Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın dün Davos'taki Gazze oturumunda İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'e çıkıştıktan sonra salonu terk etmesi, dünya basınında yer aldı.
İngiliz Daily Telegraph'ın başlığı 'Türk lider, İsrail cumhurbaşkanı ile yaptığı tartışmadan hışımla çıktı.'
Gazete özetle şöyle aktarıyor olayı: 'İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, ülkesinin son bir ayda Gazze'ye yaptığı saldırıyı hararetle savunmuş ve sesini yükseltip parmağını sallayarak, Erdoğan'a her gece İstanbul'a füze atılsa ne yapacağını sormuştu.
'Yanıt vermeye çalışan Erdoğan'ın sözü kesildi. O da 'Konuşmama izin vermediğiniz için bir daha Davos'a geleceğimi sanmıyorum' diyerek kalktı ve konferans salonundan çıkıp gitti.'
Independent ise aynı haberi 'Türk başbakanı Peres'le kavga etti' başlığı ile vermiş. Gazete, Erdoğan'ın kalkıp giderkenki fotoğrafını da eklediği bu kısa haberde iki liderin de seslerini yükselttiğini, bunun Davos'un seçkin ortamında hayli alışılmadık bir durum olduğunu belirtmiş.
'Davos çalkalandı'
Habere en geniş yer ayıran gazete ise, iş dünyasının gazetesi Financial Times.
Bu haberin başlığı 'Erdoğan, Orta Doğu barışı hakkındaki tartışmadan hışımla çıktı.' Yazıdan özetle aktaralım:
'Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu, dün gece diplomatik bir kavgayla çalkalandı. İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile duygusal bir tartışma yapan Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, sahneyi hışımla terk etti. Olay, organizatörü Klaus Schwab'ın halklar arasındaki 'doğal anlayışa' adandığını söylediği Davos'taki en büyük aksaklıklardan biri oldu...
Oturumda, Erdoğan'ın Gazze konusunda Peres'in doğruları söylemediğini ifade ederek ' tarih ve siyaset bilim Peres'in söylediklerini çürütüyor ' dediği aktarılıyor.
'Tartışmanın katılımcılarından Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, Financial Times'a moderatörün 'açıkça haksızlık yaptığını' söyledi.'
Financial Times bu haberin devamında, İsrail'in uzun süredir Türkiye'yi Müslüman dünyasındaki en büyük müttefiki olarak gördüğünü ancak Gazze'ye düzenlenen saldırıdan beri ilişkilerin kötüye gittiğini belirtmiş.
'Huysuzluk nöbetleri geçiren Türk'
Times gazetesi ise olaya, Davos'la ilgili kısa haberleri arasında yer veriyor.
Gazeteye göre, bu yıl sönük geçen toplantılarda ilk 'teatral heyecan' bu olayla yaşandı.
Times, Peres'in uzun ve öfkeli konuşmasına yanıt vermek isteyen Erdoğan'ın sözünün kesildiğini belirterek, başbakanın hakkını teslim ediyor.
Ancak Erdoğan'ı 'huysuzluk nöbetleri geçiren Türk' diye tanımlamaktan da geri kalmıyor...
ABD'deki lobiye dikkat
Economist dergisi ise, dün akşam yaşanan olayları haftanın ilk baskısına yetiştirememiş.
Ancak dergide, bu olaylardan önce hazırlanmış olan ve İsrail ile Türkiye arasındaki özel ilişkinin tehlikede olduğunu söyleyen bir analiz yazısı var.
'Kötü yeni titreşimler' başlıklı bu yazı, Gazze saldırısına duyulan yaygın öfkenin, Türk halkının ve hükümetinin İsrail'e bakışını olumsuz etkilediği tespitiyle başlıyor.
Gazeteye göre son kavga, 2004 yılında, Hamas kurucusu Şeyh Ahmed Yasin'in öldürülmesinden sonra Erdoğan'ın İsrail'i 'terörist devlet' diye tanımlamasıyla yaşanmıştı.
Economist'e göre:
'O dönemde ABD'nin teşvikiyle İsrail-Türk ilişkileri tamir edildi. Askeri işbirliği devam etti. İsrail bu stratejik ilişkinin hatrına Türkiye'nin zaman zaman alevlenen söylemlerini hep duymazdan geldi.
'Ama bu sefer Başbakan Erdoğan çok daha kızgın... Türk, Amerikalı ve AB'den diplomatların perde arkası çabaları, Erdoğan'ı, sözlerini biraz daha yumuşatmaya itmiş olabilir.
