Avrupa Komisyonu?nun Genişlemeden Sorumlu üyesi Dr. Olli Rehn, Türkiye-AB ilişkilerini Milliyet için değerlendirdi:
Türkiye?de, AB reformları yoluyla modernleşmenin hızlandırılması yönünde son zamanlarda yapılan çağrıları memnuniyetle karşılıyoruz. Bu reformlar, Türkiye?nin her yıl karşılaştığı siyasi kriz döngüsünü kırmak için de gereklidir. Kriz, geçtiğimiz yıl cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri üzerinde çıkmıştı. Bu yıl ise kendisini iktidar partisine yönelik Anayasa Mahkemesi?ndeki kapatma davasında gösterdi.
KRİZLER REFORM ENERJİSİNİ TÜKETİYOR
Bu tür krizler, ülkenin siyasi istikrarına ve dolayısıyla AB sürecine zarar veriyor. Krizler, pekala Türk vatandaşlarının çıkarlarına hizmet edecek olan ve büyük ihtiyaç duyulan reformların gerçekleştirilmesi için kullanılabilecek olan değerli miktarda siyasal enerjiyi tüketiyor, bunun sonucunda kilit reformlar hukuki ve siyasi sistemin çeşitli noktalarında sekteye uğruyor.
Bu yıl yaşanan kriz, Avrupa standartlarına ulaşabilmesi için Türkiye?nin adli ve anayasal reformları gerçekleştirme ihtiyacının ivediliğini ortaya koydu.
HÜKÜMET SİYASİ PARTİLER YASASINDA ADIM ATMADI
Örneğin, Komisyon, son üç yıldır Türkiye?ye, siyasi partiler yasasını değiştirmesi tavsiyesinde bulunuyor. Ancak, hükümet, son dönemdeki davalar öncesinde de siyasi partilerin kapatılmasına yönelik açılmış davalar bulunmasına rağmen, bu alanda şu ana kadar hiçbir adım atmamıştır.
Gerçekleştirilebilecek diğer reformlar da gerginliklerin yatıştırılmasına ve bunların topyekün çatışmalara dönüşmesinin engellenmesine yardımcı olabilir.
ATAMALARDA LİYAKAT İÇİN OMBUDSMAN KURUMU GEREKLİ
Ombudsman (kamu denetçiliği) müessesesinin oluşturulması, din ve devlet arasındaki ilişki konusundaki tartışmalarda yaşanan bazı gerilimlerin ortadan kalkmasına yardımcı olabilir ve vatandaşlara kişisel inançları ve siyasi bağlantıları ne olursa olsun haklarına saygı gösterileceğine ilişkin güven telkin edebilir.
Ayrıca, üst-düzey atamalarla ilgili süreci mercek altına alarak ve atamaların liyakat ve tarafsızlık esasına dayalı olarak yapılmasını sağlayarak, bu konudaki mevcut anlaşmazlıkların azaltılmasına da yardımcı olabilir.
Ne var ki, Ombudsman yasası iki yılı aşkın bir süredir Anayasa Mahkemesinde beklemektedir.
Bir başka örnek, Türkiye Büyük Millet Meclisi?ne sunulmuş olan sendikalar yasasıdır. Bu yasanın Türkiye?deki mevzuatı, örgütlenme, grev ve toplu sözleşme hakları gibi önemli konularda AB standartları ve ILO sözleşmeleri ile uyumlu hale getirecektir.
YAPICI DİYALOG VE UZLAŞI RUHU ÇOK ÖNEMLİ
Şimdi, Türkiye?nin bu engelleri ortadan kaldırarak, AB?ye katılım yolunda ilerlemeye devam etmesinin zamanıdır. Yapıcı diyalog ve uzlaşı ruhu, AB?ye yönelik reformlar konusunda geniş bir mutabakatın oluşturulması ve en hassas konuların kamuoyunda tartışılarak çözüme kavuşturulması açısından kilit önem taşıyor.
Hükümetin üçüncü Ulusal AB Reform programının kabulü doğrultusunda ortaya koyacağı niyet önem taşıyacaktır. Programın açıklanmasını ilgiyle bekliyorum.
YOLSUZLUKLA MÜCADELE GELİŞTİRİLMELİ
Türkiye?nin AB reform gündemi kapsamlıdır. Bu gündem, sivil - asker ilişkilerini, adli ve kamu yönetimi reformu gibi başlıkların yanı sıra kadın hakları ve ifade özgürlüğü ile yolsuzlukla mücadeleyi geliştirmeye yönelik ek önlemleri kapsıyor.
Ayrıca, devlet yardımları ve kamu ihaleleri mevzuatlarının AB standartlarına uyumlu hale getirilmelerini, vergilendirme alanında ayırımcı uygulamaların önlenmesini ve Türk Ticaret Yasası?nın modernleştirilmesini de içeriyor.
