Habil Sağlam / TİMETÜRK
Herkesin çok fazla konuştuğu bir dönemde, Ali Emre, yerli yerinde ve kararlı konuşan bir şair olarak karşımıza çıkıyor. Dünyaya doğru yürüyor ve özünden koparılan neyse onu toparlamaya çalışıyor. ?Hoyrat satırlarda yoldan çıkarılmış sözü?ü kurtarmaya.
Kitap üzerine çeşitli dergilerde yayınlanan yazılarda Ali Emre?nin protest damarına, anti-komformist söylemine, humanist olmayışına kadar birçok noktaya değinilmesine rağmen onun bütün bu özelliklerini oluşturan ana karakterine, Müslüman duruşuna değinilmedi. (Bu, günümüzde Müslüman olmanın aleladeleşmiş olmasından kaynaklanıyor olsa gerek.)
Şiirsel akrabalıklar
Onarılmış Yas Bitiği üzerine söylenen, Ali Emre?nin şiiri ile diğer şairler arasında bağ kuran yazılarda gözden kaçan bir nokta daha var: Ahmed Arif. Ali Emre şiirinde, Ahmet Arif?in direngen ve başı dik şiirinin izlerini sürmek mümkün. Ali Emre?nin sözlüğüne bakıldığında bu iki şair arasındaki bağ daha net ortaya çıkıyor. Biçem, teknik ve söyleyiş olarak olmasa da kelime seçiminin ve anlatım imkânlarındaki tercihlerinin Ahmet Arif ile benzeştiğini söyleyebiliriz.
Türkçe şiirin son dönemi denilince akla gelen birkaç önemli isimden biri Ali Emre. Ama ideolojik pozisyonunun sağlamlığın ve dünya algısındaki netliğin sağladığı muhkem düzlem onu bir adım öne çıkarıyor, bir adım daha yürüyor böylece dünyaya.
Şiirin berrak zemini
Ali Emre?yi son dönem şairlerinden ayıran bir başka nokta ise halkın dilinden yakalayıp, şiirinin berrak zeminine salıverdiği kelimeleri: Onun özgün söyleyişinin kilit noktası birbiriyle uyumlu, içinde doğal bir şiirsellik taşıyan bu kelimelerle oluşturduğu sözlüğü. Ali Emre?nin kelime seçimindeki bu hassas tavrı ile kurduğu özgün şiir dili, Türkçe şiirde onu gün geçtikçe daha da belirginleştiriyor.
Onarılmış Yas Bitiği?ndeki bazı şiirlerde -özellikle düzyazı şiirler- bir bildirinin tok sesi duyuluyor, bazı şiirler daha kontrollü ve durağan, kimilerinde ise coşku belirgin bir şekilde artıyor. Şiir epik bir tona kayıyor, coşkulu bir hücum başlatıyor şair. Dünyaya meyletmeyen bir şair oluyor böylece Ali Emre, ?Dünyaya Saldıran? bir şair. Onun şiirinde açığa çıkan Müslüman hassasiyeti, Erdem Bayazıt?ın gidişiyle silinmeye yüz tutan bir duruşun da muhafazası anlamına geliyor. Vahyin uyaran damarı üzerine inşa ettiği kimliği ile yokluyor Ali Emre tarihin dehlizlerini, Dergâh?ta Mustafa Akar?ın söylediği gibi günümüz dünyasına küsüp tarihe sığınmak için değil, günümüzü ışıtmak için yapıyor bunu. Muhafazakâr/sağcı bir duruşla kucaklamıyor tarihi. ?Teresliğe teşne? olan ne varsa hedefte.
Şairlerin bırakın edebiyat dışında okumalar yapmayı, şiir dışındaki türleri bile göz ardı ettikleri verimsiz bir dönemde, gerek şiir gerekse edebiyatın ve düşünce dünyasının diğer alanlarında yaptığı geniş okumaların, Ali Emre şiirini geliştirdiğini söyleyebiliriz. Ali Emre?nin, halk edebiyatı kahramanlarından Bamsı Beyrek?ten, gözü dönmüş katil Kuyucu Murat?a kadar birçok isme yaptığı göndermelerle şiirinde bir tarih bilinci oluşturduğunu, geçmişe bakış konusunda sahih bir perspektif yakaladığını söylemek mümkün.
