Büyükbaş hayvan etinin kilosu 16-18 YTL?den satılırken, koyun etinin 6-7 YTL?ye kadar düşmesi, hazır yorgan yüzünden yününün eskisi kadar gelir getirmemesi, yem fiyatlarının artması ve meraların azalması gibi etkenler Türkiye?de koyunculuğun sonunu getiriyor.
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Konya Tarım İl Müdürlüğü ve Karaman Koyun Yetiştiricileri Birliğinden aldığı bilgiye göre, 1990?lı yıllara kadar koyun, eti, sütü, yoğurdu, peyniri, yünü ile yetiştiricisine gelir sağladığı için çiftçilerden büyük talep gördü. Binlerce tarım işletmesinde çok sayıda aile geçimini koyun yetiştiriciliğinden sağladı.
1990?lı yıllardan sonra hazır yorganların piyasaya girmesiyle yünü eskisi kadar iyi gelir getirmeyen koyunun eti de bazı nedenlere bağlı olarak büyükbaş hayvan etine yenik düşmeye başladı. Bugün büyükbaş hayvan etinin kilosu 16-18 YTL?den satılırken, koyun eti 6-7 YTL?ye kadar düştü.
Koyun başına alınan süt veriminin azalması, ülkedeki meraların 44 milyon hektardan 12 milyon hektara kadar gerilemesi ve ehil çoban bulunamaması gibi nedenler, koyunculuğun adeta sonunu hazırlayan olumsuzluklar oldu.
KOYUN SAYISI YÜZDE 38 AZALDI
Yetiştiricilerin önemli çoğunluğu, yem fiyatlarının da artmasının etkisiyle koyunculuktan vazgeçti. 1991?de ülkede 40 milyon 400 bin civarında olan koyun sayısı, 2000 yılına gelindiğinde 28 milyon 400 bine, 2007 sonunda ise 25 milyona kadar geriledi. 1990?dan 2007?ye kadar koyun sayısında yüzde 38 gibi büyük oranda azalma yaşandı.
Bu azalmadan Konya ve Karaman gibi koyunculuğun yaygın olduğu yerler de nasibini aldı. Bir dönem 2 milyon koyunun bulunduğu Konya?da rakam 1 milyon 400 bine, 600 binden fazla koyuna sahip Karaman?da ise 300 bine kadar geriledi. Koyunculuğun yaygın olduğu sadece Konya?nın Karapınar ve Emirgazi ilçesinde 1997?de 550 bin olan koyun sayısı 2007?de 170 bine düştü. Karapınar ve Emirgazi?deki sayının ise bugün itibariyle 150 binin altına indiği öğrenildi. Konya?da toplam koyun sayısının da bu yılsonu itibariyle ciddi anlamda düşüş göstermesi bekleniyor.
KOYUN SAYISININ 20 MİLYONUN ALTINA İNMESİ BEKLENİYOR
Karaman Koyun Yetiştiricileri Birliği Başkanı Selim Saray, Karaman?da koyunculuğun Ayrancı ilçesinde yaygın olduğunu, 10 yıl önce 300 bin olan koyun sayısının şimdi 150 bine kadar gerilediğini bildirdi.
Özellikle bu yıl koyunculukla uğraşanların çok zorlandığını, bu yüzden de yetiştiriciliği bırakma kararı aldıklarını ifade eden Saray, şunları kaydetti:
?Kuraklık, meraların azlığı, maliyetlerin artması, eti, yünü ve sütünün kazandırmaması koyunculuğun sonunu getiriyor. Bu yıl anaç koyunlar kesime götürüldü. Kış gelmeden binlerce koyun kesime gitti. Özellikle 2008?de koyun sayısında son yılların en büyük düşüşü olacağına inanıyoruz. Konya ve Karaman?da kimse kuzu almaya çalışmıyor herkes hayvanını kestiriyor. Bu yılsonunda koyun sayısının 20 milyonun altına inmesi bekleniyor. 1980?de 50 milyon iken bugün 20 milyona düştü. Gerçekten durum çok kötü. Düşünün koyunun kilosu 5 YTL?den kesime veriliyor. Bu para yetiştiricisine kazandırır mı? Bugünleri, koyunlarımızı çok ararız ama geriye dönüş zor olur.?
Saray, koyunculuğa verilecek destekle yetiştiricinin sırtındaki yükün azaltılması gerektiğini belirterek, ?Koyunculuk büyükbaş hayvan etinin daha fazla yükselmemesinde önemli bir rol üstleniyor. Koyunculuk yok olursa ülkede kırmızı et altın değerinde olur. Etine, yününe, sütüne destek bekliyoruz? dedi.
