihtiyatlılar. Zira şimdiki cumhurbaşkanı yardımcısı ve Yüksek Konsey üyesi olan Adil Abdülmehdi’ye ilaveten Çelebi ve Caferi’nin önümüzdeki dönemde hükümet başkanı olma rağbetleri gizli değildir. Ayrıca koalisyon liderliğini daha sonra; seçimleri kazandıkları taktirde gelecek hükümetin kurulması için koalisyonun aday listesini seçmeye mecbur kılabilirler.

Maliki’nin İttifak İçin Şartı

Kaynaklar, Maliki’nin Şeyh Hamudi’ye öneriyi bir şartla kabul edeceğini söylediğini belirtti. Bu şart da koalisyon liderliğinin toplu yani genel sekreterlikten olması ve kararının da ferdi değil toplu olmasıdır. Kendisine bu hususta koalisyonun cevabı henüz ulaşmadı. Kaynaklar, Maliki’nin uç sınırdaki korkularının sebebinin koalisyonun teklifinin, ‘seçimlerde kazananlardan mecliste listesi en büyük olan hükümeti kurar’ bendini içeren seçim kanunu nedeniyle olduğunu açıkladı. Bu şekilde olunca kanun başlangıçta toplam olarak en büyük listeden daha fazla sayıya ulaşmış birkaç listenin ittifak kurmasına izin vermediği için nasip koalisyon listesinin olabilir.

Eğer Maliki Sadırcılar gibi tanınmış siyasi bir kitleyle ittifak kuracaksa da kaynağın ifade ettiğine göre ne Dava Partisi’nden bir kimse, ne Maliki’nin kendisi ne de çevresinden birileri bundan bahsetti. Ancak orada Sadır Akımı’nın Şii Koalisyon’a ilhakı hedefiyle neredeyse her gün formülasyon teklifi sunmak için bir tedavül söz konusudur. Sadırcılardan gelen açıklamalar ise hala önümüzdeki seçimlere yalnız gireceklerini vurgulamaktadır. Diğer taraftan kitleler ve bağımsızlardan da Sadır Akımı’na ittifak teklifler gelmektedir.

Iraklı kaynaklar yaptıkları açıklamada, Dava Partisi’nin Maliki kanadının koalisyonla seçim ittifakına girdiği taktirde başbakanın popülerliğini kaybetmesinden korktuğunu açıkladı. Zira koalisyona, liderliğini Abdülaziz El-Hekim’in (aynı zamanda koalisyon başkanı) yürüttüğü Yüksek Konsey’in diğer ismi gibi işaret edilmeye başlandı. Yeşil bölge koridorlarında konuşulan haberler Şeyh Hammam Hamudi’nin Irak Başbakanı Nuri Maliki’ye yeni başbakan olmayacağını bildirdiğini ifade ediyordu. Ancak ortaya çıktı ki bu, koalisyonun önde gelenlerinden sadır olmuş söylentiden başka bir şey değildi. Hedefi ise bir yandan Maliki’yi koalisyona girmeye zorlamak, diğer yandan da Şii koalisyon saflarında güven ruhunu yaymaktı. Nitekim koalisyonda, eyalet seçimlerinde Irak’ın eyaletlerinin çoğunda büyük sayıda sandalye kaybetmesinin ardından açık sarsıntı yaşandı. Bu eyaletlerin arasında Şii Koalisyonun özellikle de Yüksek Konsey’in kalesi sayılan Necef de yer alıyordu.

Kaynak son olarak Maliki’nin 26 Temmuz’da Amerika ziyaretinden döndükten sonra koalisyonun teklifine hali hazırdaki şekliyle olumsuz yanıt verebileceğine işaret etti. Çünkü İslami Dava Partisi içinde Koalisyon’la ittifaka ve Maliki’nin Hukuk Devleti Koalisyonu’nun Irak’ın ortasında ve güneyinde ezici üstünlükle kazandığı eyalet seçimleri sonuçlarının öne sürülmesine karşı olanlar bulunmaktadır. Zira Koalisyon’un bu zaferin meyvelerini önümüzdeki yılın başında yapılacak seçimlerde kendi çıkarı için kullanmaya çalıştığını düşünmektedirler.

Irak siyasi arenası ismini vermeyen kaynaklara ve Iraklı gözlemcilerin vurguladığına göre önümüzdeki Ağustos ayından itibaren vahşi bir rekabete sahne olacak.

Irak'ta genel seçim hesapları

Irak'ta geçtiğimiz aylarda yapılan seçimlerinde çok sayıda sandalye kaybeden Birleşik Irak Koalisyonu önümüzdeki sene başında yapılacak genel seçimler için yeni planlar peşinde.