Pakistan ve Somali'de 2.5 milyon mülteci

Hamza Muhammed / TİMETURK / Pakistan

Geçtiğimiz 3 haftada Pakistan?da silahlı güçler ve Pakistan hükümeti güçleri arasında yaşanan ve Somali?de meydana gelen şiddetli çatışmalar sonucunda 2 buçuk milyon şahıs az su ve yiyeceğin bulunduğu yerlere göç etmek zorunda kaldı. İç çatışmaların parçaladığı ve insanı felaket çanlarının çaldığı bu iki İslam ülkesinde binlerce şahıs hayatını kaybetti. Ölenlerin sayısı günden güne daha da artıyor.

Pakistan?da hükümet güçleri ve Taliban hareketi üyeleri arasında, ülkenin kuzey batısındaki Svat Vadisi?nde ve buraya komşu bölgelerde geçtiğimiz üç hafta boyunca yaşanan savaşta, Birleşmiş Milletler?e tabi mülteci temsilciliğinin ve Pakistan hükümeti kaynaklarının yaptığı sayımlara göre yaklaşık 2.38 milyon şahıs evinden oldu. Bunların yarısını ise çocuklar oluşturuyor.

Pakistan Enformasyon Bakanı Kamer ez-Zaman Kayra basına yaptığı açıklamalarda şöyle dedi; 'yaklaşık 2.3 milyon insan isimlerini mülteci olarak yazdırdı. Ancak bu rakam son durumu göstermemektedir. 200 bin insan şu anda kamplarda yaşamaktadır. Başka bir kısım da kalabalık oluşturmalarına karşın akrabalarının evlerinde kalmaktadır?.

Sivilleri kuşatan bu savaşın devam etmesi, bu rakamlar ve Svat Vadisi köy ve şehirlerinden göçlerin akın akın sürmesi Birleşmiş Milletleri ülkede olması mümkün uzun süreli bir insanı kriz hususunda uyarıda bulunmaya itti. Tüm şehirler neredeyse tamamen boşaldı. Birleşmiş Milletler, Pakistan?a insani yardımda bulunulması için 166 milyon dolar talep etti.

Merkezi Amerika?da olan Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme Teşkilatı) teşkilatının krizin derinliği yönündeki tahmini teşkilatı, Pakistan hükümetine, savaş bölgelerinde mahsur kalmış, yardım kuruluşlarının uygun vakitte ulaşamadığı sivillere havadan gıda ve tıbbi yardım indirme talebinde bulunmaya sevk etti.

Pakistan hükümeti, Pakistan?ın Kuzey Batı Bölgesi başkenti Peşaver?de ve Peşaver?in kuzey doğusundaki Nuşara bölgesinde mülteciler için kamplar kurmaktadır.

Svat Vadisi?nde çatışmalar hala sürmektedir. Pakistan Ordusu, Taliban savaşçılarına açtığı savaşın üzerinden üç hafta geçtikten sonra şimdi de, başkent İslamabad?a 100 km uzaklıktaki Pakistan Talibanı?nın üssü kabul edilen Svat?ın en büyük şehri Mingora?da kontrol alanını genişletme çabası çerçevesinde Taliban savaşçılarıyla şiddetli sokak çatışmalarına girmektedir.

Mülteciler, geçen yıl meydana gelen savaşta evsiz kalan ve sayıları 550 bini geçenlere katıldı. İnsan hakları kuruluşları bu göçün, 1947 yılında Pakistan?ın Hindistan?dan ayrılmasından bu yana en büyük iltica hareketi olduğu uyarısında bulundu.

Hayalet Şehir

Savaşın başlamasından bu yana nüfusu 300 bini bulan Mingora şehri elektrikten, sudan ve gıda malzemelerinden yoksun bir hayalet şehre dönüştü. Hastaneler, şehirde mahsur kalmış 20 bin sivile karşın kapılarını kapattı. Ellerinde çok az miktarda gıda malzemesi ve tıbbi gereç dışında bir şey bulunmamakta.

Pakistan hükümetinin geçtiğimiz Salı günü yayınladığı son sayımlara göre ordunun; geçtiğimiz 26 Nisan?da Levir Dir ve aynı ayın 28?inde de Bonner bölgesine (Svat Bölgesine komşu iki bölge) ve Mayıs ayının 8?inde Svat bölgesine düzenlediği saldırılarda 1160 silahlı ve 69 asker öldü. Ölen sivillerin sayısı ise henüz kesin olarak bilinmemekte.

Taliban hareketi, orduyu silahlıların saldırılarına karşılık verdiği esnada sivilleri öldürmek ve kamu mallarını yerle bir etmekle suçladı. Pakistan hükümeti ise bu suçlamaları reddetti.

Somali?de de Halk Kaçıyor

Somali?de de Mogadişu sakinleri, Genç Mücahitler Hareketi?nin temsil ettiği İslami muhalefet ile iktidar güçleri arasındaki silahlı çatışmaların şiddetinin artması nedeniyle başkentten suyu ve yiyeceği az etraf bölgelere kaçmaya devam etmektedir.

Çatışmaların Mayıs ayında tırmanması Mogadişu?da yaklaşık 200 kişinin ölmesine 60 bin kişinin de evlerini terk etmek zorunda kalmasına yol açtı.

Muhalefet, geçtiğimiz Ocak ayında ülke başkanı seçilen Şeyh Şerif Şeyh Ahmet?i düşürmeyi hedefleyen askeri operasyonlarına içinde bulunduğumuz Mayıs ayının 7?sinde Şeyh Hasan Tahir Üveys önderliğinde başladı. Şu anda iki taraf da başkent Mogadişu?yu ele geçirmeye çalışmaktadır.

Evlerini terk eden; savaştan kaçan siviller genelde başkente yakın; Ayl Piad (başkentin 20 km güneyinde), Efjuvi Şehri (başkentin 30 km güneyinde), Şelambud ( başkentin 80 km güneyinde), Belad (başkentin 30 km kuzeyinde), Cevher (başkentin 90 km kuzeyinde) köylere kaçmaktadır.

Bazıları, başkent Mogadişu?ya uzak; ülkenin ortasındaki Hiran, Celcud, Bunt Land bölgesi gibi yerlere kaçtı. Bazıları ise Makdişu?nun kendi bölgelerinden daha emniyetli olduğuna inandıkları mahallelerini tercih etti.

2007 yılının başından beri İslamcılar ve eski hükümete bağlı güçler arasında süren çatışmalar en az 17.700 sivilin hayatını kaybetmesine, 1 milyonun üzerinde şahsın evinden olmasına yol açtı. 3 milyonluk diğer bir kesim ise gıda yardımları aracılığıyla yaşamını sürdürmektedir.

Somali?de 18 yıldır süren ve yüz binlerce kişinin evlerini terk etmesine yol açan çatışmalar bölgede istikrarı bozmuştur.

Son haftalarda Pakistan ve Somali?de meydana gelen şiddetli çatışmalar da basın kameralarının ışıklarını üzerlerine çevirmesine neden oldu. Elbette ki bu durum diğer İslam ülkelerindeki mültecilerin ve evlerinden olan, Sudan gibi halkı iç savaşlardan, Gazze gibi işgalcinin saldırılarından ya da Afganistan ve Irak gibi ikisinden birden dert yanan milyonlarca Müslümanın acılarının ve şikâyetlerinin görmezden gelinmesi anlamı taşımamaktadır.