MB: 'Toparlanma zaman alacak'

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun 19 Mart 2009 tarihinde yaptığı toplantının 'özeti' yayımlandı.

Kurul, mart ayında yıllık tüketici enflasyonunun işlenmemiş gıda fiyatlarındaki hızlı artış nedeniyle geçici olarak yükselebileceği, sonrasında ise düşüş eğilimine geri döneceğini öngördü.

Son dönemde açıklanan verilerin iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın sürdüğüne işaret ettiğine dikkat çekilen özette, sanayi üretiminin 2009 yılı Ocak ayında yıllık yüzde 21,3 oranında düşüş kaydettiği, mevsimsellikten arındırılmış verilerle bir önceki aya kıyasla belirgin bir gerileme gösterdiği, imalat sanayi kapasite kullanım oranları, elektrik tüketimi ve güncel ihracat verileri doğrultusunda, sanayi üretiminin şubat ayında da yıllık bazda yüksek bir oranda azalacağı öngörüldü.

Ocak ve şubat aylarına ilişkin mevsimsellikten arındırılmış verilerin, yılın ilk çeyreğinde iktisadi faaliyetteki daralma eğiliminin sürdüğüne işaret ettiği belirtildi.

İşgücü piyasası verileri

Toplantı özetine göre, işgücü piyasasına ilişkin veriler de iktisadi faaliyetteki belirgin yavaşlamayı teyit ediyor. Bu verilere göre, Kasım 2008-Ocak 2009 döneminde issizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 3 puan artarak yüzde 13,6 düzeyine yükseldi. Tarım dışı issizlik oranı ise aynı dönemde 4,3 puanlık artışla yüzde 17,3 oranında gerçekleşti.

İşsizlik oranındaki bu artışta, işgücüne katılım eğilimindeki yükselişin kısmen etkili olduğunu not eden kurul, işsizlik oranlarındaki artışın temel belirleyicisinin istihdamdaki yavaşlama olduğuna vurgu yaptı.

Kurul, işsizlik ödeneğinden yararlanan kişi sayısının şubat ayında da artmaya devam etmesi ve iktisadi faaliyetteki toparlanmanın zaman alacağının ortaya çıkmasının, yılın ilk çeyreğinde işsizlik oranının yükselmeye devam edeceğine işaret ederek, bu çerçevede birim işgücü maliyetleri üzerindeki aşağı yönlü baskıların süreceği tahmininde bulundu.

Para Politikası Kurulu, küresel talep koşullarını da göz önüne alarak, ihracattaki toparlanmanın uzun bir süre alabileceğini vurguladı.

'Kısa vadede genel fiyatlama davranışlarına dair önemli bir risk görülmüyor'

Son dönemlerde alınan para politikası ve maliye politikası kararlarının da etkisiyle önümüzdeki dönemde iç talebin kademeli olarak toparlanma eğilimine gireceği ve firmaların stok eritme sürecinin hızlanacağı öngörüsünde bulunulan toplantı özetinde, kurul üyelerinin, bu gelişmenin TL'deki değer kaybının dayanıklı mal fiyatlarına kısmen yansımasına yol açabileceğini belirtikleri kaydedildi.

Genel fiyatlama davranışlarında bozulma gözlenmediği sürece, para politikasının döviz kuru hareketlerinden kaynaklanan nispi fiyat değişimlerine tepki vermeyeceğini vurgulayan kurul, tarım dışı istihdamdaki belirgin yavaşlama ve iktisadi faaliyetteki genel görünüm dikkate alındığında, kısa vadede genel fiyatlama davranışlarına dair önemli bir risk görülmediğini belirtti.

