15. yüzyılda yaşamış olan Ünlü Kürt alim ve mutasavvıf Mela Ahmedê Cizîrî'nin Divanı Türkçe'ye kazandırıldı. Divan Osman Tunç tarafından hazırlandı. Kürtçe ve Türkçe karşılıklı basılan eserin ilk sayısının tükendiği bildirildi.
Melayê Cızîrî Kimdir
Melayê Cıziri?nin gerçek adı Ahmed?dir. Melayê Cıziri?nin doğum tarihi hakkında birçok rivayet vardır. Kendisinin şiirinde belirttiğine göre Hicri takvime göre 974?te Cizre?de dünyaya gelmiştir. Miladi takvime göre 1566?a denk gelir.
Melayê Cıziri Botan aşiretindendir. Babasının adı Muhammed?dir. O da zamanında bütün Kürt halkı arasında bilinen, dindar bir ailede büyümüştür. İlk hocası babasıdır. Diyarbakır, Bingöl, Hasankeyf gibi farklı yerlerde ilim öğrenir. İmamlık icazetini Diyarbakır?dan Mele Taha?dan almıştır. Uzun süre Diyarbakır?ın Sırba Köyünde İmamlık yapmıştır. Sırba ve Hasankeyf?ten sonra Cizre?ye gelir ve hayatının sonu kadar memleketi olan Cizre?de kalır.
Mela Ehmedê Cıziri?nin eserlerinden en meşhur olanı O?nun ?Divan?ıdır. Doğrusu diwanından başka hiç bir eserinden bahsedilmiyor. ?Divan?ının dışında ağızdan ağza bize kadar ulaşan sadece birkaç şiiri vardır.
Mela Ehmedê Cıziri?nin divanı Kürt edebiyatı açısından büyük bir zenginliktir. Mela şiirlerinde Farsça, Arapça ve çok az Türkçe kelime kullanmıştır. Buna rağmen şiirlerini zengin bir dille yazmıştır. Şiirlerin birçok Kürtçe atasözü ve deyime yer vermiştir. Şiirlerinde kullandığı 1500'e yakın kelimenin çoğu Kürtçe?dir.
Onun şiirlerinden bazıları halkın ağzından bu günlere kadar gelmiştir. Şiirleri belli süre halk tarafından okunmuştur.
Divanında toplam 140 şiir bulunan Mela Ehmedê Cıziri?nin ölümü hakkında birçok rivayet vardır. Hicri 1050?de vefat etmiştir. Mezarı şimdi Cizre?de, ?Medresa Sor?dadır.
Dîwana Mela Ahmedê Cizîrî bi du zimanan derket
Dîwana Mela Ahmedê Cizîrî ku hê bîna çapxaneyê jê tê ji alîyê Weşanxaneya Nûbiharê hate weşandin. Weku xwendevanên edebîyata klasîk ya kurdî dizanin, ji zûda ye çapa Dîwana Mela li pîyaseyê nemaye û hezkirên Mela îmkana xwendina vê berhemê nedidîtîn.
Kitêba ku edîtorîya wê nivîskar û werger Alî Karadeniz kirîye bi çapeke delal û bi du zimanan hatîyê hazir kirin. Li ber orîjînala kitêbê wergera wê ya bi tirkî cî digre. Mîna ku e'yan e ronakbîr Osman Tunç Dîwan wergerandibû tirkî û ew berî şeş mehan ji alîyê weşanxaneya Kentê ve hatibû weşandin.
Wergêr û edîtorê Dîwanê jibo hazirkirina vê çapa hanê nusxeyên cihê-cihê dane ber hev û wek 'nusxeya krîtîk' ev çap derketîyê holê.
Dîwana Mela ji alîyê Selman Dîlovan ve hatîyê latînîzekirin. Di serê Dîwanê de nivîseke Alî Karadeniz bi navê 'Mîrê Şi'rê: Mela Ahmedê Cizîrî' cî digre. Di vê nivîsê de ew li ser heyat û Dîwana Mela disekine. Di nivîsa ?Molla Ahmed-i Cezîrî ve Divanı'de Osman Tunç bi zimanekî herikbar nûveya xebatên ku hetanî niha li ser Mela hatine kirin dide xwendevanan.
Di dawîya kitêbê de bi kurdî 'Ferhenga Têgehên Dîwanê' û bi tirkî jî 'Meraklısı İçin Notlar' cî digrin ku ev îzah dikin ku xwendevan îmkana baş fêmkirina kitêbê bidest bixin.
Kitêb ji 584 rûpelan pêk tê û ji vê navnîşanê dikare were xwestin:
Yazarı: Mela Ahmedê Cizîrî
Yayınevi: Nubihar Yayınları
Kürtçeden Çeviri: Osman Tunç
Sahife: 584
İsteme Adresi:
Büyük Reşit Paşa Cad.
Yümni İş Merkezi,
No: 22/29 Vezneciler-İstanbul
Tel: (0212) 519 00 09
www.nubihar.com
[email protected]
