Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türkiye'nin bölgesel meselelerde, hep iyi niyetli ve yapıcı olduğunu, katkılarını bu yönde kullandığını söyledi. Gül, İsrail-Suriye arasında Türkiye aracılığında yürütülen görüşmeler için yeni İsrail hükümetinin konumunu belli etmesi gerektiğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Gül, resmi ziyaret gerçekleştirdiği Suriye'de Devlet Başkanı Beşar Esad ile Halk Sarayı'nda yaklaşık 3 saat süren baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı yaptı.
Suriye'nin, Türkiye'nin 'dostu ve kardeşi' olduğunu ifade eden Gül, 2003'ten bu yana iki ülke arasındaki ilişkilerde 'örnek bir ilerleme' sağlandığını belirtti.
'Suriye, Türkiye için Ortadoğu'ya açılan, Türkiye, Suriye için Avrupa'ya açılan kapıdır' diyen Gül, iki ülkenin her alandaki ilişkilerini geliştirmek zorunda olduğunu vurguladı.
Türkiye ile Suriye arasındaki yıllık ticaret hacminin 2 milyar dolara ulaştığını anlatan Gül, Türk iş adamlarının Suriye'de yatırım yapma arzusunun her geçen gün arttığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Gül, ilişkilerin daha da ileriye götürülmesi yönünde her iki ülkenin de en üst düzeyde kararlılık gösterdiğini kaydetti.
Gül, karşılıklı ziyaretlerin sayısının son dönemde büyük artış gösterdiğine dikkati çekerek, 'İki ülke halkının çıkarına ne gerekiyorsa, bunları daha da ileriye taşıyacağız' diye konuştu.
'Filistin meselesi acil çözüm bekliyor'
Cumhurbaşkanı Gül, Esad ile görüşmesinde bölgesel ve uluslararası konuları da ele aldıklarını belirtti.
Türkiye'nin Irak'ın acılarını paylaştığını dile getiren Gül, Irak'ın toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin sağlanması yönünde Esad ile anlayış birliğinde olduklarını kaydetti.
Filistin meselesi üzerinde de ağırlıkla durduklarını anlatan Gül, 'Filistin'in haklı davasının neticeye ulaşması gerekir. Bu da Filistin halkının kendi devletini kurma hakkıdır' dedi.
Gül, İsrail ve bağımsız Filistin devletinin barış içinde yan yana yaşayacağı bir ortamın herkesin arzusu olduğunu belirterek, dünyanın diyalogla ve barış anlayışıyla meselelere çözüm bulunacağını görmeye başladığını ifade etti.
Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Gül, Suriye ile İsrail arasındaki dolaylı görüşme sürecinde Türkiye'ye duyduğu güvenden dolayı Beşar Esad'a teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Gül, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının ardından Türkiye'nin tutumunun netlik kazandığını belirten ve gelecekte bölgede nasıl bir rol üstleneceğini soran Suriyeli gazeteciye şu yanıtı verdi:
'Türkiye olarak sorunların çözümüne yapıcı bir şekilde yardımcı olmaya çalışıyoruz. Sorunlarla uğraşırken, 'Türkiye'nin bu konuların içine elini soksun, gerektiğinde bunları kullanalım, istismar edelim' niyeti yok. 'Yapıcı ve iyi niyetli şekilde sorunların giderilmesine faydamız olur mu' diye hareket ediyoruz. Türkiye, bölge meselelerinde hep iyi niyetlidir, hep yapıcıdır, katkılarını bu yönde kullanmaktadır. Sadece Ortadoğu ile ilgili söylemiyorum, daha geniş söylüyorum, barış olursa güvenlik sorunu olmaz, ilişkiler gelişir ve refah olur.'
Abdullah Gül ayrıca İsrail hükümetini harekete geçmeye çağırdı.
Gül, 'Eminim İsrail hükümeti sağduyulu hareket etmek durumundadır. Vakit de vermek gerekir, 'Ne zaman biz hazırız dolaylı görüşmelere' dedikleri andan itibaren Türkiye olarak biz zaten hazırız. Önemli olan İsrail hükümetinin pozisyonunu belli etmesidir. Umarım onlara yardımcı olanlar vardır ve bu görüşmeler tekrar başlar' dedi.
'Bölünmüş Filistin'e kimse tahammül edemez'
Gül'e, bir gazeteci, son günlerde Ürdün Kralı Abdullah ve Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas'ın Şam'a ziyaretlerde bulunduğunu, Filistin liderlerinden Halit Meşal'in de Şam'da yaşadığını anımsatarak, görüşmede Filistinliler arasındaki bölünmüşlüğün gündeme gelip gelmediğini sordu.
Görüşmede en çok konuşulan konulardan birinin Filistin birliği olduğunu belirten Gül, iki Filistin devletinin düşünülemeyeceğini kaydetti.
Gül, 'Gazze'de Hamas seçimleri kazanınca iyi niyetli tavsiyelerde bulunmuştuk. Geçen iki sene haklılığımızı gösterdi. Şimdi bu birleşmenin temin edilmesi gerekir. Mısır, bu yönde çalışmalar yapıyor, biz de destekliyoruz. Filistin'de bir an önce ulusal birlik sağlanmasını temenni ediyorum. Yoksa Filistin davasına en büyük zarar verilir. Bunu kimse kabul edemez, Filistin devletinin ikiye bölünmesine kimse tahammül edemez. Onlar siyasi mücadelelerini kendi içlerinde yapabilirler. Umarım birlik çalışması gecikmeden sonuçlanır. Yeni İsrail Hükümeti de muhalefetteki söylemlerini unutup sağduyulu davranmalı' diye konuştu.
