Yanlış antibiyotik öldürüyor

BELİRTİLERİ
Tipik Zatürre: Genellikle bir üst solunum yolları enfeksiyonunu takiben ani olarak başlar. Yüksek ateş, üşüme-titremeler, öksürük, balgam, nefes alırken batar tarzda göğüs ağrısı, nefes darlığı, iştahsızlık, halsizlik gibi belirtilerle hastayı yatağa düşürür.

Atipik Zatürre: Daha sinsi bir seyir gösterir. Ateş çok yüksek değildir. Kuru inatçı bir öksürüğe karşılık, balgam hemen hiç bulunmaz. Göğüs ağrısı, nefes darlığı ve genel durum bozukluğu gibi belirtilere de çoğu zaman rastlanmaz.

Zatürre, ülkemizin en önemli sağlık sorunlarından birisi. İstatistiklere göre yılda her bin kişinin 10-15' i zatürree geçiriyor. Buna göre, Türkiye' de her yıl ortalama 500 bin kişinin bu hastalığa yakalandığı var sayılabilir. Zatürre her yaşta görülebilen bir hastalık olmakla birlikte, en çok bebek ve küçük çocuklar ile yaşlılarda rastlanıyor. Yılda 5 yaş altındaki her 1000 çocuğun 36'sı, 60-74 yaş arasındaki her bin kişinin 15' i, 75 yaş üzerindeki her 1000 kişinin 34' ü zatürre olurken, 15-19 yaşları arasındaki gençlerde ise sadece bin gençten 6' sı zatürreye yakalanıyor.
EN ÇOK ÇOCUKLARI ÖLDÜRÜYOR
Zatürre, özellikle küçük çocuklar, yaşlılar, kanser, kalp, şeker, böbrek hastalarında ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde, organ nakli yapılmış olanlarda, AIDS' lilerde; kortizon, kanser kemoterapisi görenlerde hem daha çok görülür ve hem de bunlarda ölüm riski daha yüksektir. Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, ülkemizde 1-4 yaş arasındaki çocuklarda en çok görülen ölüm nedeni yüzde 22 ile zatürredir. Hastanede tedavi edilmesi gereken hastalarda ölüm oranı yüzde 25 iken, Yoğun Bakım Ünitelerinde tedavi görmesi zorunlu olanlarda ise ölüm oranı yüzde 60' a kadar çıkar. Huzurevlerinde bulunan yaşlılardaki zatürrelerdeki ölüm oranı da yüzde 40' tır. Zatürrede ölüm sebebi kalp ve solunum yetersizliği, septisemi ve diğer komplikasyonlardır.

HANGİ MİKROPLAR NEDEN OLUR?
Zatürreye neden olabilen pek çok mikrop (Bakteri, virüs, mantar, parazit...) vardır. Bunlar içinde hem Türkiye'de hem dünyanın neredeyse her ülkesinde en çok rastlananı pnömokok mikrobudur. Pnömokokların, kapsüllerinin kimyasal yapılarındaki farklılıklara göre 90 tipi vardır ve bunların tüm zatürrelerin ortalama olarak yüzde 50'sinden sorumlu oldukları tahmin edilmektedir. Grip virüsü de salgınlar arasında çok kişinin zatürre olmasına neden olur. Kanser, kortizon tedavisi, organ nakli yapılmış hastalar, AIDS gibi bağışıklığın ileri derecede baskılanmış olduğu hastalıklarda zatürreeye yol açan mikroplar normal insanlardakinden farklıdır. Bunlarda zatürrenin sebebi normal insanlarda hastalık yapmayan çeşitli bakteri, virüs ve mantarlardır. Bunlara fırsatçı mikroplar denir. Bağışıklığı baskılanmış kişilerde zatürrenin tedavisi çok zordur ve mutlaka etkene yönelik olmalı ve antibiyotikler gelişigüzel kullanılmamalıdır. Gereksiz ve yanlış uygulanan antibiyotikler mikropların bu ilaçlara direnç kazanmasına yol açar, bu da zatürreelerin tedavisinde çok ciddi problemler yaratır ve ölüm ihtimalini artırır. Zatürre mutlaka gecikilmeden tanı konması ve tedavisine başlanması gereken bir hastalıktır. Zatürreye bağlı ölümlerin yüzde 40'ının ilk 24 saatte olması, erken tedavinin ne kadar önemli olduğunu gösterir. Bugün için elimizde hemen her bakteriye karşı etkili bir antibiyotik bulunmaktadır. Önemli olan, doğru antibiyotiğin seçilmesi, yeterli doz ve sürede kullanılmasıdır. Gereksiz alınan antibiyotikler yüzünden birçok mikrobun o antibiyotiğe karşı direnç kazanmış olması tedavide başarısızlıklara yol açar. Bugün, dünyanın birçok ülkesinde penisiline dirençli pnömokok türleri ortaya çıkmıştır.

NEFES DARLIĞINA OKSİJEN
Öksürüğü hafifletici, ateş düşürücü, balgamı sulandıran ve çıkarılmasını kolaylaştıran ilaçlardan da yararlanmalıdır. Nefes darlığı olanlarda ve yaşlılarda oksijen ve nefes açıcı ilaçlar da verilmelidir. En az bir hafta yatak istirahatı gerekir.

ZATÜRREDE ERKEN TEDAViNiN ÖNEMi
Zatürre mutlaka gecikilmeden tanı konması ve tedavisine başlanması gereken bir hastalıktır. Zatürreye bağlı ölümlerin yüzde 40'ının ilk 24 saatte olması, erken tedavinin ne kadar önemli olduğunu gösterir. Bugün için elimizde hemen her bakteriye karşı etkili bir antibiyotik bulunmaktadır. Önemli olan, doğru antibiyotiğin seçilmesi, yeterli doz ve sürede kullanılmasıdır. Gereksiz alınan antibiyotikler yüzünden birçok mikrobun o antibiyotiğe karşı direnç kazanmış olması tedavide başarısızlıklara yol açar. Bugün, dünyanın birçok ülkesinde penisiline dirençli pnömokok türleri ortaya çıkmıştır.

NEFES DARLIĞINA OKSİJEN
Öksürüğü hafifletici, ateş düşürücü, balgamı sulandıran ve çıkarılmasını kolaylaştıran ilaçlardan da yararlanmalıdır. Nefes darlığı olanlarda ve yaşlılarda oksijen ve nefes açıcı ilaçlar da verilmelidir. En az bir hafta yatak istirahatı gerekir.