Pepe Escobar*
Demokratik Parti Başkan adayı senatör Barack Obama, Irak ve Afganistan için planları olan bir kişi. Başkanlık dündemdeki ana konu, en büyük kuşak olan Harry S Truman ve Dean Acheson, George Kennan ve George Marshall?dan alıtılar yaparak, Obama Salı günü Washington?da önemli bir dış siyaset konuşmasında kendi ?yeni herkesi kucaklama stratejisi?ne ne isim verdiğini özetledi.
Amerika?yı daha güvenli hale getirebilmek için gereken beş hedefli şu stratejiye odaklanacağını söyledi; Irak?taki savaşı sorumlulukla sona erdirmek, Taliban ve El Kaide?ye karşı süren savaşı bitirmek, bütün nükleer silah ve gereçlerini teröristlerden ve güvensiz devletlerden ele geçirmek, doğru enerji güvenliğini başarmak, 21nci yüzyılın meydan okuyanlarının karşısına çıkmak için kendi ittifakımızı yeniden kurmak.
New York Times?ın bir yorum köşesinde önceden özetlendiği gibi, Obama?nın planına, rakip Cumhuriyetçi aday Senatör McCain?in Irak?ta ?zafere giden yol?undan, daha gerçekçi, daha düşünceli ve daha mantıklı demek az kalır.
Fakat ... Şeytan O (cesur) Detaylarda
Obama?nın Irak?tan asker kaydırma teklifi, otomatikman 2010?a kadar Mezopotamya?da hiç Amerikan askeri kalmayacağı anlamına mı gelir?
Hayır. Bu, Irak?ta özel görevleri yerine getirmek için; El Kaide?nin kalıntılarını belirlemek, bizim görevlilerimizi ve diplomatlarımızı korumak, Irak güvenlik güçlerinin eğitmek ve desteklemek ve Iraklıların siyasi gelişimlerini sağlayana dek, bir birliğin bırakılacağı anlamına gelir.
Bu öneride birçok sorun var. Irak?taki El Kaide, Irak İslam Devletinin bir unsuru-cihad organizasyonun şemsiyesi. El Kaide?nin toplamda 1000 tane cihad hareketi yok. Ilımlı Sünniler böyle hissettikleri zaman, onu kafalarından atabilirler. Obama, ?Irak?ı, gelecek için sorumluluğu üzerine alacak- mezhep çekişmelerini önleyecek, bizim birliklerimiz tekrar gitmeden El Kaide tehdidinin geri püskürtüleceği garantisini verecek bir hükümete bırakmakla? gerçek başarının geleceğini kabul bile edebilir.
Böylece eğer Irak halkı kendi güvenliklerinden sorumlu olursa, kimsenin ABD askerlerine ihtiyacı kalmaz, bu arada El Kaide?yi püskürten ABD askeri değil; ?her bir eski gerillaya aylık 300 amerikan dolarına varan ödeme için Sünni Bilinçlenme örgütlerine dağıtılan ABD?li vergi mükelleflerinin parası? idi.
Ayrıca Obama, Irak?ta, bahsettiği ?bıraklıcak olan kuvvet?in ne kadar askerden oluşacağını da açıklamadı. Yüzler mi? Binler mi? Arapça konuşmadan, yerel istihbarata erişim olmadan, yerel nüfusa güvenmeden, çöl kumlarına saplanarak tam olarak ne yapabilecekler? Ve kimin terörist olup olmadığını kim yargılayacak? Bağdat?taki hükümet mi yoksa bir kere daha Washington mu?
Şimdi O Yüce Hedefler İçin
ABD medyası dış siyasette McCain?e açık bir çek verdi. McCain ?sevimli adam?ı, rolüne hâkimce oynayan bir savaş kahramanı ve medya da buna çocuk gibi kanıyor. McCain?in siyasetine gelince, temelde medya, Irak?ta görevli olan askeri birliğin sayısında ani bir artış beklentisinde, onlara göre ?savaş 100 yıl daha devam edebilir, zafere gidiyoruz, haydi İran?ı da bombalayalım, bombalayalım, bombalayalım.?
Obama?ya kalırsa o, ?terör savaşındaki ön cephe(Başkan Bush ve Senatör McCain için de aşikar olması gerektiği gibi) Irak değil, hiç bir zaman da olmadı? şeklinde tanımlıyor.
Sorun ise, Obama?ya göre ön cephenin Afganistan olması. Daha büyük stratejik hedeflerin üstesinden gelmek zorunda kaldığı an, Obama?nın başının belaya girdiği an olacaktır.
Obama ?Afganistan?a en azından iki ilave saldırı tugayı göndereceğine ve bu vaadi NATO müttefiklerinden, daha büyük yardım(daha az koşula bağlanmış) bulmak için kullanacağına? söz verdi.
Obama, Afganistan için, 2001 sonlarında Taliban yönetiminin düşmesinden sonra Bush yönetimi tarafından zaten sözü verilmiş ancak henüz yapılmamış olan bir ?mini-Marshall Planı?na ilişkin ince ipuçları ortaya koydu. ?iste bu yüzden, yozlaşması önlemek için koruma babında, her yıl askeri yardım dışında ilave 1 milyar dolar teklif ediyorum... gelecekteki uyuşturucu-terörü sebebiyle Afganistan?ı kaybedemeyiz?.
