Ukrayna'da 1932-33 yıllarında yaşanan Holodomor (açlık) trajedisinin 75'inci yıldönümünde trajedinin kurbanları ülke genelinde yapılan törenlerle anıldı. Ukraynalılar, büyük açlık nedeniyle hayatını kaybeden milyonlarca kişinin hatırasına evlerinde ve caddelerde mumlar yaktı.
Şiddetli soğuk ve kar yağışına rağmen vatandaşlar, Başkent Kiev'deki Holodomor anıtındaki 'mumunu yak' eylemine katılarak trajik hadisenin kurbanlarını andı. Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko da resmi törenden sonra sivil plakalı bir araçla vatandaşların yanına geldi.
Vatandaşların arasına karışan ve onların dertlerini dinleyen Yuşçenko sessiz sedasız geldiği meydandan yine aynı şekilde ayrıldı. Aracın ön koltuğuna oturan Yuşçenko giderken vatandaşlara el sallamayı ihmal etmedi. Mumların yağan kar ve rüzgâr nedeniyle sönmemesi için konulduğu renkli kavanozlar gecenin karanlığında değişik görüntüler oluşturdu.
Stalin'in zulmünün tanıklarından 81 yaşındaki Valentina Yefimovna, 1933 yılında Kiev yakınlarındaki Obukhovo Kasabası'nda yaşadıklarını şöyle anlattı: '10 kişilik bir ailemiz vardı. Bizi evimizden attılar. Ağabeyim ve ablam açlıktan öldü. Bizler açlıktan şiştik. Bize kimlik vermediler, köyden çıkamadığımız için köydeki herkes gözümüzün önünde açlıktan öldü. O zaman ben 5 yaşındaydım ama her şeyi dün gibi hatırlıyorum.'
Trajedinin bir başka tanığı Yelena Dobya ise dedesinin 1917 Ekim devriminde bir rahip olduğunu 1921 yılında din adamı olduğu için 10 yıl hapis yattığını belirtti. Dobya; 'Lenin'in öldüremediği dedemi, Stalin'in açlık politikası öldürdü. Dedem açlıktan ölene kadar kiliseden ayrılmadı. Ne ben dedemi gördüm, ne de o beni' şeklinde duygularını ifade etti.
HOLODOMOR NEDİR?
Sovyet lider Josef Stalin'in emriyle, 1932-1933 yıllarında milyonlarca Ukraynalının aç bırakılarak öldürülmesine Ukraynaca 'açlık' anlamına gelen Holodomor deniyor. Olaylar, verimli topraklara sahip Ukrayna halkının 1932 yılında ürününü merkezî yönetime vermeye karşı çıkmasıyla başladı. Ürünleri vermek istemeyen çiftçilere karşı harekete geçen Stalin, Ukraynalılara karşı kanlı yaptırımlar uygulamak için bir komisyon kurmakta gecikmedi.
Sovyet merkezî hükümeti, halkın elinde bulunan un, buğday, et, patates, ekilecek tohum da dâhil yenilebilecek bütün gıdaları toplattı. Karşı koyanlarsa öldürüldü. 1932-1933 yıllarında tarlaların ekilemediği Ukrayna'da o dönem her dakikada ortalama 17 kişi öldü.
Batı ülkeleri, her gündeme gelişinde iki ülke arasında krize sebep olan Holodomor'u Rusya'ya karşı bir silah olarak kullanıyor. Amerika, Gürcistan'da yaşanan savaş sonrası Rusya'ya karşı bir adım daha atarak Washington'a bir soykırım anıtı dikilmesine karar vermişti. Trajedi, daha önce ABD, Kanada, Estonya, Arjantin, Avustralya, İtalya, Macaristan, Litvanya, Gürcistan ve Polonya meclislerinde soykırım olarak kabul edildi. Türkiye'nin Holodomor konusunda çekimser tavır sergilemesi bazı çevrelerce, Rusya ile arasında gerilim istemediği şeklinde yorumlanıyor.
CHA
