İsrail, askerleri üzerinde şarbon aşısı denemiş

Resmi bir sağlık komisyonu tarafından hazırlanan ve İsrail Adalet Yüksek Mahkemesi tarafından verilen onay sonrası açıklanan rapora göre, düşman ülkelerce sivillere karşı biyolojik silahların kullanılması olasılığına karşı aşı geliştirilmesi projesi çerçevesinde, şarbon aşısının askerler üzerinde denendiği bildirildi.

Raporda, deneylerin etik değerlere uymadığı vurgulanırken, yüksek mahkemenin onayı için 3 aydır yasal mücadele verildiği belirtildi.

''Omer 2'' denilen aşı geliştirme projesinin yıllardır gizli tutulduğu ve projenin İsrail ordusunun sıhhiye sınıfı ile Tel Aviv yakınlarındaki Nes Tziona Biyoloji Enstitüsü'nce uygulamaya konduğu kaydedildi.

İsrail Savunma Bakanlığı, konunun ortaya çıkmasının ardından araştırma protokolünün İsrail ordusu, Helsinki Komisyonu ve İsrail Sağlık Bakanlığı'nca da onaylanmış olduğunu duyurdu. Bakanlık, savunma ve sağlık bakanlıkları ile İsrail ordusunun, araştırmada yer alanların karşı karşıya kaldıkları yan etkilerden tümüyle sorumlu olduklarını vurguladı.

Üst düzey bir savunma yetkilisi, Yedioth Ahranot gazetesinin internet sitesine yaptığı açıklamada, ''Önemli bir tehditle karşı karşıya kaldığımızda, bebeklerden yaşlılara dek tüm vatandaşlarımızı virüse karşı korumak amacıyla aşılamak mümkün olacaktır'' diye konuştu.

İsrail'den ve ülke dışından uzmanların katılımıyla yürütülen araştırma projesi, 1990'lı yılların başında uygulamaya sokuldu. Yıllar boyunca Amerikalı asker ve sağlık yetkilileri de sürece katıldı. İlk denemeler ABD tarafından üstlenildi. Araştırma ve geliştirme projesinin sonunda, aşının İsrail'de üretilmesine karar verildi ve siviller üzerinde etkisi gözlendi.

İsrailli sağlık ve savunma yetkilileri, araştırmada en yüksek standartlara uyulduğunu söylediler.

Şarbon araştırmasına 716 asker gönüllüsü katıldı. Askerlerden kimileri deneylerin yapısıyla ilgili muğlak bilgiler verildiğini öne sürdü. Savunma yetkilileriyse, araştırmanın tüm ayrıntılarının gizlilik gerekçesiyle açıklanmadığını, katılımcılara olası yan etkilerle ilgili kimi temel bilgiler ve ayrıntılar verildiğini bildirdiler.

Deneyleri takiben doktorlar, 4 yıl boyunca gönüllüleri gözlemlediler. 11 asker, denemelerin sonucu olarak görülen yan etkiler nedeniyle tıbbi gözetim altında tutuldu.

Savunma yetkililerinin, kısa süre önce bir grup gönüllünün konuyla ilgili bir araştırma komisyonu kurulması yolundaki istemini reddettikleri de bildirildi. Savunma birimleri, ''araştırma projesinin ulusal güvenlik açısından büyük stratejik önemi bulunduğunu'' vurgulamakla yetindiler.