'Danyar ile Cemile arkasına hiç bakmadan demiryolu kavşağına doğru hızla ilerliyorlardı. Onlar ilerledikçe ilerledi, uzaklaştıktan bir vakit sonra çiğin arkasından görünmez oldu.' Her şey yalan, buna aşk da dâhildir diyen Luis Aragon, bu cümleleri okuduğunda çok etkilenmişti. Aşk sözcüğünün içerdiği anlama inanmayan Aragon, Cemile'yi okuduktan sonra şöyle demişti: 'Dünyanın aşkı anlatan en güzel hikâyesi.'
Aytmatov aramızdan ayrılalı bir aydan fazla oldu. Hakkında yazılanlar, her geçen gün biraz daha artarken, onun için çok sayıda dergi de kapak dosyası ya da özel sayı hazırladı. 'Kardeş Kalemler' de Temmuz sayısını Cengiz Aytmatov'a ayırdı. Türk dünyasının geniş bir alanına hitap eden derginin 133 sayfalık özel sayısında bu coğrafyadan çok sayıda önemli kalemin yazısı yer alıyor. En önemlisi de Aytmatov'un kız kardeşi Roza Aytmatova, dergi için iki yazı kaleme almış. Dergi, Toprak Ana'nın bağrından kopan Aytmatov'a yazılan şiirlerle başlıyor. 'Bugünlerde Kırgızistan'da yas var' diyen Prof. Dr. Gülruza Cumakunova 'Al Oğlunu Koynun Toprak Ana!' adlı yazısında geniş bir Aytmatov portresi sunuyor. Aytmatov'un kız kardeşi Roza Aytmatova ise babalarının Stalin katliamında suçsuz yere öldürülmesinden sonra bir toplu mezarda izine rastlamalarından ve bu zaman diliminde yaşadıklarından bahsediyor. Aydarbek Sarmanbetov ise Aytmatov ölmeden Yazarlar Evi'nde Kırgız yazarlarla yaptığı son sohbetinden küçük ayrıntıları aktarıyor. Orhan Söylemez, Aytmatov'un kitaplarında inanç meselesine değiniyor. Aytmatov'un Türkiye'yi son ziyaretinde, Elazığ'da, Yakup Deliömeroğlu'nun kendisiyle yaptığı bir söyleşi de bulunuyor dergide.
Cemile'yi okuduğunda hayran kalan Luis Aragon, 'Kultura İ Jizn' dergisinde Fransızca olarak yayımladığı makalesine 'Dünyanın aşkı anlatan en güzel hikâyesi' başlığını koymuştu. Derginin bu sayısında Aytmatov'un Batı edebiyat dünyasında tanınmasına büyük katkılar sağlayan bu makaleyi de Kemal Göz'ün çevirisiyle okuyabileceksiniz. Dergide ayrıca Kırgız yazarın pek bilinmeyen fotoğrafları da yer alıyor. (312 287 90 73)
'Onu okumadan yaşanmaz'
Oraz Yağmur'un 'Aytmatov-Yeni Çağın Mevlânâ'sı' adlı yazısından bir bölüm: 'Arkadaşlarımızın birisi evleniyor ve gelini ile bire bir kaldığında; 'Sen Aytmatov'un hangi eserlerini seviyorsun?' diyor. Gelin: 'Ben sadece 'Deve Gözlü' hikâyesini okudum.' diyor. Evlenmiş kişi sinirli söylüyor; 'Nikâh kılınmadık olsaydı, sana evlenmezdim. Aytmatov'un eserlerinin tümünü okumadan yaşamak olur mu?' demiş.
Kaynak: Zaman
