Tersane kazası için rapor hazırlandı

GMO Başkanı Tansel Timur, düzenlenen basın toplantısında raporu, sinevizyon ve çizimlerle anlattı. Timur, test sırasında yaşanan bir sorun nedeniyle filikanın düşme açısının değiştiğini belirterek, normal koşullarda karinasının baş tarafından suya girmesi beklenen filikanın, önce su yüzeyine dik pozisyona geldiğini, hareketin devamında dönmeye devam ederek, su ile 120 derece açı yapacak şekilde suya çarptığını kaydetti.

Filikanın kumanda bölümünde bu yüzden kırık ve yırtıklar oluştuğunu, aynı zamanda filikanın ön ve iskele yan camı ile giriş kapısı camının dağıldığını belirten Tansel Timur, ''Oluşan kırık ve yırtıklar ile dağılan camlar nedeniyle açılan boşluklardan giren deniz suyu sonucunda filika yan yatmış ve her koşulda kendisini düzeltmesi gerektiği halde bu pozisyonda yüzer halde kalmıştır. Sonuç olarak, deniz suyu dolmasının etkisi ile 3 kişi hayatını kaybetmiş, 12 kişi de yaralanmıştır'' dedi.

Filikanın kaza sonrası görüntüleri ve üzerinde yapılan incelemelere değinen Tansel Timur, ''16 metre yüksekliğine göre, kuralların gerektirdiği prototip test ve kontrollerinden geçmiş olan bir filikada, yaklaşık 11 metrelik düşme testi sonucunda bu büyüklükteki bir hasarın oluşmuş olması, filika malzemelerinin ve yapısının incelenmesinden başlayarak, konunun daha derin araştırılması gereğini ortaya koymuştur'' diye konuştu.

''GEMİ PERSONELİ KOMANDOLARDAN OLUŞMAZ''

Toplantıya katılan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Gemi İnşaatı Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Yücel Odabaşı da geminin indirme donanımıyla ilgili kısma çarpan filikanın, normal rotasından farklı olarak suya düştüğünü açıkladı.

Denizin o sırada sakin olduğunu da belirten Odabaşı, şunları söyledi:

''Gemi personeli, gemicidir, ahçıdır, tayfadır. Gemi personeli komandolardan oluşmaz. Filika, normal açısından farklı bir şekilde suya düşse bile, içine su sızmaması lazım. Filikanın içine su sızsa dahi, 90 dereceyle dönüp düzelmesi gerekir.

Bu kazadaki ana sorun şu, bot, insanların can güvenliği içindir, can kurtarmak içindir. Bot farklı bir açıda bile suya düşse düzelmesi lazım ve insan ölümüne sebep olmaması lazım. Bu filikadan, Tuzla'da, yabancı ve Türk bayraklı birçok gemide var. Çünkü nispeten ucuz. Bu kazada 3 kişi öldü ama belki de 300 kişinin hayatını kurtardı.''

SENDİKALARIN ORTAK TAVRI

Dok Gemi-İş Sendikası Genel Başkanı Necip Nalbantoğlu ise bu tür olayların bir daha yaşanmamasını dileyerek, ''Buradan, armatörlere, bu alandaki bütün ilgililere sesleniyorum. Gelin, bu tür testleri insanları kullanarak yapmayalım. İlk bir kaç testi, 3-4 testi manken ile yapalım. Ondan sonra illa ki insanla yapılması gerekiyorsa o zaman insan kullanılsın. Çünkü bu kazadan sonra, ister Dok Gemi-İş'e, ister Limter-İş'e üye olsun, isterse sendikasız olsun hiçbir işçi test yapılan filikanın içine binmeyecektir'' dedi.

Limter-İş Sendikası Genel Sekreteri Kamber Saygılı da testlerin insansız yapılması gerektiğini belirterek, ''eğer testlerde insan kullanılacaksa bunların tersane sahipleri ve taşeronlar olması'' gerektiğini söyledi.

Toplantıya katılan Denizcilik Müsteşarlığı Tersaneler Genel Müdürü Yaşar Duran Aytaç da Marmara Bölgesi'nde 63, Akdeniz'de 1 ve Karadeniz'de 21 olmak üzere Türkiye'de 85 tersane bulunduğunu hatırlattı.

Tersanelerdeki iş yükünün ağırlığı nedeniyle, iş güvenliği açısından risk olduğunu belirten Aytaç, son yıllarda tersanelerde artan iş kazalarının ardından yapılan çalışmalar sonucu, yeni bir yönetmeliğin Temmuz ayında Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdiğini söyledi.

Yeni yönetmeliğin, işverene, taşeronlara, işçilere ve iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin birçok yenilik getirdiğini belirten Aytaç, ''Bir kere test yapılırken, önce insansız yapılır. Daha sonra insanla yapılır. O da minimum insanla yapılır. Yapılırken de gerekli her türlü önlem alınarak gerçekleştirilir. Yeni yürürlüğe giren yönetmeliğe göre, kurallara uymadığınız takdirde, gemi inşasına izin alamayacaksınız. Bu da, gemi inşa edemeyeceksiniz demektir'' dedi.

RAPORDAN

Benzer kazaların önlenmesi için önerilerin de yer aldığı raporda, filika indirme donanımının, bayrak devleti idaresi veya yetkilendirdiği klas kuruluşu tarafından onaylanmış olması gerektiğine dikkat çekildi.

Filikanın güvenli bir biçimde suya indirileceğinden emin olunması gerektiği kaydedilen raporun sonuç bölümünde şöyle denildi:

''Bilindiği gibi serbest düşme filikalarında harekete geçirme düzeneği, sadece filikanın içerisinden kullanılmak üzere ve filika içinden kumanda edilebilecek biçimde tasarlanmıştır. Bunun amacı ve nedeni, tehlike anında gemide bulunanların tamamı filikaya binmeden, mürettebattan kimsenin kasıtlı olarak veya kazara düzeneği çalıştırarak, filikayı suya atmasının önüne geçmektir.

Bu son olayın ışığında, sadece testler sırasında kullanılmak üzere, botun insansız olarak suya atılabilmesine olanak sağlayan geçici bir düzeneğin de imal edilmesi, filika üreticilerinden talep edilebilir ve bu husus bilahare bir yönetmelik ile zorunlu hale getirilebilir.''