İran'dan siyasilere sert uyarı

İran İslam Cumhuriyeti İslami Şura Meclis Başkanı Dr. Ali Laricani, seçim sonrasında ülkede yaşanmakta olan gerilime dikkat çekerek siyasetçileri ve cumhurbaşkanı adaylarını uyararak birtakım bozguncularla aralarını açmalarını, iddialarını yasal kanallardan ispatlamaya çalışmalarını istedi.

İran İslam Cumhuriyeti İslami Şura Meclis Başkanı Dr. Ali Laricani, seçim sonrasında ülkede yaşanmakta olan gerilime dikkat çekerek siyasetçileri ve cumhurbaşkanı adaylarını uyararak birtakım bozguncularla aralarını açmalarını, iddialarını yasal kanallardan ispatlamaya çalışmalarını istedi.

Önceki akşam bir televizyon programında kendisiyle yapılan röportajda ?sorun bağırıp çağırmakla, duyguları kabartmakla, meseleyi sokaklara taşımakla çözülmez. Sokaklarda milletin dükkanlarını ateşe verenlerle, polis ve besic güçlerine saldıranlarla aramız ayırmalıyız? diyen Laricani devrim düşmanlarının oluşan kaostan nasıl yararlandıklarını belirterek açıklamalarını şöyle sürdürdü: ?Seçimlerde hiç oy kullanmayanlar bile kamu güvenliğini sarsmak ve kargaşa çıkarmak için bu durumdan yararlanıyorlar. Bunlar durdurulmalıdır? diyen Laricani, siyasilerin ve adayların kendi hesaplarını isyancılardan ayırması gerektiğini belirt.

Söyleyecek sözü olanları bir televizyon programında tartışmaya davet eden Laricani ülkenin genel güvenliği açısından şunları söyledi: ?Bir aksaklık ve yetersizlik olsa da yasaları ihlal etmekten kaçınmalıyız. İster seçimlerle isterse başka konulurla ilgili olsun tüm halkın çıkarları için yasalara itaat etmeliyiz. Halkın hakları adı altında yasalar çiğnenemez, diğer yandan caddelerdeki halkın sesi de kulak ardı edilemez?

Batılı ülkelerin İran?daki seçim sonuçlarıyla ilgili müdahalelerine sert tepki göstererek, ?Obama?ya, İngiltere, Fransa ve Almanya devlet başkanlarına diyorum ki, bu konularda sizin adınız çok fazla çıkmıştır. İran halkı sizi çok iyi tanımaktadır. Şah zamanında ABD başkanı Carter?den aldığı emirlerle halkı nasıl ezdiklerini unutmadık.?

'Batı, İran'ı bölmek istiyor'

İran dışişleri bakanlığı, Batılı güçlerin, 'anarşiyi ve yıkıcı eylemleri' yaygınlaştırarak bölmek istediğini söyledi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hasan Kaşkavi, bu sabah düzenlediği basın bilgilendirme toplantısında, yabancı medyayı ise İran'ın parçalanmasını isteyen düşman hükümetlerin 'borazanı' olmakla suçladı.

Bu arada Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarının açıklanması ardından hergün düzenlenen protesto gösterileri, Tahran'da alınan yoğun güvenlik önlemleri nedeniyle Pazar gününden bu yana yapılamıyor.

12 Haziran'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini kaybettiği açıklanan Mir Hüseyin Musavi ise destekçilerine, protestolara devam etmeleri ancak kendilerini tehlikeye atmamaları çağrısında bulundu. Seçimlerde mevcut Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad lehine hile yapıldığını savunan Musavi, seçimlerin tekrarlanmasını istiyor.

Tutuklu sayısı 500'e ulaştı

Bu arada, İran'da muhaliflere yönelik tutuklama operasyonları sürüyor. Şu ana dek, 500'e yakın muhalifin gözaltına alındığı bildirildi. İran televizyonu Cumartesi günü yapılan protesto gösterilerinde en az 10 kişinin öldüğünü bildirdi.

Devlet televizyonunda yayınlanan haberde, bu kişilerin 'teröristlerin' polisle girdiği çatışmada öldüğü kaydedildi. Haberde protestocuların iki petrol istasyonu ve bir camiyi ateşe verdiği, bir askeri noktaya da saldırdığı ileri sürüldü. Görgü tanıkları 10 kişinin öldüğü Cumartesi günkü gösterilerden sonra Pazar günü de başkentte gösteri yapılmadığını söylüyorlar.

