Şarap üreticileri ÖTV indirimi istiyor

Bozcaada Belediye Başkanı Mustafa Mutay, adada bağcılığın çok önemli olduğunu söyledi.

Mutay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, adaya özgü Çavuşlu üzümünün Osmanlı saraylarına kadar gittiğini ve çok güzel bir üzüm olduğunu belirterek, yerel üzümleri de koruyarak başka üzüm çeşitlerini diktiklerini söyledi.

Mutay, son yıllarda şaraba gelen ÖTV'den dolayı satışların düştüğünü, sektördeki insanların pazarlarını kaybettiğini ve sıkıntı yaşamaya başladığını kaydetti.

Geçen sene bir firmanın adadaki üzümü 250 TL'den satın aldığını, bunun çok küçük bir rakam olduğunu ifade eden belediye başkanı Mutay, şöyle dedi:

''Adalarda yaşayan insanlar farklı bir topluluk. Burada ulaşım zor. Devlet burada yaşayan insanlara mutlaka kaynak ayırmalı destek vermeli. Bağcılıkta da büyük destek vermeli. Önümüzdeki yaz sezonunda da yine 250 TL'ye üzüm satarsak işimiz zor. Bozcaada'da bağcılık öldü demektir. Biz ölmesini istemiyoruz. Bağcılık o kadar önemli ki adanın yüz ölçümünün üçte ikisinde bağcılık yapılıyor.''

Adada yıllık yaklaşık 3 bin ton şaraplık üzüm üretiminin yapıldığını ifade eden Belediye Başkanı Mutay, ''Bağcılık pahalı bir iş. Mutlaka desteğe ihtiyaç var'' dedi.

Şarap üreticilerinin sıkıntılarını hükümet yetkililerine anlattıklarını ifade eden Mutay, şaraptaki ÖTV'nin bir ara indirildiğini ama bunun yeterli olmadığını kaydetti.

Mutay, ''Biraz daha indirirlerse daha iyi olacak. Temennimiz bu güzel adada bu güzel insanların yaşantısını uzun yıllar yaşamını sürdürdükleri bağcılığın yok olmaması. 1997 yılında Milli Güvenlik Kurulu kararıyla 100 bin TL destek sağladık. İtalya'dan makinalar satın aldık, şarapçılık çok iyi hale geldi ve o zaman ücret almaya başladı üretici. Ama bir kaç bu seneye kadar yine tıkandı.

Buradaki fabrikaların kendilerine özgü şarapları var çok güzel şarap yapıyorlar. Pazar çok zor. Dışarıdan gelen şarap ucuz. Bulgaristan'dan Moldovya'dan gelen şaraplar ucuz. Biz vergiden dolayı biraz pahalı satıyoruz. İnşallah bu sıkıntılar atlatılır.''

ADADA 1948 YILINDAN BU YANA ŞARAP ÜRETİYORLAR

Bozcaada'da 1948 yılından bu yana şarap üretimi yapan Talay Şarapçılık fabrikasını sahibi Mehmet Talay da şarapta düşürülen ÖTV'nin yeterli olmadığını söyledi.

Şarap Sanayicileri Derneğinin ÖTV'nin biraz daha düşürülmesi için gerekli görüşmeleri yaparak talepte bulunduğunu belirten Talay, şaraptaki ÖTV'nin şu anda litrede 1,7 TL olduğunu bildirdi. Bunun düşürülmesini ve ÖTV'nin litrede 0,8 kuruş civarında olmasını beklediklerini belirten Talay, ÖTV'nin başta olmak üzere bağ üreticilerinin birçok sıkıntısının olduğunu kaydetti.

Şaraptaki ÖTV'nin yüksek olmasının üreticiyi olumsuz etkilediğini ifade eden Talay, ''Üretici sattığı şarabın parasını ilk 2-3 ayda tahsil ederken, ÖTV'sini o ay içinde ödüyor. Tabi bu işletme için büyük sıkıntı yaratıyor. Tüketicide, rakamlar yükselince şarap tüketmeyi bırakıyor'' dedi.

Talay, Tekelin özelleştirilmesinin Çanakkale, Bayramiç ve Bozcada'da kanyak üretimi için üretilen ''Karasakız'' üzümünü bir anda çok geriye ittiğini, bunun da hem Bozcada, hem de Çanakkale yöresinde çok ciddi sorunlar yarattığını anlattı.

Bayramiç yöresindeki üreticilerin bağlarını köklediğini, çiftçinin şaraplık bağların yerine yemeklik üzüm ya da zeytin dikmeye çalıştığına değinen Talay, ''Fakat bu Bozcaada'da böyle değil. Adanın kültürü çok eski yıllara binlerce yıl öncesine dayandığı için ada bağcılığı biraz daha dayanmaya çalışıyor'' dedi.

Şarap üreticileri olarak üzüm üreticilerini desteklemeye çalıştıklarını ancak kendilerinin de bir yerde tıkandıklarını anlatan Talay, şöyle konuştu:

''İki yıl öncesine kadar 40 kuruşa satılan üzüm geçtiğimiz sene 23-25 kuruşa satıldı. Yani daha fazla değerlenmesi gerekiyorken daha düşük fiyata gitti. Bu da bütün sene bağın içinde çalışan üreticiyi tatmin etmedi. Üreticide bağlarına çok iyi bakmamaya başladı. İyi gelir ettiği dönemde senede 7 kez bağına giriyorsa şimdi 4 kez girmeye başladı. Bu da üzümün kalitesini biraz daha geriye çekti. Şarap üreticileri de bir şekilde daha az üretime geçmeye başladı. Üretici bağını yenilemediği için adalı bağını satmaya başlıyor. Ada dışında gelen kişiler bağlarına baktıracak insan bulamıyor, bağlar bakımsız hale geliyor. Bizim gibi bağlarına bakan insanlar bakımsız bağlardan dolayı hastalıkları kapabiliyor. Sektördeki sıkıntının yanı sıra bakılmayan bağlar yüzünden biz daha fazla masraf yapmak zorunda kalıyoruz. Bu da büyük bir sorun. ''

BOZCAADA'DA ŞARAPÇILIK

Çanakkale'nin Bozcaada'da ilçesinde 1925 yılına kadar sadece üzüm yetiştirip şarap üretiminden uzak duran Türkler, bu yıldan sonra şarap işiyle ilgilenmeye başlamışlar. 1956 yılında makineli üretime geçilmesi ile birlikte adada şarapçılık gelişmeye başladı. 1960-1980 yılları arasında Bozcaada'da irili ufaklı 13 şarap fabrikası bulunurken, 1980 sonrası dönemde şarapçılığın gerilediği ve birçok şarap fabrikasının kapanmaya başladığı görülüyor. Adada, 1998 yılı şarapçılıkta bir atılım yılı oldu. Şarapçılık sektörünün idamesi amacıyla 1998 yılında mevcut 3 şarap fabrikasına yapılan devlet yardımı ile şarap fabrikaları modernizasyonlarını gerçekleştirerek daha kaliteli şarap üretmeye başladı. Yeni şaraplık üzüm çeşitlerinin de yetiştirilmeye başlanması ile adada şarapçılık son yıllarda bir gelişim sürecine girdi.

AA