Doğu Türkistan'ın geleceği

Oghan Serazatoğlu / TIMETURK

Doğu Türkistan'ın başkenti Urumçi?de meydana gelen etnik çatışmalarda 140 ölü 800?ün üzerinde yaralının olduğu Çin yetkililer tarafından dünya kamuoyuna açıklanırken, ölümlerin hangi sebeple meydana geldiği ile igili açıklamalara yer verilmedi.

ÇİN'DEKİ AZINLIKLARIN GELECEĞİ

Doğu Türkistan'daki Uygur Türkleri ve Çinli Han etnik azınlıkları arasında yaşanan kargaşa ve sokak savaşı beraberinde yüzlerce ölü ve bine yakın yaralıyı doğurdu. Çin'in bu konudaki duyarsızlığı iki etnik grup arasında artan gerilimi sokak savaşına dönüştürmeye yardımcı oldu. Bu kanlı çatışmalar Çin'in azınlıklara bakış açısını tekrardan gözler önüne sererken ve azınlık hakları konusundaki kaygıları da artırdı. Yaşanan bu çatışmalardan sonra Çin'deki azınlıkların geleceğinin ne olacağı şimdiden merak konusu; zira bunca yaşanandan sonra Çin'in hala bu konuda adım atmamakta direnmesi mümkün değil. Çin'deki bu azınlık sorunu aslında bu son yaşananlara meydana gelmiş bir durum değil, yıllardır devam eden bir etnik gerilimin sonucu...

ÇİN'İN ÇİFTE STANDARTI

Çin'de yaşanan etnik çatışma Çin hükümeti ve güvenlik güçlerinin bütün etnik azınlıklara aynı ölçüde yaklaşmadığını da gözler önüne serdi. Çin güvenlik güçlerinin Uygur Türkleri'ne karşı takındıkları tavır bugün için bir insan hakları sorununu doğurmuştur.

İki etnik grup arasındaki tartışma ölçülü protestolarla devam etmekteydi; taa ki devlet bu iki grup arasındaki anlaşmazlığa taraf olana kadar... Sonuç: Demokratik ölçülerle gelişen tartışma platformu kanlı bir çatışmaya dönüştü. Çin'li Han etnik grubuyla Uygur Türkleri arasındaki çatışma, Shaoguan?daki iki Uygur Türkü'nün öldüğü bir oyuncak fabrikasında başladı ...

UYGUR TÜRKLERİ VE HANLAR

Uygur Türkleri Doğu Türkistan'daki en büyük etnik grup ve 20 milyona yakın nüfusa sahipler. Uygur Türkleri'nin büyük bir çoğunluğu kendilerinin Çin yönetiminden ve Çin kültürünün birer parçası olarak görünmekten rahatsızlar. Tek istekleri kimliklerini özgürce yaşayabilecekleri yasal düzenlemelerin ve uygulamaların olması... Uygurlar Han etnik grubunun Çin'deki dominant grup olduğunu ve devlet tarafından kayırıldıklarını iddia etmekteler...

ÇİN HÜKÜMETİ KIŞKIRTTI

Çin hükümeti meydana gelen kanlı çatışmanın faillerinin sürgündeki Uygurlar olduğunu, Uygurlarsa hükümet müdahalesine maruz kalıncaya kadar ki süreçte sokaklara barışın ve huzurun hakim olduğunu, silahlı güçlerin müdalesinin onları tahrik ettiğini, meydana gelen çatışmaların böyle trajik bir tablo yarattığını öne sürmekteler

Çinli yetkililere göre pazar günü çatışmanın tırmanmasından sonra sokakta insanların taşlarla, bıçaklarla ve sopalarla yürüdüklerini ortalığın tamamen bir savaş ortamına dönüşdüğünü bildirdiler. Meydana gelen arbedede 203 iş yeri, 14 hane, 216 taşıt hasar gördü. Sokakların savaş meydanını anımsattığı söyleniyor.

ÇİN, KADEER'İ SUÇLUYOR, UYGURLULAR 'KOMPLO' DİYOR

Çin yetkililer meydana gelen olayların müsebiblerinde birinin de Kadeer ('Uygurlu bir iş kadını' şu an Amerika'da sürgünde yaşıyor) olduğunu öne sürüyor. Kadeer, Çin hükümeti tarafından Uygur'daki ayrılıkçı hareketin önderlerinde biri olarak görülüyor. Uygurlar, Çinlilerin öne sürdükleri bu iddiaların birer komplo olduklarını iddia ediyor, kabul edilemez buluyor. İsveç'teki sürgün Uygurlar ordaki kanlı çatışmanın müsebbibleri olarak görülmekten çok rahatsızlar. Olaylarla hiç bir ilgilerinin olmadıklarını açıklayan sürgündeki Uygurlular, bunun Çin yetkililerin hedef saptırmak için uydurdukları bir komplodan başka hiçbir şey olamayacağını yayınladıkları bir basın bildirisiyle ilan ettiler.

UYGUR TÜRKLERİNİN GELECEĞİ

Bu yaşanan kanlı olaylardan sonra Uygur Türkleri geleceğe dair çok karamsarlar... Uygurlular bu son yaşananlarla beraber devlet güvecesinde olmalarına rağmen yaşama haklarını çok kolayca ellerinden alınabileceğini ve insan hayatının ne kadar değersiz olduğunu gördüler, yaşadılar ve can güvenliklerinin tehlike olduğuna inanıyorlar. Bu son yaşananlar şüphesiz onlar için hayatın bundan sonra daha zor olacağı anlamına geliyor.