Filistin tarihinin en büyük şairlerinden Mahmud Derviş'in cenaze töreni, Batı Şeria'nın Ramallah kentinde bugün yapıldı. Filistin'de, 2004'te ölen Yaser Arafat'ın cenaze töreninden bu yana ilk kez Derviş için devlet töreni düzenlendi.
Hafta sonunda ABD'de ölen Derviş için üç günlük ulusal yas ilan eden Özerk Yönetim Başkanı Mahmud Abbas, şairi 'tüm Filistinlilerin kahramanı' diye tanımladı. 67 yaşında hayata veda eden Derviş; Filistin deneyimini ve işgal altında hayatı en iyi anlatan isimlerden biri olarak kabul ediliyor.
Derviş'in bu anlamda Filistin kimliğinin oluşmasında önemli rol oynadığı söyleniyor. Cenaze töreninin yapıldığı Ramallah kentinde hayatın durduğu, büyük kalabalıkların tabutun geçişini beklediği belirtildi. BBC'nin kentteki muhabiri Alim Makbul, her yaştan ve sınıftan Filistinli'nin şairle kişisel bir bağları olduğunu hissettiğini, hikayelerini kendilerinin anlatamadığı bir şekilde anlatan bu adamla gurur duyduğunu söylüyor.
Başkanlık karargâhı Mukata'da Filistinli siyasi yetkililer, Hıristiyan ve Müslüman liderler, Arap ve yabancı misyon temsilcilerinin katılımıyla devlet töreni gerçekleştirildi. Törende bazı Filistinli yetkililer konuştu. Cenaze namazını Kudüs ve Filistin Müftüsü Şeyh Muhammed Hüseyin kıldırdı. Daha sonra bir askerî araca konularak Ramallah'ın belli başlı merkezlerinden geçirilen Derviş'in naaşı, Kültür Sarayı yakınında hazırlanan mezarına defnedildi.
Derviş, Teksas eyaletindeki Houston'da geçirdiği açık kalp ameliyatından sonra ölmüştü. Naaşı Ürdün üzerinden askeri helikopterle Filistin'e götürüldü. AFP ajansına göre Derviş'in naaşını Amman'da 26 kişilik bir birlik karşıladı; Filistin Kurtuluş Ordusu'ndan 12 subay tabutu omuzlarında taşıdı. Yarım saat süren törene Ürdün Kralı Abdullah adına Prens Ali Bin Nayif katıldı.
Arafat'ın konuşmasını yazdı
BBC'nin Ramallah'ta konuştuğu bir Filistinli, Mahmud Derviş'i 'O Filistin'in hafızasını simgeliyor' sözleriyle anlattı. 'Sonuçta hepimizin insan olduğu ve insanlık adına ortaklaşa çalışmamız gerektiği mesajını vermeye çalıştı.' Mahmud Derviş'in şiir dinletilerine binlerce kişi katılırdı. Ayrıca pek çok şiiri bestelendi; siyasi konuşmalarda kullanıldı.
Derviş son dönemlerde Filistinliler arasındaki ayrılıkları sert bir dille eleştiriyor, birbirlerine yaptıkları kötülüklerin, dış bir gücün yaptığı kötülüklerden kat kat kötü olduğunu söylüyordu. Yaser Arafat'ın 1974'te BM'de yaptığı ünlü konuşmayı da o yazmıştı: 'Bugün bir zeytin dalını ve özgürlük savaşçısının silahını taşıyarak geldim. Zeytin dalının elimden düşmesine izin vermeyin.'
Direniş şairiydi
1948 yılında İsrail devleti kurulduğunda bir çok Filistin?li gibi Mahmut Derviş için de sürgün yaşamı başladı. Yaşadığı köy İsrail askerlerince yerle bir edilen Derviş, 8 yaşındayken kendini Lübnan'da bir mülteci kampında buldu. Çocukluğundan itibaren , şiirleriyle, mücadelesiyle yaşamını Filistin davasına adayan Mahmud Derviş, özellikle ?kimlik kartı? şiiriyle adeta Filistin?in ruhunu anlatır? Şiirleri 30 dile çevrilen Mahmut Derviş, 2003 yılında Uluslar arası Nazım Hikmet Şiir Ödülü?ne layık görülmüştü.
