Dolar

34,9466

Euro

36,7211

Altın

2.977,22

Bist

10.125,46

Okunan ezanla bozguna uğratmışlar

Tarihin en kanlı savaşlarından birisi olarak nitelendirilen 1915 yılındaki Çanakkale Savaşı'nda, ateşli silahların dışında taraflar, düşman askerlerinin zihnini karıştırmak için çalışmış.

17 Yıl Önce Güncellendi

2009-03-20 15:01:00

Okunan ezanla bozguna uğratmışlar

 

Düşman donanması içinde Müslüman ülkelerden gelen askerlerin olduğunu anlayan Osmanlılar, yakın siperlerde devamlı ezan okuyarak dikkatlerini çekmeye çalışmış. İlk olarak düşman birliklerinin uygulamaya başladığı propaganda savaşında ezan okuyarak karşılık veren Osmanlı askerleri, savaşın gidişatını etkilemiş.

Bugüne kadar onlarca kitap yazan ve konferanslara katılan araştırmacı yazar Mehmet İhsan Gençcan, Çanakkale Savaşı'na propaganda yönünden bakıldığında müttefik güçlerin, önemli bir silah olan bu psikolojik yöntemi kullanmak için her yolu denediğini söyledi. Türk ordusunun Çanakkale'de genellikle karşı propaganda yaptığını, yani düşmanlarınkine cevap verdiğini belirten Gençcan, bunun müttefik ordusu askerlerinin yazdıkları hatıralarından anlaşıldığını, düşman ordusunun bu konuya büyük önem verdiğinin de yine eldeki belgelerden öğrenildiğini kaydetti. Çanakkale Savaşı'nda,gerek müttefikler gerekse Osmanlı ordusunun, propagandalarda daha çok beyannameler, mektuplar ve broşürler kullandıklarını vurgulayan Gençcan, 'Özellikle Kumkale mücadelelerinden sonra İtilaf ordusu içinde Müslüman koloni askerlerinin varlığını çözen Osmanlı istihbaratı, siperlerin birbirine yakın olduğu yerlerde kendilerinin de Müslüman olduğunu anlatmak için ezanlar okutmuş. Bu yöntem birçok yerde faydalı olmuş. Bazı sömürge ülkelerden gelen Müslüman askerlerin, Seddülbahir'de ezan sesi duyunca İngiliz toplarını çalışmaması için patlattığı bilgisi bulunuyor. Bugün o toplar, halen o mevkide namlusu yok olmuş biçimde duruyor.' dedi.

İtilaf devletlerinin, zafere dair net sonuç alamamasına rağmen propaganda yönünden Osmanlı'dan daha faal çalıştığını hatırlatan bölgenin ilk yerel rehberlerinden Mehmet İhsan Gençcan, bu çalışmalarından bazılarını şöyle anlattı: '5 Haziran'da Kuzey Grubu Komutanlığı'na bağlı meşhur 57. Alay siperlerine atılan bir bildiride, Osmanlı esirlerine İngilizler tarafından çok iyi bakıldığı anlatılmak istenirken durumları şöyle tarif edilmiş: 'Esir düştükleri zaman aç, çıplak, bakımsız olan Osmanlı askerlerine, İngiliz hükümeti tarafından çok iyi bakılmaktadır.' Bu tarz propagandaların Osmanlı ordusu üzerinde fazla etkili olmadığı ancak bazı huzurluklara yol açtığı biliniyor. Osmanlı askerlerinin ezan okuyarak yaptığı propagandanın ise sömürge ülkelerden gelen Müslüman askerler üzerinde büyük etkisi oldu.' (Zaman)

Haber Ara