AB, Türkiye?nin reform çabalarını desteklemeye devam edecek. Bu amaçla, Türkiye ile yakın bir diyalog sürdürüyor ve reformların uygulamaya konulması için mali destek sağlıyoruz.
2007 yılında 500 milyon euro?yu aşan AB desteği önümüzdeki yıllarda da artarak sürdürülecek.
GELENEK- MODERNİTE DENGESİNDE TARAF DEĞİLİZ
Gelenekler ile çağdaşlık (modernite) arasındaki uygun denge konusunda herhangi bir pozisyon almıyoruz. Ancak, aday ülkelerin demokrasi, hukukun üstünlüğü, temel özgürlükler ile azınlıklara karşı saygı ve korumayı güvence altına alan kurumların istikrarını sürdürmelerini bekliyoruz.
AB?ye katılım her iki tarafın da yapılan pazarlığa sadık kalmasına bağlıdır; bir yanda AB sözünde dururken, Türkiye de kendisini daha Avrupalı bir devlete ve daha açık bir topluma dönüştürmelidir.
SİZİNLE ORTAK BİR KADERİ PAYLAŞACAĞIZ
Bizim cephemizde, AB, Türkiye ile ortak bir kaderi paylaşmaya kararlıdır. Yıl sonuna doğru katılım müzakerelerinde yeni başlıklar açmayı umuyoruz.
Türkiye, AB?nin kilit bir müttefikidir. Türkiye?nin Orta Doğu?da üstlendiği önemli ve olumlu diplomatik role büyük önem atfediyoruz. Bunun yanı sıra, pek çok ortak ekonomik ve stratejik çıkarı paylaşıyoruz.
HERKES EVLİLİK SÖZLEŞMESİNE UYMALI
Ancak, salt stratejik mülahazalar Türkiye ile olan ilişkilerimizin tek ve başlıca temelini oluşturamaz. AB?nin varlığının temelinde, hepimizin aramızda paylaştığımız demokrasi ve hukukun üstünlüğü değerleri yatıyor. Bu değerler, biz Avrupalıların Birliğimizi kurarken kendimizi bağladığımız ?evlilik sözleşmesi?nin temelini oluşturuyor.
İşte bu nedenledir ki, aday ülkelerde paylaşılan bu ortak demokratik değerlerin ne durumda olduğuna kayıtsız kalmamız mümkün değildir.
DUVARI ÖRMEDEN ÖNCE SAĞLAM TEMEL ŞARTTIR
AB?nin genişleme politikasının basit fakat kesinlikle temel bir ilkesi vardır ve bu ilke Türkiye de dahil olmak üzere tüm aday ülkeler için geçerlidir. Müzakerelerin ilerleme hızı, hukuk ve demokrasi alanlarındaki reformların ilerleyişine ve özellikle bunların uygulanmasına bağlıdır.
Başka bir deyişle, teknik görüşmeler evin duvarlarını inşa eder ve nihayetinde çatısını çatarken, hukuk ve demokrasi alanındaki reformlar, AB?ye üyelik yapısının temelini oluşturur.
Her inşaat ustasının bildiği gibi, duvarları örmeden önce sağlam bir temel atmanız gerekir.
Türkiye, mevzuat ve ekonomi alanlarında bazı temel reformlarda önemli ilerlemeler kaydetti, ancak, önünde daha yapılacak çok iş bulunuyor.
TÜRKİYE?DEN KIBRIS?TA YAPICI TUTUM BEKLİYORUZ
Ayrıca, yakında Kıbrıs?ta başlamak üzere olan görüşmelerde, Türkiye?nin yapıcı ve destekleyici bir rol oynayacağına inanıyoruz. Birleşmiş ve bütünleşmiş bir Kıbrıs, yalnızca Kıbrıslılara değil AB?nin tümüne de yarar sağlayacaktır.
TÜRKİYE NÜKSEDEN KRİZLER DÖNGÜSÜNDEN ÇIKMALI
AB, Türkiye?nin çoktandır beklemede olan reformları artık yeniden canlandırmasını sabırsızlıkla bekliyor. Böylelikle, ülkenin demokratik dönüşüm sürecinin hızlandırılması ve Birliğe katılımın gerektirdiği kriterlere daha yakınlaşması mümkün olacaktır.
Avrupa yolculuğuna kararlılıkla, önünü net bir şekilde göreceği bir yön duygusuyla ve daha hızlı bir şekilde odaklanabilmesi için artık Türkiye?nin sürekli nükseden dönemsel krizler döngüsünden çıktığını görmek istiyoruz.
Milliyet
