Danıştay 10. Dairesi, Sağlık Uygulama Tebliği?nin 6.1. maddesinin 1. fıkrası gereği özel sağlık kurumlarına başvuran hastalardan 10 TL katılım payı alınmasına ilişkin uygulamanın yürütmesini oy birliğiyle durdurdu.
Artık özel hastaneye giden hastalardan 10 TL ?katılım payı? alınmayacak. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kararı temyiz etmeye hazırlanıyor. Danıştay, tebliği esastan da iptal ederse, 10 TL alınması uygulaması iptal edilmiş olacak. SGK, Danıştay kararı ışığında yeni bir düzenleme yapacak.
KATKI PAYI UYGULAMASI 1 EKİM 2008?DE BAŞLAMIŞTI
1 Ekim 2008?de yürürlüğe giren SSK ve Genel Sağlık Sigortası Yasası ve 2008 yılı Sağlık Uygulama tebliği (SUT) ile muayene ücreti de vatandaşlardan alınmaya başlamıştı. İlk aşamada, eczanede vatandaşın aldığı ilaçlarla birlikte muayene ücreti ve ilaç katılım payı da tahsil ediliyordu. Eczanelerin 'Vatandaşlarla karşı karşıya kalıyoruz' itirazı üzerine geçtiğimiz Şubat ayından itibaren muayene için ödenen ?katılım payı?nın eczane yerine özel hastanelerce tahsiline başlanmıştı. Tahsil edilen ?Katılım payları? ise SGK?nın kasasına giriyor. Türkiye Sağlık İşletmeleri Derneği, 2008 SUT?un, 6.1. maddesinin 1. fıkrasındaki ?katılım payı? alınmasına ilişkin kısmının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay?da dava açmış, geçtiğimiz haftalarda kararını açıklayan mahkeme 10 TL?lik fark uygulamasının iptaline karar vermişti.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Türkiye Sağlık İşletmeleri Derneği TÜSİDER?e göre Danıştay kararının uygulamaya girebilmesi için kararın öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu'na tebliğ edilmesi gerekiyor. Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde, idarenin Danıştay kararı doğrultusunda yeni bir düzenleme yapması gerekiyor. Bu düzenleme yapılıp yayınlanıncaya kadar şu anki uygulama yürürlükte olacaktır.
Gene TÜSİDER?e göre yürütmeyi durdurma kararı yalnızca 2008 SUT için verilmiş olup, devlet memurlarını kapsamıyor. Maliye Bakanlığı Tedavi Uygulama Tebliği ve Tedavi Katılım Payının Uygulanması Hakkında Tebliğ hükümleri için, yine Danıştay 10. Dairesi'nde görülmekte olan dava devam ediyor.
?KATKI PAYI UYGULAMASI YASAYA UYGUN DEĞİL?
Danıştay kararında şöyle denildi:
?Katılım payı alınmasına ilişkin uygulamanın ve aynı zamanda dava konusu tebliğin dayanağı olan 5510 sayılı Yasa'nın katılım payı alınmasına ilişkin maddesine göre finansmanı kurumca sağlanan sağlık hizmetlerinden ayakta tedavide hekim veya diş hekimine muayene olmak suretiyle yararlananlardan alınacak katılım payı tutarını ve bu tutarın tahsiline ilişkin usul ve esasları yönetmelikle düzenleme yetkisine sahip idarenin bu yetkisini, tebliğ çıkarmak suretiyle kullanmasında yasaya uyarlık görülmemektedir.?
?10 LİRA FARK İÇİN NESNEL VE SOMUT BİR GEREKÇE YOK?
Yasada, özel veya kamu kuruluşuna başvuran hastalardan katılım payının farklı alınmasına olanak sağlayan bir kural bulunmadığı ifade edilen kararda, buna karşın tebliğin 6. maddesiyle yapılan düzenlemede kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşunun aynı basamakta yer almış olsa bile, özel sağlık kuruluşuna başvuran hastadan kamuya başvuran hastalara nazaran daha yüksek tutarda katılım payı alınmasının kurala bağlandığı kaydedildi.
Kararda, ?İdarece özel sağlık kurum ve kuruluşları ile kamuya ait sağlık kurum ve kuruluşlarına başvuran hastalardan katılım payının farklı alınmasını gerektiren nesnel ve somut bir neden gösterilmediği gibi yapılan düzenlemede yasada belirtilen önceki basamaklardan sevkli olarak başvurulup başvurulmadığı kriteri de dikkate alınmamıştır? denildi.
SD Platform şu andaki manzarayı ve bundan sonra ne olacağını Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Prof. Dr. Sabahattin Aydın, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı Fatih Acar ve Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) Başkanı Dr. Reşat Bahat?a sordu.
