Türkiye'nin AB kozu Nabucco

Amerika'da çıkan The Wall Street Journal gazetesi Nabucco projesine tam sayfa yer ayırdı. WSJ Almanya Başbakanı Angela Merkel'in geçen ay, Nabucco Boru Hattı Projesi'ne ilişkin Avrupa Birliği'nin finansman kararını değiştirmesiyle, Avrupalı enerji tüketicileri rahat bir nefes almış olmalı olduğunu yazdı. WSJ çıkan habere göre Birlik, bütçesinden 200 milyon avroyu, söz konusu proje için ayırdı. En sonunda Avrupa Birliği, Rusya kontrolündeki ithalata önemli bir alternatif olarak Avrupa'ya, Türkiye üzerinden doğal gaz sağlayacak olan güzergâha yatırım yapılması hususunda mali teşvikler sağlanmasını kabul etti.

Gazetede şu ifadeler kullanıldı: 'Ancak, ittifakın sağlanmasında şimdi çok geç kalınmış olabilir. Her zaman jeopolitik bir öncelik fakat ticari bir soru işareti olan ve uzun zamandır sıkıntılı bir hâl alan Nabucco Projesi'nin ilk aşaması, Azerbaycan'ın Hazar Denizi'ndeki Azeri-Çıralı-Güneşli ve Şahdeniz II sahalarından doğal gaz sevk edilmesi bağlamında tasarlandı. İkinci aşama ise boru hattı 31 milyon metreküplük tam kapasitesine ulaştığında (yine de Avrupa'nın doğal gaz ihtiyacının sadece bir bölümünü oluşturmaktadır), Körfez ülkeleri, Irak, İran ve Türkmenistan'dan doğal gaz talep edebilecek. Bununla birlikte başlangıçta, Azerbaycan doğal gazı anahtar rol oynamaktadır.

Azerbaycan'ın kamu enerji şirketinin başkanı Rovnag Abdullayev Moskova'yı 27 Martta ziyaret etti. Abdullayev, Azerbaycan'daki iki yeni bölgeden Rusya'nın tüketimi ve büyük olasılıkla AB'ye daha fazla doğal gaz ihracı amacıyla Rusya'da Kremlin'in kontrolü altındaki enerji devi Gazprom'un genel merkezinde sessizce düzenlenen bir törenle mutabakat anlaşması imzaladı.

Son birkaç ay içinde meydana gelen iki büyük gelişme, hesapların tamamen değişmesine neden oldu: Rusya'nın komşu Gürcistan'ı işgali ve Türkiye'nin, toprakları üzerinden geçecek enerji projeleri konusundaki kararını, Avrupa Birliği üyeliğine bağlaması. İlki, Batı'nın bölgedeki güzergâhı konusunda sıkıntı meydana getirmektedir, ancak tam olarak Bakû'nün hevesini de kırmamaktadır. İkincisi ise Hazar Denizi çevresindeki gaz üreticisi ülkelerle Azerbaycan'ı, Avrupa ile güvenilir bir köprü teşkilinden yoksun bırakmaktadır. Böyle olunca da Kuzey'deki Rusya'ya yönelmekten başka fazla bir seçim şansı da kalmamaktadır.

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın boru hattının inşasıyla ilgili konferansa katılmayı reddetmesinden iki ay sonra, AB içinde Nabucco konusunda ittifaka varılması belki de ironik olabilir. Türkiye, müzakerelere başlanması için gereken teknik koşulların tamamını yerine getirmiş olsa da Türkiye'nin üyeliği konusunda AB içerisinde görüş ayrılıkları devam etmektedir. Ayrıca Kıbrıs, göç, kültür veya din konusundaki anlaşmazlıklar da Avrupa'nın enerji kaynaklarını çeşitlendirmesinin önünde engel teşkil etmektedir. Belki de ne bunların önemi ne de Rusya'nın enerji jeopolitiğinin içeriği hafife alınmalıdır.
......
Türkiye'nin gücendirilmesi sonucunda sadece enerji aktarımını sağlayacak bir ortağı kaybetmekle kalınmayacak daha da önemlisi enerji üreticileri de kaybedilecektir.
Bu, Avrupa Komisyonunun AB stratejik önceliği diye belgelediği Nabucco Projesi'nin çökmesi anlamına gelebilir. Böylesine bir ihtimal, Avrupalı tüketicileri Azerbaycan'ın
durumuna düşürebilir: fazla seçim şansı olmaması nedeniyle Rusya'ya yönelmek.