İsmail Zelvi / TİMETURK
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel bütün insanlığın ortak sorunu olan suyun küresel bir problem olarak dünya gündeminde en başta yer almayı hak ettiğini söyledi. Suyun hayatın temel şartı olduğunu vurgulayan Demirel ?Su varsa hayat vardır. Yoksa yoktur. Dünya, yerküre üzerinde olan tek uzay cismidir. İnsanlar, hayvanlar ve bitkiler yerkürenin canlılarıdır. Bunlar içinde aklı olan tek insandır. İnsan kendi hesabına ve diğer canlılar hesabına yerküreyi düşünecektir'dedi. Demirel sözlerine şöyle devam etti:
'İnsan evrendeki yerini, bağlı olduğu düzeni, bu düzenin korunmasını ve yerkürenin üzerindeki düzeni düşünecektir. Bunları düşünmezse başına dert gelir. Yerkürenin canlılığının sürdürülebilirliği, hayatın sürdürülebilirliği, insanoğlunun baş sorunudur. Su, bütün bu sistem içinde yer kürenin efendisidir, hakimidir, sultanıdır. Dünyanın yüzde 70?i su ile kaplı, bunun yüzde 97?si tuzludur, bir kısmı buzuldur, insanoğlunun kullanabileceği su yılda 40 trilyon m3?tür, pratikte bu 24 trilyon metreküp olarak hesaplanıyor. Üzerinde tartıştığımız, bu 24 trilyon metreküp?ün nerede kullanılacağı sorunudur. İnsanoğlunun kaderi bulutlara bağlıdır, gelmezse gökyüzüne bakar kalır. Dünyanın yaklaşık 6.5 milyar nüfusunun 1.1 milyarı bir bardak temiz sudan mahrumdur. 2.2 milyarı ise kirli su sorunuyla karşı karşıyadır. Günde 5 bin çocuk hayatını susuzluktan ötürü kaybetmektedir, hastalıkların pek çoğunda sudan mahrumiyeti sözkonusudur. İngilterede bir kişi 135 lt, ABD?de 400 lt su kullanırken, Orta Afrika?da 10 litreye düşmektedir. Bazı insanlar 1 bardak suya muhtaçken, bazılarının bazılarının her şeyi var, işte bu insanlık dramıdır. Bu insanları temiz suya kavuşturmak gerekiyor. BM?lerin Milenyum Deklarasyonu da bunu hedeflemektedir, son 10 yılda diyareden ölen çocuk sayısı 2. Dünya Savaşı?nda ölenlerden daha fazladır.'
Dünyadaki hızlı nüfus artışının su kıtlığına neden olabileceğini belirten Demirel ?Dünya nüfusu son 50 yılda 3 kat artarak 6.6 milyara ulaşmıştır. Her sene 80 milyon nüfus artışıyla bu rakam 3 milyar daha çoğalacak. 2050?de 9,5 milyarı bulacaktır. Yerküre artan bu nüfusun içecek, giyecek ve yiyecek için gerekli olan su ihtiyacını nasıl karşılayacak?? dedi.
İklim değişikliği konusuna da vurgu yapan Demirel, günümüzde insanlığın karşılaştığı en büyük tehdidin yerkürenin ısınması olduğunu söyledi. Demirel ?Bunun sebebi karbondioksit ve sera gazlarıdır. Yerküreyi insanoğlu ısıtıyor. 6,5 milyar insanı beslemek için daha çok üretim, enerji, petrol, kömür ihtiyacı var. Bu da daha çok karbondioksit demektir. Veriyoruz havaya gitmiyor, tepemizde başka bir tabaka oluşuyor. Bilim adamları ? Yerkürenin düzenini bozarsan seni bir gün silkeler atar diye uyarıyor?' diye konuştu.
Demirel, iklim değişikliğinin göçlere neden olacağını ve doğadaki su düzenini değiştireceği uyarısını yaparak ?Bu durum ülke içinde ve ülkeler arasında rekabeti artıracağı gibi ihtilaflara çatışmalara neden olabilecektir? dedi.