Editör Notu: Haberin yayımlanmasının akabinde, Soysal Güvenlik Kurumu tüm kamu ve sözleşmeli özellerdeki katkı payını eşitledi ve 2 TL olarak belirledi. 1 Haziran günü SGK?nın sitesinde aşağıdaki duyuru yer aldı:
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞINDAN
2008 Yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği?nin ?Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı başlıklı (6.1) numaralı maddesi ile ilgili olarak Kurumumuz aleyhine Danıştay Onuncu Dairesinin 2008/11388 esasına kayden ikame olunan davaya ilişkin anılan Dairenin 03/4/2009 tarihli kararı doğrultusunda; 02 Haziran 2009 tarihinden geçerli olmak üzere kurumla sözleşmeli ikinci ve üçüncü basamak resmi ve özel sağlık kurumlarında hekim ve diş hekimi muayenesi için katılım payı, 2(iki) Tl olarak uygulanacaktır.
SGK Başkanı Acar:
Yeni bir düzenleme yapacağız
SGK Başkanı Fatih Acar konuyla ilgili SD Platform?un sorularını yanıtladı.
Özel sağlık kuruluşlarından katkı payı alınmasına dair konu uzun bir süredir kamuoyu gündemini işgal ediyor. 10 TL?lik farkın tahsil edilmesi önce eczaneler eliyle yürütüldü, yoğun itirazların ardından hastaneler farkı tahsil etmeye başladı. Gelinen noktada ise fark uygulaması iptal oldu. Bu konuda bir türlü uzlaşma sağlanamamasının nedeni ne?
2008 yılı Sağlık Uygulama Tebliği?nde kurumumuz ile sözleşmeli özel sağlık kurumlarındaki muayene katılım paylarının eczanelerden tahsiline ilişkin düzenleme sadece aktif çalışan sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsamaktadır.
Muayene katılım paylarının kurumlardan tahsili yapılması durumunda sağlık kurumlarının veznelerinde kuyruklar oluşması nedeniyle hasta mağduriyeti oluşacağından, çalışan sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin katılım payının ilaç temini için zaten müracaat edilecek eczanelerce yapılması uygun görülmüştür. Kurumumuzun 22 bin 500 eczane ile sözleşmeli olduğu dikkate alındığında muayene katılım paylarının eczanelerden tahsil edilmesinin hastaların tahsilâta ilişkin mağduriyetlerini büyük ölçüde giderdiği anlaşılmaktadır.
Ancak özel sağlık kurumlarındaki muayene katılım payının sözleşmeli eczaneler tarafından tahsiline ilişkin olarak tahsilâtın yapıldığı eczaneler ile hastanın karşı karşıya gelindiği ve tahsilâtta sıkıntıların yaşandığının bildirilmesi üzerine söz konusu düzenlemede değişiklik yapılarak özel sağlık kurumlarındaki muayene katılım payları müracaat edilen sağlık kurumu tarafından kişilerden tahsil edileceği şeklinde değişiklik yapılmıştır.
SGK ya da Bakanlık özel sağlık kuruluşlarına ayakta tedavi için giden hastalardan neden fark almak istiyor?
Kurumumuz ile sözleşmeli sağlık kurumlarındaki ayakta tedavilerdeki muayene katılım paylarının belirlenmesinde Sağlık Bakanlığı kurumumuz arasında imzalanmış olan götürü bedel üzerinden sağlık hizmeti satın alma sözleşmesi de dikkate alınmıştır.
Danıştay?ın bu kararını kamunun aleyhine, hastaların ve özel sağlık kuruluşlarının lehine olarak yorumlayanlar var. Manzara tam olarak bu mu?
Danıştay tarafından verilen kararın kurumumuzca yorumlanması söz konusu değildir.
Danıştay?ın iptali sonrası şimdi ne olacak?
Danıştay 10. Dairesi?nin 2008/11388 Esas No?lu Sağlık Uygulama Tebliği?nin ayaktan tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi için özel sağlık kurumlarına başvuran hastalardan 10 TL. katılım payı alınmasına ilişkin kısmının yürütülmesinin durdurulma kararı kurumumuza 04.05.2009 tarihinde tebliğ edilmiş olup kararın uygulanması için verilen hukuki süre içerisinde karar doğrultusunda düzenleme yapılacaktır.
SGK?nın Danıştay kararına itiraz hakkı var mı, SGK bu yola gidiyor mu?
Danıştay kararlarına itiraza ilişkin işlemler Hukuk Müşavirliğimizce yürütülmektedir.
