TMO, bu yıl fındığa 'doyacak'

Bu yıl öngörülen yüksek rekolte fındık piyasasında fiyat sorununun yaşanmasına neden olurken, TMO'nun müdahale alımıyla piyasaya girmesi bekleniyor.

Son üç yıldır yaptığı alımlar nedeniyle stoklarında halen 300 bin tonun üzerinde fındık bulunan Ofis'in, bu yıl rekoltenin çok yüksek olması, FİSKOBİRLİK'in alım konusunda mali gücünün bulunmaması ve piyasada arz fazlası fındığı alacak başka bir kurum olmaması nedeniyle, bu yıl da müdahale alımı yapmak durumunda kalacağı belirtiliyor. Üreticinin elindeki fındığı satmasına imkan oluşturmak ve fiyatların daha da düşmesini önlemeye yönelik bir fiyatla Ağustos ayında piyasaya girmeye hazırlanan Ofis, bu sezon en az 800-850 bin ton düzeyinde beklenen rekolte nedeniyle, 300-400 bin ton dolayındaki fındığın kendisine gelmesini bekliyor. Önceki yıllardan 300 bin ton stoğu bulunan Ofis, bu yıl da 300-400 bin ton almak durumunda kalırsa, stokları eritmek ve kredi borçlarını ödemek, oldukça büyük sorun olacak.

Yeni alacağı fındığın alım finansmanı ve depolanması konusunda da hazırlık yapan Ofis, fındığın depolanması için prefabrik depolar yaptırmak üzere firmalarla görüşüyor. Alımın finansmanının ise yine sağlanacak dış krediyle yapılması öngörülüyor.

Geçen yıl da fındık alımı için uluslararası piyasalarda uzun vadeli kredi sağlayan Ofis, bu kredinin vadesinin gelecek yıl dolmasına karşın, halen stoklarındaki fındığı satamaması nedeniyle sorun yaşayacak. Stoklarda önceki yıllardan kalan 300 bin tondan fazla fındık varken, bunun üzerine 300-400 bin ton daha yeni ürün gelmesi, rekoltenin de yüksek olması nedeniyle bu ürünün piyasaya satışını daha da zorlaştıracak. Kredi bulmakta zorlanmayan TMO'nun, fındığı satamaması nedeniyle, kredinin geri ödenmesi döneminde zor duruma düşebileceği, fındığın zararına fiyatlarla değerlendirilmesi durumunda ise görev zararları nedeniyle Hazine'nin yükünün daha da artacağı belirtiliyor.

Ofis, elindeki fındığı eritmek için, şimdiye kadar perakende satış, toptan satış, ihraç amaçlı satış olmak üzere pek çok yöntem denedi. İhalelerde satış fiyatı alım fiyatlarının da altında ortaya çıkarken, buna rağmen ciddi satışlar gerçekleşmedi.

En son FİSKOBİRLİK'e destek sağlamak üzere düşük fiyattan 30 bin ton fındık satmak ile görevlendirilen Ofis'in bu işlemden kaynaklanacak zararı da Hazine tarafından karşılanacak. Ancak, TMO'un satmakta zorlandığı fındığı FİSKOBİRLİK'in nasıl satacağı konusunda kuşkular bulunuyor.

Diğer taraftan tüccarın da fındık piyasasına girmesini sağlamak üzere, prim sistemi üzerinde de çalışılıyor. TMO, müdahale alım fiyatı ile fiyatın aşağı düşmesini engellerken, ödenecek prim ile de tüccarın piyasaya girmesi teşvik edilmiş olacak.

Fındıkta bu yıl uygulanacak politikayı değerlendirmek üzere hafta içinde Ankara'da ilgili tarafların katılmasıyla bir toplantı yapılması planlanıyor.

Üreticilerin 6 YTL'ye kadar yükselen fiyat beklentilerine karşın, yüksek rekolte nedeniyle bu düzeyde fiyatlar mümkün olamayacak. Diğer taraftan 600 bin tonun üzerinde stoğa ulaşması beklenen TMO için, gelecek yıl da rekolte yüksek olursa, stoklarındaki ürünü değerlendirmek için yağlık dışında fazla alternatif kalmayacak.