Tahran'daki üçlü zirve sona erdi

İran, Pakistan ve Afganistan liderlerinin katılımıyla Tahran'da gerçekleştirilen ''üçlü güvenlik zirvesi'' dün sona erdi. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari ve Afgan lider Hamid Karzai'nin katıldığı üçlü zirvede, uzun sınırları olan üç ülkenin güvenliğini tehdit eden unsurlara karşı alınacak önlemler görüşüldü.

Terörizm ve radikalizmle mücadelenin yanı sıra uyuşturucu kaçakçılığının önlenmesi konuları masaya yatırıldı. Üç ülke güvenlik alanında işbirliği taahhüdünde bulundu, ancak atılacak adımlar konusunda bir açıklama yapılmadı. Üç ülkenin ortak uzun kara sınırlarına sahip olduğu hatırlatılarak sınır güvenliğinin sağlanmasında ortak hareket edilmesinin önemi üzerinde duruldu.

İran, Pakistan ve Afganistan'ın tarihi, kültürel açıdan ortak bir medeniyete ait oldukları belirtilerek, üç ülkenin her alanda işbirliğine gitmesinin taraflar ve bölge için olumlu sonuçlar doğuracağı vurgulandı. Taraflar, ayrıca kalkınma ve gelişme için bir diğerinin birikim ve tecrübelerinden yararlanmanın gerekliliği üzerinde hemfikir olduklarını ifade etti.

İstikrarsızlığın asıl kaynağı: Yabancı güçler

Zirvede Ahmedinejad, ABD'ye yüklendi. Afganistan ve Irak'taki Amerikan varlığına atıfla, bölgedeki istikrarsızlığın asıl kaynağının 'yabancı güçler' olduğunu söyledi. Ahmedinejad, zirvenin açılış konuşmasında, uzaktan ve yakından baskı altında olan bu bölgede böyle bir oturum gerçekleşmesinin önemine işaretle, bölgedeki güvenlik sorunlarının temelinde aşırılığın ve dış müdahalelerin etkili olduğunu savundu.

Ahmedinejad 'bu zirvenin, tüm sorunların çözüme kavuşmasına yardımcı olacağına inanmaktayım. Tüm sorunlarımıza çözüm aramalı ve halklarımıza yardımcı olmalıyız' dedi. Diğer yandan Ahmedinejad 'Bölgedeki yabancı güçler, sorunlarımızı çözmektense daha da artırdı' dedi. Ahmedinejad, bölgesel güvenliğin sağlanması için bölge ülkeleri arasında dayanışmanın zorunlu olduğuna dikkat çekti.

Asıf Ali Zerdari ise 'Ülkelerimiz, iyi imkanlara sahip. Hedeflerimize ulaşmak için bu imkanlarımızı seferber etmeliyiz' dedi. Hamid Karzai ise bölgedeki aşırılığın ortadan kaldırılması ve ekonomik işbirliği yapılması olmak üzere Afanistan tüm alanlarda İran ve Pakistan ile işbirlği yapmaya hazır olduğunu söyledi. İran, 31 Mart''ta Afganistan''ın güvenliğini tartışmak için düzenlenen konferansa da katılmıştı.

Uzmanlar, ABD ve İran'ın, aralarındaki 30 yıllık düşmanlığa rağmen Afganistan'da istikrarın sağlanması konusunda ortak menfaati bulunduğunu belirtiyor. ABD Başkanı Obama yeni Afganistan stratejisi çerçevesinde İran'ın da dahil olduğu bölge ülkeleriyle temasa geçmeyi hedefliyor. Bu kapsamda İran'ın özellikle uyuşturucu ticaretiyle mücadelede ve Afganistan'daki birliklere lojistik destek konularında işin içine dahil olabileceği kaydediliyor.

Hamaney: Bölge halkı ABD'ye nefret duyuyor

İran'ın dini lideri Ayetullah Seyyid Ali Hameney bugün Pakistan ve Afganistan cumhurbaşkanlarını kabulü sırasında Tahran'daki üçlü görüşmeye her üç komşu ülkenin de kesinlikle ihtiyaç duyduğunu belirterek, ?üçlü anlaşmaları güçlü bir biçimde desteklemekteyiz ve şuna eminiz ki her üç ülkenin cumhurbaşkanlarının çabası ve sadakati sayesinde, sağlanan anlaşmalar sonuç verecektir' dedi.

Ayetullah Hameney İran, Pakistan ve Afganistan gibi üç komşu ülke arasındaki dini ve kültürel ortaklıklar ile tarihi geçmiş ve ortak düşmanlara işaret ederek şöyle konuştu: ?Aşırılık yalnızca bölgesel devletler ve milletler için problemler oluşturmakla kalmamış ve başkalarını da tehdit etmeye başlamıştır. Bu sorun, şu anda, işin başında para ve siyasetle aşırı akımları oluşturanların yakasına da yapışmıştır.'

Hamaney bölgedeki en önemli sorunlardan birinin askeri müdahele olduğunu hatırlatarak, bu sorunlar ve olayların asıl faili durumundaki Amerika'ya bölge halkının büyük bir nefret duyduğunu açıkladı.

Pakistan ve Afganistan'ın güvenlik ve ilerlemesinin İran için önem taşıdığını ifade eden Ayetullah Hameney, Tahran'daki üçlü görüşmeler gibi toplantıların devam etmesini öğütleyerek şöyle konuştu: ?Çalışma ve işbirliği alanı güvenlik ve siyaset sorunlarıyla sınırlı değildir ve üç ülke arasında ekonomide ve bayındırlık sektörlerindeki işbirliğinin genişletilebilmesi için uygun bir ortam mevcuttur.'

25 maddelik ortak deklarasyon yayımlandı

Bu görüşmeye katılan İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad da üç ülke cumhurbaşkanının bugünkü toplantısında her üç ülkenin görüşlerinin şeffaf olarak dile getirildiğini ve gerekli icrai yolların masaya yatırıldığını kaydetti. Bölgedeki temel sorunların başında aşırılıklar, askeri müdaheleler, uyuşturucu ticareti ve terörizm olduğunu belirten Ahmedinejad, Tahran zirvesinde 25 maddelik bir deklarasyon yayınlandığını açıkladı.

Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Zerdari ise Ayetullah Hameney ile daha önceki görüşmesine işaretle şunları söyledi: ?İslam İnkılabı Rehberi'nin o görüşmedeki tavsiyeleri Tahran ve İslamabad arasında yepyeni bir dönemin açılmasına yol açtı. Üç ülkenin yakın işbirliği sayesinde bunca problemin üstesinden gelebileceğimizi ummaktayım.' Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai de Tahran zirvesininin üç ülke arasındaki yeni anlaşmalar ve ortak hedefler açısından çok uygun bir fırsat oluşturduğunu dile getirdi.


Kaynak: Timeturk ve Ajanslar