Haber Merkezi / TIMETURK
700 milyar dolarlık kurtarma planı, kredi kurumlarının satın alınması ve bankacılık endüstrisinin kısmi planlı kamulaştırılması ABD tarzı kapitalizmin yıkılışının sinyallerini veriyor.
10 Kasım?da Washington Post?a konuşan Nobel Ödülü sahibi ekonomist Joseph Glitz, ?Bir zamanlar dünyanın her köşesindeki insanlar ekonomimize hayrandı. Onlara bizim gibi olmak istiyorsanız gücü pazara bırakın derdik. Şimdi geldiğimiz noktada hiç kimse bu modele saygı duymuyor?.
ABD Başkanı George Bush Cuma günü 700 milyarlık kurtarma planının Hazine?nin finansal kurumların hisselerini satın almasına onay verdiğini söyledi. Bush böylece ilk defa hükümetin sadece mortgage?ın değil aynı zamanda sıkıntıdaki bankaların da hisselerini de satın alacağını telaffuz etmiş oldu.
Bir zamanlar imkanız olarak düşünülen bankacılık endüstrisinin kısmi kamulaştırılması, ABD hükümetinin finansal kriz karşısında ekonomiyi düze çıkarma önlemlerinden en sonuncusu.
Washington, iki büyük kredi kurumu Fannie Mae ve Freddie Mac?ı devraldı ve en büyük ABD sigorta firması AIG?yi iflastan kurtardı.
Artık Amerikan hükümeti mortgage dağıtan ve 10 milyonlarca Amerikalıya sigorta veren bir kurum haline aldı. Bu da serbest pazar ekonomisinin özüne tamamıyla aykırı.
Wall Street devlerinin arka arkaya çökmesinin ardından gelen finansal yangın geçtiğimiz ay ABD kasıp kavurdu.
Wall Street son 10 iş gününde 5?te 1?den fazla değer yitirdi. Bu 112 yıllık Dow Jones endeksinin yaşadığı en büyük çöküşlerden.
ABD İşgücü departmanı istatistiklerine göre Eylül?de konut edindirmenin çökmesi ve kredi sıkışıklığının birçok sektörü vurmasının ardından 159 bin iş imkanı kapandı.
Çöken model
Birçoklarının 1930?ların Büyük Buhranı?ndan beri en kötü kriz olarak nitelediği finansal kriz dünya genelinde borsaları da vurdu. Nobel Ödüllü Stiglitz, ?Herkes bizim yüzümden sıkıntı çektiğini düşünüyor? dedi.
Faiz indirimlerine ve merkez bankalarının nakit girişlerine rağmen dünya borsaları küresel küçülme korkularıyla ardı ardına yıkılıyor.Avrupa hisseleri Cuma günü sonunda yüzde 7-9 oranında değer kaybetti.
Asya?daki hisseler büyük kayıpla kapandı. Japonya?nın Nikkei endeksi 1987?den beri günlük en büyük düşüşünü yaşadı ve Hong Kong?un Hang Seng endeksi 3 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Rusya, Avusturya, İzlanda, Romanya, Ukrayna, Brezilya ve Endonezya?da hisse senedi işlemleri durduruldu.
Güney Kore?de Won para birimi, firmalar kredi krizinde dolar bulmaya çalışırken son günlerde sert değer kayıpları yaşadı.
Güney Kore Maliye Bakanı Kang Man-soo, ?Birçok Koreli Birleşik Devletler?in nasıl bu kadar zayıf olabileceğini soruyor? dedi.
Uzun yıllar boyu kendisini küresel ekonomik model olarak sunan Washington?un son krizle artık dünya ülkelerin ekonomi vaazı verme yetkisi de kalmadı.
Washington ve Wall Street?in Amerikan tarzı kapitalizme geçme çağrılarına direnen Çin, krizden en az etkilenen ülke görüntüsünü veriyor. Petersen Enstitüsü Uluslararası Ekonomi Direktörü, C. Fred Bergsten, ?Dünyaya baktığında Çin?in gayet iyi götürdüğünü görüyorsunuz, Amerika değil. Finans çevrelerinde küreselleşmeden gerileme görebilirsiniz? diye konuştu.