Suyun dünyanın problemi olduğunu hatırlatan Demirel ?Bize bir şey olmaz deyip kimse sırt üstü yatmasın. Küresel sınır tanımayan olaylardan birisi de budur? dedi. Türkiye?nin dünyanın karşılaştığı bu büyük problemi iyi anladığını anlatan Demirel, Türkiye Cumhuriyeti?nin kuruluşunda 12 milyon nüfusun yüzde 87?sinin çiftçilikle uğraştığını ülkenin çeşitli köşelerinde kuraklık olurken başka bir köşesinde su taşkını ve sellerin hüküm sürdüğünü kırsal alanda yaşayan insanların yüzde 80?inin temiz içecek sudan mahrum olduğunu söyledi. Demirel, işe sivrisinekler ve taşkınlarla mücadele ederek başladıklarını anlatarak, '1950?lerden bu yana 240 baraj bin gölet yaptık. Yer altı sularını tespit ettik? dedi.
Dünyada ve Türkiye?de barajlara eleştiri yapanlara seslenen eski cumhurbaşkanı ?Baraja itiraz eden varsa acaba kışın yağan yağmuru nereye toplayacaktık. Küçüklü büyüklü bine yakın baraj yaptık. Bu ihtiyacı sadece biz görmedik. Dünyada 15 metreden yüksek 45 bin baraj yapılmıştır. Baraja karşı olanlar varsa aklını düzeltsin diye söylüyorum? dedi.
Yüzölçümü 780 bin kilometre kare olan Türkiye?ye yılda yılda 643 bin milimetre yağmur yağdığını bunun 501 milyar metre küp suya denk geldiğini söyleyen Demirel ?Bunun 274 milyar metre küpü buharlaşmakta. 41 milyar metreküpü yeraltına sızmaktadır. Kullanılabilir yüzey suyu 98 milyar metre küptür. Yıllık çekilebilir yer altı suyu 14 milyar metreküptür yani toplam kullanılabilir su miktarı 112 milyar metreküptür.Tüm dünyanın kullanılabilir su miktarı 24 trilyon bizimkisi ise 112 milyar metre küp?tür. Duyduk duymadık demeyin. İçmek için giyinmek için tarlaya sulamak için sanayi için sadece 112 milyar metreküp suyumuz var O da iklim değişmezse. 2030 yıllara gelindiğinde 112 milyar metreküp suyumuzun 72 milyarının sulamada 18 milyarı içme suyunda 22 milyarı saniyede kullanacağız. Bu hesapla 2030?lara gelince bizde su kıtlığı çeken ülkeler arasına gireceğiz. Belki 21 yılda bu hesabı değiştiren başka hesaplar çıkar? dedi.
DEMİREL ŞİİR OKUDU
Sulamada su israfı, tuz ve kimyevi maddelerin oluşturuduğu kirlenmeye dikkat çeken Süleyman Demirel ?Sulama zor bir iştir. Eğitim ve bilgi ister. Devamlı araştırma ister. Biz bu ülkede güzel şeyler yaptık. 60 sene bu hizmetin içinde bulanan bir kişiyim. 10 senelik devlet hizmetinin 5 senesini DSİ?de geçirdim. Çıplak ayağını toprağa basmış bir insanım. Meşakkatin içinden geliyorum. Bu toprakların zorluğunu bilirim? dedi. Halkın yoksulluk ve susuzluk feryadına cevap verdiklerini anlatan Demirel şu şiiri okudu:
?Susuzum Bozkırım?
Kızgın güneşte yanan
Çatlamış bağırım?
Su ararım,
Su ararım,
Su ararım?
Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu da bundan sonra düzenli olarak İstanbul?da su forumunun yapılacağını söyledi. 2. İstanbul Su Forumu?nun 2011?de yapılacağını belirten Eroğlu, ?Dünya su forumlarından bir yıl önce yapacağımız forumlarla birikimimizi bilgimizi oralara taşıyacağız? dedi.
Dünya Su Konseyi Başkanı Loic Fauchon da Demirel?den aynı ortamda bulunmaktan büyük memnuniyet duyduğunu söyledi. Fouchon ?Açık konuşayım. Türkiye bazen yurtdışında kritik edilebiliyor. Bazı dernekler barajların günümüzde tehlikeli ve gereksiz olduğunu söylüyorlar. Dünyanın birçok yerinde ülkeler Türkiye gibi barajlara sahip olmak istiyorlar. Belki geleceğin barajları böyle olmayacak. Ama Gap projesiyle ileride olan bir ülkesiniz. Uluslar arası su topluluklarının ve Dünya Su Konseyi?nin desteğini size sunacağımızdan emin olabilirsiniz. Yaşasın Türkiye. Allah Türkiye?yi ve Türk halkını korusun. Bu forum bittiğinde yeni bir sayfa açacağız. Türkiye Cumhuriyeti?nin kurulduğu günden beri kalkınma ve zenginleşme mücadelesi veriyor? dedi.