'Bundan sonraki faiz indirimi ölçülü olabilecek'

'Kurul üyeleri, gerçekleştirilen faiz indirimlerinin 2009 yılı sonunda enflasyonun hedefin belirgin olarak altında gerçekleşme olasılığını azalttığını düşünmektedir' ifadesine yer verilen toplantı özetinde, şunlar kaydedildi:

'Dolayısıyla kurul, bundan sonraki faiz indiriminin ölçülü olabileceği değerlendirmesinde bulunmuştur. Bununla birlikte, finansal koşullardaki ek sıkılığın kısmen devam etmesi ve küresel finans piyasalarındaki sorunların reel ekonomi üzerindeki etkilerinin boyutuna ilişkin belirsizliklerin halen yüksek seviyede seyretmesi, aşağı yönlü risklerin tamamıyla ortadan kalkmadığına işaret etmektedir.

Nitekim, son dönemde tüketici kredilerinde ve yurtiçi talep göstergelerinde sınırlı bir hareketlenme eğilimi gözlense de ticari kredi hacmindeki daralma eğilimi sürmektedir.'

Uluslararası kredi piyasalarındaki sorunların devam ettiği ve küresel büyümeye ilişkin tahminlerin aşağı yönlü güncellendiğine işaret edilen toplantı özetinde, küresel ölçekte iktisadi görünümdeki yavaşlama eğiliminin sürdüğü, durgunluğun oldukça uzun sürebileceği beklentisinin güçlendiği belirtildi.

İktisadi faaliyetteki toparlanmanın zaman alacağını ve enflasyon üzerindeki aşağı yönlü baskıların süreceğini öngören kurul, şartlara bağlı olarak para politikasının aşağı yönlü esnekliğini uzunca bir süre korumasının gerekebileceği değerlendirmesinde bulundu.

Küresel risk iştahının zayıf seyrettiğine ve gelişmekte olan ülkelere olan sermaye akımlarında belirgin bir yavaşlama gözlendiğine dikkati çeken kurul, para politikası kararlarında bu gelişmelerin de dikkate alınmasının faydalı olabileceğini ifade etti.

Kurul, yurtiçi yatırım talebindeki daralmanın ve cari dengedeki iyileşmenin finansman gereksinimini hızla azaltmakta olduğunu da vurgu yaptı.

Bütçe gelirlerinin, iktisadi faaliyetteki daralmaya paralel olarak yavaşlamaya devam ettiğine, kamu harcamalarında ise dengeleyici maliye politikasının bir yansıması olarak hızlı artışlar gözlendiğine dikkati çeken kurul, içinde bulunulan iktisadi konjonktürde maliye politikasında bir miktar gevşeme olmasının beklenen bir durum olduğunu ifade etti.

'Yapısal düzenlemeler bir an önce hayata geçirilmeli'

Kurul, bununla birlikte, 2009 yılında kamu kesimi borçlanma gereksiniminin belirgin olarak yükselmesinin para politikası kararlarının iktisadi faaliyet üzerindeki olumlu etkilerini zayıflatabileceğini belirterek, bu çerçevede, kısa vadedeki mali gevşemenin, orta vadede dengeli bir mali pozisyon gözeten ve borç dinamiklerinin sürdürülebilirliğini temin eden güçlü bir çerçeve ile desteklenmesinin önemli olduğunu vurguladı.

Merkez Bankası'nın, fiyat istikrarını sağlama temel amacı ile çelişmemek kaydıyla, uluslararası piyasalardaki sorunların, ekonomi üzerindeki etkilerini sınırlamak için üzerine düşen tedbirleri almaya devam edeceği belirtilen toplantı özetinde şunlar kaydedildi:

'Küresel krize karşı ekonomimizin direncini koruması için basiretli bir para politikası gereklidir, fakat bu tek basına yeterli değildir. Dolayısıyla, orta vadede mali disiplinin sürdürüleceğine dair taahhütlerin ve yapısal reform sürecinin güçlendirilmesi, gerek beklenti yönetiminin etkinleştirilmesi gerekse para politikası kararlarının olumlu etkilerinin desteklenmesi açısından büyük önem arz etmektedir.

Bu çerçevede, Avrupa Birliği'ne uyum ve yakınsama sürecinin devam ettirilmesi ve Orta Vadeli Program'da öngörülen yapısal düzenlemelerin güncellenerek bir an önce hayata geçirilmesi konusundaki çabaların sürekliliği önemini korumaktadır.'