KİMLİK KARTI
Kaydet arabım kartımın numarası belli değil
Çocuklarımın sayısı sekiz
Dokuzuncusu da yolda
Yazsonunda burda
Kızıyor musun
Kaydet arabım taş ocağında çalışıyorum
Emekçi yoldaşlarında
Çocuklarımın sayısı sekiz
Giysilerini defterlerini
Taştan çıkarıyorum ekmeklerini
Sadaka bekleyecek değilim kapında
Konağının önünde küçülecek değilim
Kızıyor musun
Kaydet arabım adım var yalnız yoktur soyadım
Bu diyarda öfke kazanında yaşayan
En sabırlı insanım
Zamanın doğuşundan daha eskiye
Yılların bilinmesinden daha eskiye
Selvilerden, zeytinlerden daha eskiye
Uzanmıştır köklerim
Karasaban süren bir ailedendir babam
Soylu efendilerden değil
Ve dedem bir çiftçiydi
Ne nesebi belliydi ne şeceresi
Kitap okumadan önce
Güneşin yükselişini öğretirdi bana
Evim bir koruyucu kulübesi
Dallardan ve kamışlardan
Rahatlattı mı seni bu durumum
Adım var yalnız yoktur soyadım
Kaydet arabım saçlar kömür karası gözler kahverengi
Ayırıcı niteliklerim
Başımda kefeğimin üstünde bir kan
Ayalarım sert mi sert kaya gibi
Tırmalar neyi tutsa
Adresim sokakları adsız
unutulmuş bir köydenim silahsız
taş ocağındadır tarladadır tüm erkekleri
kızıyor musun
Kaydet arabım sen yağmaladın bağlarını atalarımın
Sürdüğüm çocuklarımla sürdüğü toprağı
Sen yağmaladın
Bana ve torunlarıma hiçbir şey bırakmadın
Şu kayalıklardan başka
Ve diyorlar ki hükümetiniz bunları da alacakmış
Öyle mi
Öyleyse kaydet
Kaydet birinci sayfanın en başına
Nefret etmem insanlardan hiç kimseye saldırmam
Ama aç kalınca yerim etini toprağımı gasp edenin
Kolla kendini kork benim açlığımdan
Kork benim öfkemden kolla kendini
1982'deki Ariel Şaron?un başını çektiği ?sabra satila? soykırımı Üzerine yazdığı ?Beyrut Kasidesi? ile 1983 Lenin Edebiyat Ödülü?nü kazandı..
sahrama sığan
az yıllanmış... boşluk adımlarıma yıkıldığı zaman.
aşkımdan ve üzüntümden hayatın üstüne boşaldım.
şafağım bombalandı
meydanlarım, depremle caddeye yıkılan duvara
dayandığımda.
suretimi oluştururum ölümümden.
geriye kalanını al, kollarına al beni hazır uzayıp gidenle.
sözlüğünü al
ateşimin
zafere ulaş
gözyaşlarımla dolu seni örten güllerle
ve parlayan ekmekte ve korkan ve çıplak kalan
zafere ulaş bu son tarihte.
beyrut' a bütün kasideleri söyledik, dizili günleri söyledik
beyrut kalemiz
beyrut gözyaşımız
bu denizin anahtarından. damlalarından yaratıldık,
uzun uzun gülüydü ve bir duvar kaldı
yaratılan ruhta kıyametin dumanından neden senden
başkası kalmadı?
Mahmud Derviş'in Türkiye'de basılan şiir kitapları arasında Zeytin Yaprakları (1964), Filistinli Sevgili (1971), 'Gecenin Sonu, Uzak Bir Sonbahar'ın Hafif Yağmuru, Celile'de Kuşlar Ölür, Düğünler, Uykudan Uyanıyor Sevgilim, Yedinci Deneme' bulunuyor.
Gözleriyle Filistin,
kollardaki, göğüslerdeki dövmelerle Filistin,
adıyla sanıyla Filistin.
Düşlerin Filistin'i ve acıların,
ayakların, bedenlerin ve mendillerin Filistin'i,
sözcüklerin ve sessizliğin Filistin'i
ve çığlıkların.
Ölümün ve doğumun Filistin'i,
taşıdım seni eski defterlerimde
şiirlerimin ateşi gibi.
Kumanya gibi taşıdım seni gezilerimde.
Koyaklarda çağırdım seni bağıra bağıra,
inlettim senin adına koyakları:
Sakının hey
kayaları döve döve şarkımı koparan şimşekten!
Benim gençliğin yüreği!
Benim beyaz kanatlı atlı!
Benim yıkan putları!
Kartalları tepeleyen şiirleri benim eken
tüm sınırlarına Suriye'nin!
Zalim düşmana bağırdım, ey Filistin, senin adına:
'Ölürsem, ey böcekler, vücudumu didik didik edin!'
Karınca yumurtasından kartal çıkmaz hiçbir vakit,
yalnız yılan çıkar zehirli yılanlardan!
Ben barbarların atlarını iyi bilirim.
Bir ben dururum onların karşısında,
bir ben,
gençliğin yüreğiyim her daim,
yüreğiyim beyaz kanatlı atlıların.
Kaynak: TİMETURK ve Ajanslar
İLGİLİ HABERLER
Filistinliler Mahmud Derviş'in yasını tutuyor
Filistinli Sevgili Sözlerin güvercin gibi... Mahmud Derviş ustaya ithafen
Türkçe'de Mahmud Derviş kitapları