Gül, Türkiye ile Suriye arasındaki ekonomik işbirliğine ilişkin bir soruyu yanıtlarken de bir çok konuda işbirliği imkanlarını ele aldıklarını belirtti.
Sınır ticaretini kolaylaştırıcı çalışmalar yapıldığını da anlatan Gül, iki ülke özel sektörlerinin bu yönde en üst düzeyde teşvik edildiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Gül, Tahran-Ankara-Şam üçgeninde yeni bir ekonomik işbirliği alanı kurulup kurulamayacağı yönündeki soru üzerine, İran'ın Türkiye'nin komşusu olduğunu ve her bakımdan yakın ilişki içinde olduklarını ifade etti.
Esad haberleri yalanladı
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad da, Suriye-İsrail dolaylı barış görüşmelerine ilişkin son dönemde basında çıkan haberleri eleştirerek, 'Bu haberlerin dayanakları yoktur. Kaldı ki Türkiye'nin girişimlerinin başarılı olduğundan hiç kimse kuşku duyamaz' dedi.
Esad, 'Suriye-İsrail sorununa ilişkin güvendikleri ülkelerle işbirliği yaptıklarını' belirterek, 'Diğer ülkelerle sonuçları paylaşırız, ancak güvendiğimiz, barışa katkıda bulunacak ülkelerle paylaşırız. Hiç kimse, bize bazı hususları dikte edemez. Biz, dostum Sayın Cumhurbaşkanı Gül ile İsrail-Suriye arasındaki dolaylı görüşmelerle ilgili hususu da görüştük, hem ikili hem heyetler arası görüşmelerde. Elbette sürece ABD'nin desteği olacaktır. (İsrail;de) Muhatabımız belli olduktan sonra bu konu üzerinde elbette duracağız' diye konuştu.
İsrail ile barış yapmak istediklerini söyleyen ve Suriye'nin barış ön şartını yineleyen Esad, 'Barışı istiyoruz, ancak toprağımızdan vazgeçmemiz mümkün olamaz' dedi.
Cumhurbaşkanı Gül ile yaptıkları görüşmelerde Filistin meselesinin de değerlendirildiğini kaydeden Esad, 'Filistinli gruplar arasında uzlaşı sağlanması gerektiğini' söyledi.
Esad, Filistin-İsrail arasında barış görüşmelerinin başlamasının çok önemli olduğunu kaydederek, 'Filistin içindeki uzlaşmazlığın giderilmesi elzemdir. İlk etapta Filistin-İsrail arasında barış görüşmelerinin başlaması, ancak ondan da önce Filistinliler arasında barışın sağlanması gerekmektedir' dedi.
'Filistin-İsrail barış kanallarının başarısız sonuçlanması halinde arzu edilen noktaya ulaşılamayacağını' vurgulayan Esad, 'Filistin-İsrail kanallarının başarılı ilerlemesi halinde bölgedeki diğer sorunların çözümünde ilerleme kaydedilebilir' diye konuştu.
Hamas'ın Siyasi Büro Şefi Halid Meşal'in Şam'da bulunmasının yanlış yorumlanmaması gerektiğine dikkati çeken Esad, 'bu durumun Suriye'nin taraf tuttuğu anlamına gelmeyeceğini ve diyaloğun sağlanması yönünde çaba harcadıklarını' söyledi.
Irak'taki toprak bütünlüğünün önemine işaret eden Esad, Irak halkı arasında da uzlaşı sağlanmasının gerekliliğine vurgu yaptı.
Bu arada, Türkiye ile Suriye arasında İmar ve İskan İşbirliği Mutabakat Zaptı ile Ekonomik ve Ticaret İşbirliği Anlaşması imzalandı.
Akşam yemeği
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, ülkesine resmi ziyaret gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Abdullah Gül onuruna resmi akşam yemeği verdi. Halk Sarayı'ndaki yemek, basına kapalı gerçekleşti.
Yemeğe, Cumhurbaşkanı Gül'ün eşi Hayrünnisa Gül, Esad'ın eşi Esma Esad, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Mustafa İsen de katıldı.
Suriye Devlet Başkanı Esad, Gül onuruna ziyareti boyunca biri özel olmak üzere 3 yemek vermiş olacak. Esad, yarın akşam Halep Kalesinde resmi, Pazar günü de yine Halep'te özel yemek verecek. Protokol kurallarında örneğine az rastlanan bu durumun, Esad'ın Cumhurbaşkanı Gül'e verdiği önemi gösterdiği belirtildi.
Gül 'Kürt Sorunu'nu değerlendirdi
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 'Kürt sorununa' ilişkin çok geniş şekilde iyi niyetli çalışmalar olduğunu söyledi.
Prag ziyareti dönüşü Cumhurbaşkanı Gül'ün konuya ilişkin açıklamalarını hatırlatan gazeteciler, Gül'e atılan adımlar hakkındaki görüşlerini sordu.
Gül, Suriye'ye hareketinden önce Esenboğa Havalimanı'nda gazetecilerin sorularını cevapladı.
Cumhurbaşkanı Gül şöyle konuştu:
'Demek ki çok geniş şekilde iyi niyetli çalışmalar var Türkiye'de. Ümit ediyorum ki bunların hepsi iyi şekilde sonuçlanır. Çünkü bunların hepsi kendi sorunlarımızdır. Kendi sorunlarımızı kendimiz konuşacağız, kendimiz tartışacağız ve kendimiz kendi insiyatiflerimizle nihayete erdireceğiz. Türkiye açık bir toplumdur, bu açık toplum içerisinde gayet canlı tartışmalar söz konusu. Bunlar gayet medeni tartışmalar. İktidar, muhalefet, düşünürler, devletin organları bu konularla ilgili muhakkak ki iyi çalışmalar yapıyorlar. Bu aşamada söyleyeceğim bunlar.'
