Türk-Arap Bilim, Kültür ve Sanat Derneği (TASCA) ile Uluslar arası Afrika Araştırmaları Merkezi?ın (ICAS) düzenlediği ?Türkiye ve Sudan: Stratejik Ortaklığa Doğru? adlı paneli 1-2 Haziran tarihlerinde Sudan?ın başkenti Hartum?da yapıldı.
Başkanlığını kısa adı TASCA olan Türk-Arap Bilim, Kültür ve Sanat Derneği Başkanı Muhammed Adil?in yaptığı Türk heyeti iş, medya, akademi ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinden meydana geldi. Panelde Türkiye-Sudan odaklı ilişkiler çeşitli boyutlarda ele alındı.
TASCA Başkanı Adil: Türkiye-Sudan ilişkileri stratejik bir boyut taşımaktadır
Türk-Sudan ilişkilerinin siyasi boyutunu ele alan Muhammed Adil, Sudan?lıları Türkiye?nin tüm siyasi, ideolojik ve kültürel eğilimleriyle ilişki kurmaya çağırdı. Türkiye?nin ?Afrika?ya Açılım Eylem Planı?yla önceliklerini ortaya koyduğunu ancak Sudan tarafının önceliklerinin henüz belli olmadığını belirten Adil, ?bölgesel rolünü pekiştirerek merkez ülke olmaya doğru ilerleyen Türkiye için Sudan stratejik bir partnerdir; bu nedenle Türkiye-Sudan ilişkileri stratejik bir boyut taşımaktadır.? dedi. Adil, Ankara ve Hartum?un bu stratejik boyutun farkında olduklarını ve böyle bir ortaklık konusunda istekli olduğunu belirterek, böyle bir ortaklığın sadece siyasi ve ekonomik ilişkilerle kurulamayacağını, sivil toplum örgütleri, üniversiteler, araştırma merkezleri, kültür ve medya kuruluşlarının sürece dâhil edilmesi gerektiğinin altını çizdi. Uluslararası arenada ağırlığı olan bölgesel ve uluslararası bir güç olarak Türkiye?nin, Sudan gerçeğini uluslararası platformlarda anlatma konusunda Sudan?a yardımcı olabilecek güçte olduğuna işaret ederek, Sudan?a yöneltilen baskıların temelinde bu ülkenin yeraltı zenginliklerini kontrol altında tutma emeli olduğuna dikkat çekti. Adil, Sudan?ın gerçekleri çarpıtarak dünya kamuoyuna sunan aracı medyaya alternatif bir rol oluşturması için İngilizce bir TV kanalı kurmasını da önerdi.
TASCA Başkanı Muhammed Adil
Panele katılan Sudan Tarım Bakanı, Bilim ve Teknoloji Bakanı ve Uluslararası Afrika Araştırmaları Merkezi Başkanı, Türkiye?nin bölgesel ve küresel rolünü överek Sudan?dan Türkiye?ye büyük bir yöneliş olduğunun altını çizdi.
Yeni enerji politikaları ekseninde Türkiye-Sudan ilişkilerini ele alan TÜGİAD adına; TİYEP Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Ünal, Sudan, Türkiye için Orta Afrika?ya açılan bir kapı ve lojistik merkez özelliğini vurguladı. Ünal, başta yeni ve yenilenebilir enerji projeleri ve teknolojlerinin Sudan?da var olması durumunda, kendi enerji yatırımlarını yapmak dışında tüm Afrika?ya pazarlanabileceğini belirterek, yenilenebilir enerji kaynaklarının bölgede mevcut olduğunu söyledi.
Öte yandan Gazi Üniversitesi öğretim üyelerinden Mehmet Hakkı Suçin ?Türk-Sudan İlişkilerinin Kültürel ve Bilimsel Boyutu? konulu bildirisinde Türk kültürünün Osmanlı döneminden itibaren Sudan?da ilgiyle benimsendiğini, bu etkinin yönetim ve hukuk sistemlerinde, konuşma dilinde, hatta kıyafette açıkça görüldüğüne işaret ederek, Türkiye?nin de Sudan?a olan ilgisinin hep canlı kaldığını belirtti. Türkiye?nin Sudan?da kültürel, bilimsel ve eğitim alanında yaptığı katkılara işaret eden Suçin, Arap ülkelerinde Türk dili ve kültürüne, Türkiye?de de Arap dili ve kültürüne ulaşma imkânlarının artırılmasının önemini vurguladı.
Türkiye Gazetesi yazarı Hayrettin Turan da Türk medyasının Sudan?a yaptığı katkılardan bahsetti ve aracı haber kaynakları yerine, iki ülke medyasının yerinde yapılan araştırmalarla doğru bilgilendirme işlevi görebileceklerine işaret etti.
Gezi yazarı, şair Dursun Özden, edebiyatın ülkeler arasında önemli bir bağ yaratabileceğini, bu nedenle iki ülke yazar ve şairlerinin bir araya gelmesinin oldukça önemli olduğunu ifade etti. Özden, Türk ve Sudan edebiyatının klasik ve çağdaş seçkin eserlerinin çevirisinin gerçekleşmesinin yararlarını dile getirdi. ?İki ülke yazar örgütlerinin protokol metinleriyle ilişkilerini resmileştirmelidir? dedi.
Sakarya Üniversitesi öğretim üyelerinden Fethi Güngör, sivil toplumun rolüne değinerek Türkiye?nin köklü bir sivil toplum geleneğine sahip olduğunu, Sudan?da sivil toplumun geliştirilmesi için her türlü katkıyı sağlayabileceğini belirterek, sivil toplum politikalarının artık ülkelerin politikalarını belirleyebildiğini, siyasi erki yanlış politikalarını gözden geçirmeye itebilecek güçte olduğunu söyledi.
Türk heyeti, Sudan Tarım Bakanı, Bilim ve Teknoloji Bakanı, Yatırım Bakanı, Meclis Başkanı, sivil toplum, işveren örgütü temsilcileri ile Darfur Bölgesel Hükümetinin 4 bakanı tarafından sıcak bir şekilde karşılandı. Sudan?da yazılı ve görsel medyanın yakın ilgi gösterdiği panelde Türkiye Büyükelçiliğinden herhangi bir yetkilinin bulunmaması dikkat çekti.
