Bağcılık, meyvacılık, maden suları, sütlü mamuller, Gemlik ve Mudanya´da zeytincilik gibi pek çok tarıma dayalı zenginliği olan Bursa, civarında yetişen dut ağaçları nedeniyle de Bursa ipek böcekçiliği için de uygun bir ortama sahip. İpek böcekçiliği ve ipek üretiminin, Çin ürünlerinin dünya piyasalarında yerini almasıyla 1980'li yılların ikinci yarısından itibaren oluşan haksız rekabet ortamı sonucunda gerileme sürecine girdiğini belirten Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Kozabirlik) Genel Müdürü Ayhan Karagözoğlu, 'Gen kaynaklarını iyileştirme' projesinin 400 bin dolarlık bütçesinin olduğunu söyledi.
İpek Böcekçiliği Araştırma Enstitüsü'nü yeniden faaliyete geçirerek en önemli adımı atan Kozabirlik, Eskişehir'de Türkiye'nin ilk ipek çekim tesisini kurup, deneme üretimine geçti. Kozabirlik Genel Müdürü Ayhan Karagözoğlu, Türkiye'nin en önemli kültürel ve prestij ürünlerinden biri olan ipeğin ve ipekçiliğin tekrar canlanma sürecine girdiğini kaydetti. Karagözoğlu, İpek böcekçiliği ve ipek üretiminin, Çin ürünlerinin dünya piyasalarında yerini almasıyla 1980'li yılların ikinci yarısından itibaren oluşan haksız rekabet ortamı sonucunda gerileme sürecine girdiğini söyledi. İpek Böcekçiliği Araştırma Enstitüsü'nde Ar-Ge çalışmaları ile Türkiye'nin ihtiyacı olan ipek böceği yumurtalarının üretimini yaptıklarını belirten Karagözoğlu, enstitünün laboratuvarlarının kapasitesinin artırılması için hazırlıkların sürdüğünü kaydetti.
İpekböceğinin 'gen'i iyileştirip, verimi artıracaklarını anlatan Kozabirlik Genel Müdürü Karagözoğlu, 'İpekböceğinin 'gen'lerini iyileştireceğiz, 'Gen kaynaklarını iyişleştirme' projemizi Birleşmiş Milletler Gıda Tarım Örgütü ile birlikte yürütüyoruz. 400 bin dolar bütçeli projeyle tamamen yabancı uzmanlar Türkiye'ye gelip, hem köylülerimizi eğitiyor, hem de verimin artırılması noktasında bize yardımcı oluyor. Uzmanlar Kozabilirlik teknik elamanlarıyla birlikte çalışıyor. Bu bağlamda, İpekböcekliçiği Arastırma Enstitüsü laboratuarı modernize ediliyor. Köy temelinde de üretime yönelik çiftçi eğitimleri var. 20 aylık bir proje. Mayıs ayında başladı. Üretimimiz Mayıs - Haziran ayı olduğu için projenin ilk sonuçlarını önümüzdeki yaz alacağız' dedi.
Türkiye'de, yurt içinde üretilen kozaların işlenebileceği bir tesisin bulunmadığını, ülkenin ham ipek ürününde yurt dışına bağımlı olduğunu belirten Karagözoğlu, bu eksikliği gidermek için harekete geçtiklerini, Türkiye'nin ilk ve tek ipek çekim tesisini Eskişehir'in Sarıcakaya ilçesine bağlı Mayıslar köyünde kurduklarını kaydetti. Tesisin tam olarak açılmadığını, makinelerin bir bölümünün geldiğini ve 'deneme' amaçlı üretime başladığını söyledi.
İPEKBÖCEKÇİLİĞİN TARİHÇESİ
Türkiye'de yardımcı bir tarımsal faaliyet olarak yapılan, aile fertlerinin emeklerinin değerlendirilmesinde ve kırsal alanda gizli işsizliğin önlenmesinde önemli olan, ancak son yıllarda üretimde düşüş yaşayan ipek böceği yetiştiriciliği, yaklaşık 1500 yıldan beri yapılıyor. İpek, ilk kez 4000 yıl önce Çinliler tarafından üretilmiş, uzun yıllar nasıl üretildiği gizli tutulduktan sonra, önce Anadolu'da daha sonra da Avrupa'da üretilmeye başlanmıştır. Türkiye'de, genellikle küçük ölçekte yapılan ipek böceği yetiştiriciliği; çok fazla yatırım gerektirmeyen, ipek böceğinin tek besin kaynağı olan dut yaprağının sağlanmasıyla başlayan ve ipek elde edilinceye kadar süren bir faaliyettir. Üretimle ilgili aşamalar; dut fidanı yetiştirilmesi, ipek böceği tohumu üretimi, ipekböceği bakımı ve beslenmesi, koza üretimi, kozadan iplik çekilmesidir.
(CİHAN)
