Rusya'yla enerjide yeni bir dönem başlıyor

Petrol-doğalgaz sahalarının işletilmesinden nükleer santral kurulmasına, yeraltı gaz depolarının yapılmasından gaz kontratının yenilenmesine kadar birçok alanda ortak çalışmalar yürüten Türkiye ve Rusya, Mavi Akım II projesiyle enerjide yeni bir döneme girmeye hazırlanıyor.

Karadeniz altından geçen ve yıllık 16 milyar metreküp taşıma kapasitesine sahip olan Mavi Akım'ın ikinci hattına yönelik gerçekleştirilen görüşmelerde, hattın yapımı için harekete geçilmesi kararlaştırıldı.

Enerji yetkilileri ve analistler, Rus enerji devi Gazprom'un CEO'su Alexei Miller'in, dün Ankara'da Enerji Bakanı Hilmi Güler ile yaptığı görüşmenin ardından, iki ülkenin ortak fikrinin Mavi Akım II hattının gerekli ve gerçekleştirilebilir bir proje olduğu yolundaki açıklamasını önemli bir açılım olarak değerlendiriyorlar.

Enerji analisti Haluk Direskeneli, Rusya'nın Türkiye'de hem finansal hem de ticari anlamda güçlü bir varlığının bulunduğunu kaydederek, 'Gazprom Türkiye'deki varlığını, geçmişe göre daha da artırdı. Ayrıca, halen devam eden ve Rusların teklif verdiği nükleer santral ihalesi var. Bir de Gazprom'un, Ankara'nın doğalgaz dağıtımını alması gündemde. Ruslarla yapılacak anlaşmalar kazan-kazan çerçevesinde olmalı' değerlendirmesinde bulundu.

Mavi Akım ll'nin yapımı için henüz alınmış bir karar olmadığını ancak görüşmelerin umut verici şekilde ilerlediğini vurgulayan Enerji Bakanlığı'ndan bir yetkili, 'Gazprom ile doğalgaz alanındaki işbirliğinin petrol ve elektrik alanlarına da genişletilmesi kararlaştırıldı. Buna göre Türkiye ve Rusya enerji alanında önemli bazı yatırımlar yapacak. İki ülke arasındaki yakın ilişki bu görüşmeyle daha da iyi bir noktaya geldi. Rusya Türkiye'de yeni yatırımlar yapmaya da oldukça sıcak' değerlendirmesinde bulundu.

Rusya ile enerjide kritik projeleri birlikte yürüten Türkiye, aynı zamanda Karadeniz ve Irak'ta petrol arama, Hazar ve Irak gazını Batı'ya taşıma konularında ABD'li şirketlerle çalışıyor.

Enerji yetkilisi, Mavi Akım ll'nin yapılması ile 10 milyar metreküplük Rus gazının İsrail ve komşu ülkelerine ulaştırılabileceğini ifade ederek, şunları söyledi: 'Yeni hatla Rusya'dan yıllık 20 milyar metreküplük gazın arzı sağlanabilir. Bu miktar ilerleyen dönemlerde daha da artırılabilir. Söz konusu gazın Ortadoğu'ya ulaştırılması, bölgesel barışa önemli katkı sağlayacaktır. Kalan gazın Türkiye üzerinden Avrupa'ya ihracı bile gündeme gelebilir.'

Rusya ve Türkiye, bu hattın yapımı ve İsrail'e uzatılmasında (Medstream) somut adımlar atabilmek için İsrail'de yeni hükümetin kurulmasını bekliyor. Bu görüşmelerin Nisan ayı içinde başlatılması da bekleniyor. Hattın daha sonra Kızıldeniz, Hindistan, Çin ve Tayvan'a kadar uzatılarak, petrolün çok daha kısa süre içinde Uzakdoğu'ya ulaştırılması amaçlanıyor.

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Davos'ta katıldığı bir oturumda İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile tartışmasının ardından iki ülke arasında yükselen tansiyonun, Akdeniz boru hattı projesine yönelik görüşmeleri etkilemesinden endişe ediliyordu.

Analistler, Rusya'dan yeni hat yapımı ile taşınacak olan gazın, finansman ve kaynak sorunu yaşayan Türkiye- Avusturya (Nabucco) doğalgaz hattı projesini nasıl etkileyeceğinin ise önümüzdeki dönemde ortaya çıkacak gelişmelerle netleşebileceğine vurgu yapıyorlar.

PETROL, ELEKTRİK VE NÜKLEER
Yetkililer, Türkiye'nin büyük önem verdiği Irak'ta petrol arama faaliyetlerine Gazprom ile oluşturulacak bir konsorsiyumla girebileceğini belirterek, bu işbirliğinin iki taraf için de önemli kazanımları beraberinde getirebileceğini vurguluyorlar.

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Genel Müdürü Mehmet Uysal bu ay, Irak'ta büyük sahalarda petrol arama ihalelerine katılabilmek için aralarında BP, Shell, Gazprom ve Hintli ONGC'nin de bulunduğu şirketlerle görüştüklerini açıklamıştı.

Önümüzdeki dönemde, Çalık Enerji ile İtalyan Eni tarafından temeli atılan Samsun-Ceyhan boru hattına Gazprom'un petrol sağlamasının da sürpriz sayılmaması gerektiğinin altı çiziliyor.

Öte yandan, Türkiye, Türk-Rus ortaklığı Atomstroyexport-Inter RAO-Park Teknik konsorsiyumunun verdiği ve süreci halen devam eden nükleer santral projesine ilişkin değerlendirmelerini de sürdürüyor. Üst düzey bir yetkili, 'Türkiye'nin ilk santralini Ruslar'ın (Mersin'e) yapması mümkün' değerlendirmesinde bulundu.

(Reuters)