Cumartesi günü göstericiler ile polis ve hükümet yanlısı milisler arasında yaşanan şiddetli çatışmalar, ülkedeki en yüksek otorite olan Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney'in gösterilere hoşgörü gösterilmeyeceği açıklamasının ardından yaşandı.

Bu arada, İran yönetimi yabancı medyayı da kontrol altına almaya yönelik yeni adımlar attı. On yıldır Amerikan haber dergisi Newsweek için çalışan Kanadalı gazeteci Maziar Bahari'nin herhangi bir gerekçe gösterilmeden gözaltına alındığı ve kendisinden bir daha haber alınamadığı bildirildi. Daha önceki saatlerde de BBC'nin Tahran'da yerleşik muhabiri John Leyne sınır dışı edilmişti.

İran'daki gelişmeleri son bir haftadır bir kaç muhabiriyle izleyen BBC, Tahran'daki bürosunun, Leyne'ın ülkeyi terketmesine karşın açık kalacağını açıkladı. Al Arabiya televizyonunun İran'daki bürosu geçici bir süre için kapatıldı. Sınır Tanımayan Muhabirler adlı uluslararası meslek örgütü protesto gösterilerinin başlamasından bu yana 33 gazeteci ve blog yazarının gözaltına alındığını bildiriyor.

Ruslar: İran Sovyetlerin son günlerini andırıyor

İran?daki seçim sürecini ve sonrasını takip eden Rus uzmanlar, İran?da yaşanan durumun Sovyetler Birliği?nin dağılmasından önceki duruma çok benzediğine işaret ediyor.

İranlı siyasi gözlemci İsa Sharkitz, Rusya?da internet üzerinden yayın yapan ?Azerbeycan Haberleri? Azeri haber ajansına yaptığı konuşmada, oluşturulması beklenen oyların yeniden sayılması komitesinin çalışmasında başarılı olacağı hususunda duyduğu şüpheleri dile getirdi. Sharkitz gerçeklerin ortaya çıkarılması için teşkil edilen bir komitenin çalışmasının ancak üyeleri bağımsız şahıslarsa başarı ile sonuçlanabileceğini belirtti. Sharkitz ayrıca komite üyelerinin önüne hiçbir şekilde engel konulmamasının zorunluluğunu vurguladı.

Tahran cumhurbaşkanlığı seçimlerini bağımsız gözle izleyen uzmanlar, İran?ın ideolojik krizin eşiğinde olduğunu açıkladı. Toplumda geçtiğimiz aşamada biriken dinamik kuvvetin patlamaya başladığını, insanların büyük çoğunluğunun teokratik (Lahuti) düzenden memnun olmadıklarını söyleyerek İran?daki durumun özellikle de Batı değerlerine benzersiz hayranlık duymak hususunda Sovyetler Birliği?nin parçalanmadan önceki haline benzediğine işaret etti.

Gençlerden, aydınlardan ve işadamlarından birçoğu eski neslin propagandasını yaptığı İran teokrat (Lahuti) devriminin değerlerini artık kabul etmemekte. Uzman gözlemciler, İranlı gençlerin değişim istediklerine işaret ederek seçimlerin tekrarlanması durumunda Ahmedinejat?ın kaybetmesi ihtimalini uzak görülmemektedir. Bu da uzmanlara göre İslam Cumhuriyeti?nin Ruhani Gücü?ne karşı koyan ideolojik bir mücadeledir ve Ahmedinejat?ın durumu hızla incelemesi ve muhalefetle anlaşma için yeni bir yol icat etmesi gerekir.

Uzmanlar gösterilere ve protesto yürüyüşlerine katılanların düzenden razı olmayan halk tabakalarından; özellikle de batı değerlerine inanan gençlerden, küçük burjuva tabakadan ve aydınlardan oluştuğuna dikkat çekti.

İran?da görülen gelişmeler çerçevesinde uzmanlar cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejat?ın siyasetinin bazı yönlerinde değişiklikler yapmasının gerekliliğine ve düşmanlarıyla arada köprü kurmaya çalışmasının zorunlu olduğuna inanmaktadır. Bir ihtimal onları hükümete çağırabilir ve kendilerine bazı görevler sunabilir.

Yine uzmanlara göre muhalefetin iktidara ulaşması ise durumların kontrolden çıkmasına sebep olacaktır. Tahran?da protestoları düzenleyen İran gençleri hızla Musevi?yi düşürüp yerine siyasi sahaya yeni şahıslar itebilir ve böylece ülkeyi bir iç savaşa sürükleyebilir.


Kaynak: Timeturk ve Ajanslar