Kuzey Irak?ta tarihi boru hattı anlaşması

Radikal'de yer alan habere göre, Türkiye?nin Irak ile ilgili kırmızı çizgilerinden ?Irak?ın yeraltı ve yerüstü zenginlikleri tüm Irak halkına aittir? yaklaşımını da ?tarih? yapacak önemli bir gelişme yaşandı.

Erbil?de Kürt Bölgesi yetkilileriyle bir araya gelen Irak Petrol Bakanı Hüseyin El Şehristani, Kürt bölgesindeki iki petrol sahasında üretilecek petrolün Kerkük-Yumurtalık boru hattından taşınması konusunda anlaşma sağladı.

Daha önce Kürt yönetiminin yabancı şirketlerle yapacağı kontratları ?yasadışı? ilan eden Bağdat yönetiminin, şimdi bu çerçevedeki bir sözleşmeyle üretilen petrolü ihracat sistemine dahil etmesi Ankara?yı rahatsız ediyor.

'YASADIŞI' DEMİŞLERDİ

Irak?ın Kuzeyindeki Bölgesel yönetim Tewke ile Shiwashuk sahalarında petrol arama ve üretme faaliyeti için Norveç?ten DNO isimli şirket ile sözleşme imzalamış, Dr. Ashti Hawrani, DNO için ?Kürt bölgesinin ezeli dostu? ifadesi kullanmıştı.

Bağdat yönetimi bu ve benzeri sözleşmeleri ?yasadışı? sayarken, Kürt yönetimi Petrol ve Doğalgaz yasasının 54. maddesinin kendilerine yabancı şirketlerle kontrat imzalama imtiyazı tanıdığını ileri sürmüştü.

Irak anayasasında Türkiye?nin ?kırmızı çizgi? olarak saydığı ?Irak?ın yeraltı ve yerüstü zenginlikleri tüm Irak halkınındır? ifadesi yer alsa da bu madde petrol konusunda vilayetlere federal hükümetle ortak hareket etme hakkı tanıyor.

Merkezi yönetimin ihracat lisansı vermemesi ve petrolün bu nedenle ihraç hatlarına dahil edilmemesi Kürt yönetimi ile üretici firma DNO?yu zor durumda bırakmıştı.

Pazartesi günü bir araya gelen Irak Petrol Bakanlığı ile Kürt Bölgesel Yönetimi yetkilileri, DNO tarafından üretilen petrolün, Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattına dahil edilip Yumurtalık limanına gönderilmesi konusunda anlaştı.

Ancak taraflar, ihracat lisansının içeriği konusunda henüz anlaşmaya varamadı.

?Yasadışı? sayılan lisansların sisteme alınmasından memnun olan Kürt yönetimi, İhracat lisansı almak için merkezi yönetime ciddi oranda pay aktarmak istemiyor.

Türkiye, 115 milyar varil ile dünyanın üçüncü büyük petrol rezervine sahip olan Irak?taki petrol yataklarının bölgesel vilayetler tarafından kontrol altına alınmasına karşı çıkıyor.

Kürt yönetiminin benzer kontratlarla petrol gelirlerini doğrudan elde etme ve silahlanma gibi amaçlarla kullanma çabaları da Türkiye?yi rahatsız ediyor.

SİLAHLANMA ENDİŞESİ

Ankara?da, Bağdat yönetiminin bu geri adımının Kürt yönetiminin Irak rezervlerinin büyük bölümünü bulunduran Musul ve Kerkük?ü uzun vadede Kürt şehirlerine dönüştürme çabasına güç vereceği endişesi hâkim.

Kürtlerin petrol gelirini silahlanma amacıyla kullanma eğiliminde olması Türkiye?yi kaygılandırıyor.

Washington Post, Kürt yönetiminin gizlice Bulgaristan?dan silah aldığını ileri sürmüştü.

Türk tarafı, konuya Bağdat ve ABD yönetimiyle yapacağı girişimlerle müdahil olacağı gibi Kerkük-Yumurtalık boru hattındaki yasal haklarını kullanabilecek.