Haber Merkezi / TIMETURK
İRAN?IN KOZU: RUSYA İRAN KÖRFEZİ?Nİ KONTROLÜNÜ ALABİLİR
Recep Safarov*
Rusya?nın Güney Osetya ve Abhazya?nın bağımsızlığının tanıması, bu iki cumhuriyetin Gürcü saldırganlığından korunması için tam zamanında atılmış bir adımdır. Ancak, Gürcistan ve Ukrayna?nın NATO askeri-siyasi bloğuna girişinin hızlandırılmasıyla ilgili Birleşik Devletler?in planları hesaba katıldığında, Rusya?nın sınırındaki durum endişe vericidir. Aynı zamanda Moskova?nın Birleşik Devletler ve NATO?nun dostça olmayan planlarına karşı alacağı çok çeşitli önlem olasılıkları vardır. Özellikle, Rusya Birleşik Devletler ve onun uydu devletlerinin genişlemesine etkin şekilde karşı çıkan ülkelere güvenebilir. Sadece kolektif çabalar, Soğuk Savaş dönüşümünün yerel ve küresel savaş riskini sona erdirmese bile en azından azaltabilecek bir durum yaratılmasına yardımcı olabilir.
Örneğin Moskova, Suriye ile askeri-teknik bağlarını güçlendirebilir ve Küba?da askeri varlığını yeniden tesis edebilir. Yine de Birleşik Devletler ve en çok da İsrail?in (Gürcistan?a silahları veren) korktuğu Rusya?nın İran?la ilgili dış politikasında gidebileceği kurgusal revizyondur. İran?la büyük ölçekli askeri siyasi bir anlaşma imzalanmasından çıkabilecek stratejik bir ittifak, günümüz dünyasının tüm jeopolitik resmini değiştirecektir.
Yeni ittifak ilişkileri İran?ın stratejik bölgelerinde en az 2 tane askeri üssün kurulmasına neden olabilir. Bir tanesi İran?ın kuzeyindeki Doğu Azerbaycan?ın İran bölgesine, diğeri de İran Körfezi?ndeki Keşm Adası?na kurulabilir. İran?ın Doğu Azerbaycan?ındaki üs sayesinde Rusya, Azerbaycan Cumhuriyeti, Gürcistan ve Türkiye?deki askeri aktiviteleri izleyebilir ve bunları İran?la paylaşabilir.
Keşm Adası?nda kurulacak üsten Rusya, ABD ve NATO?nun İran Körfezi, Irak ve diğer Arap devletlerindeki hareketlerini takip edebilir. Rusya?nın elindeki özel ekipman sayesinde, bu deniz darboğazından kimin geçtiğini, nereden gelip nereye gittiğini ve ne taşıdığını ekin şekilde izlenebilir.
İlk kez Rusya?nın şüpheli tankerleri ve gemileri durdurup taşıdıkları kargoyu araştırma şansı böylece olabilir. Amerikalılar sinsi bir şekilde bunu onlarca yıldır yapıyorlar. Askeri üslerin kurulmasına karşılık, Rusya?da İran?a sınırları boyunca modern hava ve füze savunma kurulmasına yardım edebilir. Örneğin Tahran?ın modern S-400 SAM?lere ihtiyacı vardır.
İran liderliği, Gürcistan Hükümeti?nin gizli tezkeresinin Birleşik Devletler ve İsrail?e Gürcistan toprağı ve askeri üslerini ihtiyaç durumunda İran tesislerini vurmak ya da bombalamak için sınırsız şekilde kullanım yetkisi verdiği yönündeki raporları dikkatlice takip etmiştir. Diğer bir komşusu Türkiye, sadece NATO üyesi olmasının yanında, İran?ın güçlü bölgesel ve ekonomik olarak güçlü bir rakibidir. Ek olarak, Azerbaycan Hazar enerji kaynaklarının Batı?ya ulaştırılmasında Batı?nın anahtar ortağı haline gelmiştir. İranlılar Hazar Denizi?nin Azerbaycan bölümü diye adlandırılan kısmına Batı sermaye girişine izin veren Bakü?nün planlarından da endişelilerdir. Hazar Denizi?nin Azerbaycan Bölümü yeni çatışmalara gebedir çünkü Hazar Denizi?nin yasal durumu henüz bugüne kadar tanımlanmamıştır.
Rusya ve İran, önde gelen gaz üreticileriyle, gazetecilerin ?gaz OPEC?i dedikleri yeni bir kartel kurulma çalışmalarını hızlandırabilir. Rusya ve İran, doğal gaz rezervleri bakımından dünyada 1?nci ve 2?nci sırada gelmektedir. İkisi birlikte dünya gaz rezervlerinin yüzde 60?ına hükmetmektedir. Bu nedenle, tek fiyat politikasının detaylandırılmasında ufak bir işbirliği bile dünyanın yarısını, en azından neredeyse tüm Avrupa?nın isteklerini mutedil hale getirmesine ve gaz ihracatçılarına daha dostane davranmasına zorlayacaktır.
İttifak ilişkileri geliştirilirken, Rusya, nükleer enerji mühendisliği dahil neredeyse her alanda ilişkiler geliştirebilir. Rusya, İran?da kuracağı nükleer santrallerden tek başına onlarca milyar dolar para kazanabilir. Tahran, kendi atom enerjisi sektörünü geliştirmek için Rusya?da sadece ekonomik değil politik destek de bulabilir.
Buna ek olarak, Gürcistan?ın zaten ayrıldığı Bağımsız Devletler Topluluğu?ndaki yakın parçalanma ışığında, Rusya İran?ın Şanghay İşbirliği Organizasyonu?na (SCO) tam üyeliği sürecini hızlandırabilir. İslam dünyasının anahtar ülkelerinden birini kabul ederek organizasyon, potansiyeli ve bölgesel rolü konularında radikal olarak değişebilecektir. Bu arada SCO üyesi olarak İran, Rusya ve Çin gibi nükleer devletlerin koruması dahil, bu organizasyonun şemsiyesi altına girecektir. Bu güçlü Rusya-İran-Çin ittifakının temelini oluşturacaktır. Birleşik Devletler ve müttefiklerinin kâbusu budur.
*Recep Safarov (Radzhab Safarov), Rusya İran Araştırmaları Merkezi Direktör?üdür.
*Kaynak Global Research