'Ama eğer Türkiye'deki İsrail karşıtı söylem devam edecek olursa, Amerika'daki İsrail lobisi buna yanıt olarak, Türklerin yaklaşık 1 milyon Ermeni'yi topluca öldürmesini 'soykırım' diye niteleyen bir Kongre kararını destekleyebilir.
'Amerikalı Yahudiler, Ermenilerin katli konusunda Türkiye'yi savunur olmaktan ne zamandır huzursuzdu. Bugüne dek pragmatizm galip geldi ve Türkler'den yana oldular. Ancak Erdoğan İsrail'e çıkışmaya devam ederse, fikirlerini değiştirebilirler.'
Yeniden hatırlatalım bu analiz, Erdoğan'ın dün Gazze'deki çıkışından önce yazılmış.
Washington Post: İsrail'e uyarı
Washington Post Gazetesinde, ' Türkiye Başbakanı'ndan İsrail Cumhurbaşkanı'na Uyarı ' başlıklı bir haber yer alıyor. Haberde, Başbakan Erdoğan'ın İsrail Cumhurbaşkanı ile Davos'ta dünya liderlerinin katıldığı Gazze konulu oturumda biraraya geldiği , seslerin yükseldiği ve karşılıklı suçlamaların yapıldığı yazılıyor.
'Gazze, Ortadoğu için model' konulu panelde Peres'in Gazze'ye yönelik saldırılarını Hamas'ın roket saldırılarından söz ederek savunduğu kaydediliyor.
Başbakan Erdoğan'ın ise uygulanan ambargolarla Gazze'nin açık hava hapishanesine döndürüldüğünü, orantısız güç kullanıldığını ve çocukların öldürüldüğünü söylediği aktarılıyor.
Erdoğan'ın bir noktada Peres'e ' plajdaki çocukları nasıl vurduğunuzu iyi bilirim başbakanlık yapmış olan iki kişinin bana önemli lafları vardır tankların üzerinde Filistin'e girdiğimde kendimi mutlu hissediyorum diyen başbakanlarınız var' dediği belirtiliyor.
Cevap hakkı isteğini reddeden oturum başkanına da sinirlenen Erdoğan'ın, Peres'e 'siz insan öldürmeyi iyi bilirsiniz' dediği daha sonra 'Davos benim için bitmiştir' diyerek toplantıyı terk etttiği yazılıyor.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, İsrail Cumhurbaşkanı Peres'in Gazze'ye ilişkin yüksek sesle konuşmasına ve dinleyicilerin bu konuşmayı alkışlamasına sert tepki gösterdiği de ekleniyor.
Arap Birliği Genel Sekreteri ve Mısır'ın eski Dışişleri Bakanlarından Amr Musa'nın da Başbakan Erdoğan'a destek verdiği ve 'Sayın Erdoğan söylemek istediklerini söyledi ve salonu terketti. Bunu yapmakta haklıydı' dediği yazılıyor.
Erdoğan'ın toplantının çıkışında yaptığı açıklamada 'İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'e 25 dakika, bana ise 12 dakika hak tanındı. Bu kadar önemli bir konuyu görüşeceğimiz bir yerde kalkıp da bunu yarım saat, 35 dakikaya sıkıştıramazsınız. Bundan sonra da Davos'a katılmam' şeklinde konuştuğu aktarılıyor.
Bu sıcak tartışmanın Türkiye'nin İsrail ile Suriye arasındaki arasındaki dolaylı görüşmelerde oynadığı kilit rolden dolayı önemli olduğu vurgulanıyor ve şöyle deniyor : 'Erdoğan Gazze'ye yönelik İsrail saldırılarının başlamasından birkaç gün önce İsrail başbakanı Ehud Olmert ile görüştüğünü söyledi. Erdoğan, Suriye ile yüz-yüze görüşmelerin başlanmasına yönelik şartlara ilişkin anlaşmaya yakın olunduğunu belirtti. Ancak daha sonra yaşananlar yüzünden hayal kırıklığına uğradığını gösterdi.'
İsrail basını:
İsrail basını da Davos'taki gelişmeyi gündemin birinci maddesi yaptı. Jerusalem Post gazetesi internet sitesinden haberi, 'Türkiye Başbakanı Gazze üzerine yapılan tartışmayı terk etti' başlığıyla manşetten verdi.
Gazete haberin devamında, 'İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkiler dün gece Erdoğan'ın salonu terketmesiyle kötüye doğru dramatik bir şekilde döndü' yorumu yapıldı.
İsrail'in bir başka gazetesi Haaretz de AP haber ajansına dayandırdığı haberinde, 'Türk Başbakanı, Peres'in Gazze yorumları nedeniyle paneli terk etti' başlığını attı.
