Fransa?da edebiyat ödüllerinde Obama polemiği

Fransa?daki iki önemli edebiyat ödülünü de bu yıl göçmen kökenli yazarların kazanması ülkede tartışma yarattı. Bazıları Fransa?da iki önemli edebiyat ödülünün de Fransızca yazan göçmen kökenli yazarlara gitmesinin Barack Obama?nın Amerika?daki başkanlık seçimlerini kazanması ile yakından ilgisi olduğunu iddia ettiler.

Bu yıl Nobel Edebiyat ödülünü de kazanan Fransa?nın en önemli edebiyat ödüllerinden ?Goncourt?u Fransa?ya mülteci olarak yerleştikten sonra Fransız vatandaşlığına geçen Afgan kökenli Fransız yazar Atiq Rahimi ile ?Renaudot? edebiyat ödülünü de yine mülteci kökenli Gineli Tierno Monenembo?nun kazanması ülkede tartışma yarattı.

Aynı zamanda büyük yayınevlerinin maaşlı çalışanı olan ödül jüri üyelerinin, geçmişte sürekli çalıştıkları büyük yayınevlerinden yayınlanan kitaplar için oy kullandığı belirtilirken, bu yüzden geçmişte önemli ödülleri hep kitapları büyük yayınevlerinden yayınlanan yazarlara verildiği gün yüzüne çıktı. Bu yıl ödüllerin göçmen kökenli yazarlara verilmesi ise özellikle muhafazakar çevrelerin tepkilerine neden oldu.

Ödüllerin açıklanmasının ardından radyo programlarında yapılan tartışmalarda muhafazakâr eleştirmen ve okuyucular ?Syngue sabour? (Sabır Taşı) isimli romanıyla bu yılın en iyi romancısı seçilen Afgan kökenli Atiq Rahimi ile Goncourt ödülünü aslında hak etmediğini sadece göçmen olduğu için bu ödülü aldığını iddia ettiler.

Ödüllerin doğru yazarlara gitmediğini iddia edenler aynı şekilde Fransa?daki diğer önemli edebiyat ödülü ?Renaudot?u da yine göçmen kökenli olan Tierno Monenembo?nun kazanmasının da yine göçmenliği ile ilgili olduğunu iddia ettiler.

Bazı eleştirmen ve gazeteciler Barack Obama?nın Amerika?daki başkanlık seçimlerini kazanmasının Fransa?yı da etkilediğini ileri sürdüler. Bu iddiayı yapanların ödül alan yazarların kitaplarını okumadıkları da dikkat çekerken, ödül alan yazarların eserlerini yakından takip eden sol eğilimli gazeteciler ise bu yazarların ödülleri hak ettiğini vurguladılar.

Bugüne kadar Farsça üç roman yazan Rahimi?nin Fransızca ilk romanı olan ?Syngue sabour? tanınmamış bir yayınevi olan P.O.L yayınlarından çıktı. Sabır Taşı, Afgan bir kadının aile içi baskı, toplumsal ve dinsel baskı karşısında verdiği mücadeleyi anlatıyor. Yazarlığının yanı sıra sinema ile de uğraşan Atiq Rahimi 1962 yılında Kabil?de doğdu. Savaştan kaçıp Pakistan?a sığınan Rahimi ardından 1980?li yıllarda Fransa?ya mülteci olarak geldi. Sorbonne?da sinema üzerine doktorasını yapan Rahimi?nin 2004 yılında bir Filmi Cannes Film Festivali?nde de gösterilmişti.

ANF'nin haberine göre Renaudot ödülünü kazanan Gine kökenli 61 yaşındaki Fransız yazar Tierno Monenembo da 1960'lı yılların sonunda Gine'deki diktatörlük rejiminden kaçarak Fransa'ya yerleşmişti. Tierno Monenembo?nun ödül alan romanı ?Le Roi de Kahel? de 19. yüzyıl sonunda doğu Afrika'daki sömürgeleşmeyle ilgili gelişmeleri anlatıyor.