Müsteşar Yrd. Sabahattin Aydın:
Katkı payı kalkmaz
Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Prof. Dr. Sabahattin Aydın konuyla ilgili görüşlerini SD Platfoırm?a açıkladı. Aydın şunları kaydetti:
Sağlık hizmetinden faydalananlardan aldıkları hizmet esnasında bütçelerini zorlamayacak miktarda bir katkı payı alınması, parasal değerden öte sağlık sisteminin dengeli kullanımını kontrol etmek üzere kullanılan araçlardan biridir. Çeşitli basamaklarda ve çeşitli hizmet türlerinde bu katkı payları farklılaştırılarak hizmet talep edenler yönlendirilmeye çalışılır. Bu katkı payının hizmete ihtiyacı olanın hizmet almasını önlemeyecek derecede düşük, gereksiz ve aşırı hizmet talebini önleyecek derecede de yüksek olması amaçlanır. Dolayısı ile toplumu oluşturan bireylerin alım gücü, talep edilen hizmetin önceliği ve yeri bu katkı payının farklı olmasına etki etmektedir. Sonuç olarak katkı payı kaç lira olursa olsun parasal bir değer olarak değil, sağlık sisteminin sağlıklı olarak yönetilmesinde kullanılacak önemli bir araç olarak görülmelidir.
Uygulamalarda bunun hakkaniyetli olup olmadığı, alınma yeri ve miktarı tartışılabilir. Ancak katkı payının önemli bir araç olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Sağlık hizmetinde israfı, gereksiz ve aşırı kullanımı engellemeye yönelik geliştirilen mekanizmalar toptan ortadan kaldırılırsa, bir sonraki basamak, sürdürülebilirliğin ortadan kalkması ve o hizmetlerin hiç verilmez olmasıdır.
?BİR MEVZUAT İLE SORUN ÇÖZÜLÜR?
Son zamanlarda SGK?nın hastanelerde farklı düzeyde muayene katkı payı alması bu açıdan değerlendirilmelidir. Danıştay kararının, bu katkı payının kaldırılması değil, kanunda hastaneler arasında farklı katkı payı alınmasını sağlayacak bir dayanak olmamasından kaynaklandığını düşünüyorum. Dolayısı ile bu karar, katkı payının tamamen ortadan kaldırılması ile sonuçlanmayacak, muhtemelen hastaneler arasındaki farklılık ortadan kaldırılacak ya da SGK yeni bir mevzuat hazırlığı ile sorunun üstesinden gelecektir.
Kakı payının sadece muayene esnasında değil, hastalara yatarak verilen hizmetlerden ve sadece ilaç bedeline bağlı olarak değil doğrudan eczanenin reçete hazırlamasından da alınması gerektiğini savunuyorum. Burada önemli olan husus, bu katkı payları ihtiyacı olan hastalarımızın muayene olması, ayaktan veya yatarak tedavi olmasını engellemeyecek düzeyde ve tasarımda olmasıdır. Sağlık sistemini yönetenlerin bu hassasiyeti göstereceklerini umuyorum.
OHSAD Başkanı Bahat
10 TL özellerin kalitesini bozdu
Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) Başkanı Dr. Reşat Bahat?ın konuyla ilgili görüşleri şöyle:
Özel hastanelerden alınan katılım bedeli için bizim tedbirimiz farksız, özel devlet hepsinin eşit katılım bedeli almasıdır. Eşitsizliğin ve adaletin bozulduğu noktada itirazımız başlar.
SGK?nın katılım bedeli istemesinin sebebi gereksiz kullanım uygulamasına yöneliktir. Ancak 10 TL?nin gerekli oluşunu engelleyecek rakam ve Türkiye Cumhuriyeti?nin gerçekleri için yüksektir.
'YENİ KANUNLARI İTİRAZ ETMEDEN UYGULAMAK DURUMUNDAYIZ'
10 TL fark uygulamasında ısrar etmek hem hastanelerdeki yoğunluğu artırdı, hem de özel sağlık kuruluşlarının kalitesi bozuldu. Biz her zaman adaletin eninde sonunda hâkim olacağına inanıyoruz. Özel sektöre yönelik farklı katılım bedelinin sehven yapıldığına inanıyoruz. Danıştay?ın iptali sonrası yeni yasa çıkacak ve uygun hale getirilecek ya da fark eşit uygulanacak.
Sağlıkta dönüşüm programı dinamik süreç. Her ne kadar aksamalar olsa bile geriye gidiş olacağına inanmak istemiyorum. Problemlerin karşılıklı uzlaşma yoluyla çözüleceğine inanıyorum. Yapılacak yeni kanunları itiraz etmeden uygulamak durumundayız.
www.sdplatform.com