Obama aslında ABD?nin Afganistan?daki görevini El Kaide ve Taliban?a karşı savaş olarak tasarlıyor. Fakat sorun, ABD?nin uzun zamandır bölgede El Kaidenin önemli isimlerinden kimseyi yakalayamamış olması. Ve El Kaide?nin liderlik geçmişinin Çitral?da ya da Waziristans?da yerleşmiş olması ?Afganistan?da değil Pakistan sınırlarındaki aşiret bölgeleri-
Obama?nın Bati Afganistan?daki arama ve yok etme görevi için fazladan 10.000 ABD askeri (bir sürü Peştunlu sivil ve köylüyü çaresiz bırakacak ve onlara hiç durmadan yeni zararlar verecek)-hangi amaca hizmet edecekti?
Şuan Pentagon bile, alenen bunun Afganistan?da Taliban?ın çeşit çeşit kadrosuna karşı asimetrik bir kavga olduğunu itiraf ederek, 1980lerde Amerikan İstihbaratı tarafından finanse edilen ?Gulbiddin Hektamyar?dan Haqqains?e kadar? yerel diktatörleri ve Peştun aşiret reislerini küstürdü. Bunun El Kaide ile ilgisi yok. Bu ABD ve NATO?nun dış görevleri olarak tanımladıkları, bağımsız Afganları şiddetle istememeleri ile ilgili. Bu Irak?taki simetrik Sünni ve Şii kavgası dış görevi.
Büyük bir NATO hayranı olan Obama, ?Bizim, sınırları korumak, terörist kamplarını kaldırmak ve sınır ötesi isyancılar için sıkı önlemler almak üzere; Afganistan, Pakistan ve NATO arasında daha güçlü ve sürekli bir ortaklığa ihtiyacımız var.? dedi.
ABD?nin Afganistan konusundaki muhtemelen en büyük uzmanı New York Üniversitesinden Barnett Rubin?in Obama?ya söyleyeceği şey şuydu; ?Terör savaşını çözecek olan anahtar Irak değil fakat Afganistan da değil; Pakistan.?
Obama, ABD?nin sağlamış olduğu askeri yardımın Taliban ve El Kaide?ye karşı kullanılmış olduğunu garantiye alırken aynı zamanda Joe Biden ve Rishard Lugar ile birlikte Pakistan halkı için, askeri olmayan bir yardım hesabının iki kişilik desteğini üçlemek ve bunu 10 yıllığını yaşatmak için desteğe katılmak üzere hemfikir görünüyor.
Fakat Obama, Pakistan?ın; tek sağlam kurumun ordu ve istihbarat servisleri olduğu, yaklaşık 50 civarında aile tarafından yönetilen, feodal bir toplum olduğunu dikkate almamış gibi görünüyor. Dış İlişkiler Konseyi bile, Afganistan-Pakistan sınırı boyunca yer alan aşiret bölgeleri hakkındaki yeni bir raporunda; ?Pakistan Hükümetinin kendi tarafındaki aşiret bölgelerini düzeltebilmek için, siyasi, askeri ve politik kapasitesinin eksik olduğunu? itiraf etmektedir.
Obama, yüzyıllardır şiddetle özgürlüklerini devam ettiren aşiret bölgelerini, nasıl düzeltebileceğini ?sadece bir avuç dolarla- kendi adına tarif edebilmiş değil. Paranın aşiret bölgelerine ulaşacağını farz etsek bile, terörün kökünü temelden ?fakirleştirilmiş yalçın arazideki sosyal eşitsizliği? temizleyeceği kesin değil.
Ağzından Lafı Kaçırmak
Obama?nın genel stratejık hedefleri, Irak?ta bırakılan kesin olarak belirli olmayan kuvvetler ve Afganistan?da daha fazla muharebe tugaylarını içeriyor. BU McCain?in hedeflerinden çok mu farklı? Aslında Obama kendi gerçek pozisyonunu, Nisanda General David Peraeus?un ABD Senatosu konuşmaları sırasında kaybetmiş olabilir. Bu tam olarak Obama?nın Irak?ta ABD akeri gücünün başı olan Petraeus?a yüzyüze gerçekten samimiyetle bir soru ?Amerikan medyası tarafından dikkate alınmayan bir soru- sorduğunda oldu.
?Hedeflerinizi kısaca ve mütevazice anlatmanız gerektiğinde, sınırlı imkanlarınız varsa... bu soruyu mutlaka cevaplamak zorunda değilsiniz, belki de bu cevap bekleyen bir soru değildir. Eğer şuan ABD ordusu olmadan Irak?ta şu anki durumu elde edebilseydik, bu yeterli anlamda bir başarı olurmuydu? Mutlaka tam kusursuz olmazdı, ancak halen şiddet mevcut, halen El Kaide?nin izleri var, İran?ın bizim olmasını istediğimizde fazla kuvveti var ancak, eğer güncel durumu elde edersek ve asker sayımız henüz 30.000 in altına düşürülürse bunu başarı olarak değerlendirir misiniz, bu bizim kriterlerimizi karşılar mı yada yeteri kadar iyi olur mu ve bunun için daha fazla kaynak tahsis etmek zorunda kalır mıyız??
Irak?ta, şuanki güncel durum ve kalan en az 30.000 ABD askeri. Geri çekilme değil. Bu inandığımız şeyi değiştirmek mi, herşeyi kapsayan yeni bir stratejinin parçalarını değiştirmek mi yoka bu, yarım yüzyılda tavsif edilmiş olan güncel durumla aynı mı, birçoklarının muhteşem dediği, ABD?nin dış politika karışıklığı?
*Pepe Escobar Globalistan: Küreselleşmiş Dünya Sıvı Savaşına Nasıl Çekiliyor (Nimble Books, 2007) ve Kızıl Bölge Hüznü:Dalgalanma Esnasında Bir Bağdat Estantanesi adlı kitapların yazarıdır.
Bu makale Muzaffer Demirkılınç tarafından TİMETURK için tercüme edilmiştir.
