Haber Merkezi/ TIMETURK
Açılış oturumundan önce ise, Türkiye'nin yanı sıra D-8'i oluşturan İran, Malezya, Endonezya, Mısır, Pakistan, Bangladeş ve Nijerya'nın devlet ve hükümet başkanları ile dışişleri bakanları hatıra fotoğrafı çektirdi.
Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Zirvesi'nin 6'ncısı Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da başladı. Zirvenin açılışında üye ülkeler arasında vize kolaylığı sağlayan anlaşmaya imza atıldı.
Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Ali Babacan başkanlığındaki heyetin temsil ettiği zirvenin Hilton otelindeki açılışında, toplantının ev sahibi Malezya'nın Başbakanı Abdullah Bedevi, Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono ve D-8 Genel Sekreteri Dipo Alam birer konuşma yaptılar.
İKİ YILDA BİR DÜZENLENİYOR
İki yılda bir düzenlenen zirveye İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono, Pakistan Başbakanı Rıza Gillani, Mısır'ın uluslararası işbirliğinden sorumlu
Devlet Bakanı Fayza Muhammed Ebul Naga, Nijerya ve Bangladeş'ten ise devlet yetkilileri katılıyor. Liderler zirvenin açılışının yapıldığı salona, geleneksel kıyafetler giymiş Malezyalı kadınlar eşliğinde girip, çıktılar.
Zirve çerçevesinde, önceki gün yapılan D-8 Bakanlar Konseyi toplantısında üzerinde mutabakata varılan, D-8 üyesi ülkelerin iş adamlarına vize alımı kolaylığı sağlayacak anlaşma, Malezya Dışişleri Bakanı Rais Yetim ve D-8 Genel Sekreteri Dipo Alam tarafından imzalandı.
Basına kapalı devam eden toplantıda ayrıca, tercihli ticaret anlaşmasının da onaylanması bekleniyor. Hem vize kolaylığı hem de tercihli ticaret anlaşmalarıyla, D-8 ülkeleri arasındaki ticaretin ve ekonomik ilişkilerin kolaylaştırılması ve geliştirilmesi amaçlanıyor.
Bakanlar Konseyi toplantısının ardından, Dışişleri
Zirvede Türkiye'yi dışişleri bakanı Ali Babacan temsil ediyor. Bakanı Babacan'ın duyurduğu D-8 sekretaryasının kalıcı olarak İstanbul'da olmasına ilişkin kararın ve D-8'in gelecek 10 yılına ilişkin vizyon belgesinin de bugünkü zirvede onaylanması bekleniyor.
D-8 NEYİ AMAÇLIYOR?
D-8 ülkeleri işbirliği, Refahyol Hükümeti döneminde Türkiye'nin daveti üzerine İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya'nın katılımıyla 1997'de İstanbul'da düzenlenen konferans ile hayata geçirildi.
Büyük ekonomik potansiyeli, çeşitli kaynakları, büyük nüfusu ve coğrafi alanı temsil eden 8 ülke arasında ticaret ilişkilerinde yeni fırsatlar yaratmayı ve bu fırsatları çeşitlendirmeyi amaçlayan D-8 girişimi aynı zamanda, uluslararası düzeyde karar alma sürecine katılımı artırmayı, daha iyi hayat şartları sağlamayı, somut ortak projeler etrafında ekonomik işbirliğini geliştirmeyi ve gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisindeki durumlarını güçlendirmeyi hedefliyor.
'İSLAM DİNARI' PROJESİ MÜSLÜMANLAR'IN 'EURO'SU OLABİLİR Mİ?
Ahmedinejad, İslâmî para birimi oluşturmanın İslâm ülkelerinin gelişmesi ve ilerlemesi için olumlu zemin hazırlayacağını, bu yönde ciddi çalışmalar yapılması gerektiğini söyledi. Ahmedinejad 'İslam dinarı' önerisinde bulundu. Ahmedinejad, İslami para birimi oluşturmanın İslam ülkelerinin gelişmesi ve ilerlemesi için olumlu zemin hazırlayacağını, bu yönde ciddi çalışmalar yapılması gerektiğini söyledi.
D-8 toplantısı öncesinde Malezya eski Başbakanı Mahathir Muhammed ile görüşen Ahmedinejad, İslam ülkeleri arasında ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiğini, İslam ülkeleri arasında önemli işbirliği potansiyelleri bulunduğunu belirtti. Bu yöndeki girişimlerinden ABD ve Batılı ülkelerin rahatsız olduğunu kaydeden Ahmedinejad, ABD'nin zayıflayacağını ve uluslararası arenada politikalarını değiştirmek zorunda kalacağını ifade etti. Ahmedinejad, ABD'nin Ortadoğu'da varlığını devam ettirmesinin mümkün olmadığını ve çıkmaza girdiğini vurgulayarak, ABD'nin politikalarının şüpheli hale geldiğini ve içerde de tam bir iflas halinde olduğunu söyledi.
AMERİKA'DA KİMİN BAŞKAN OLACAĞI ÇOK TA ÖNEMLİ DEĞİL
İran Cumhurbaşkanı ayrıca, böyle bir durumda kimin başkalık seçiminde daha fazla oy almasının önemli olmadığını söyledi. Zirve öncesi yaptığı açıklamada İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, uranyum zenginleştirmeye son vermelerini isteyen uluslararası çağrılara yönelik olarak Ahmedinecad, nükleer faaliyetlerini durdurmayacaklarını ifade etmişti. İran Cumhurbaşkanı, 'Kimse bize karşı kuvvet ve tehdit dili kullanamaz. Dünyanın önde gelen ülkeleri eninde sonunda İran halkının (nükleer teknoloji elde edilmesi) arzusunu kabul edecek' dedi. Ahmedinejad, Birleşmiş Milletler'in daimi 5 üyesiyle Almanya'nın kendilerine sunduğu ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son verilmesini isteyen teklifi de 'sürekli tekrar eden senaryo' diye nitelendirdi. İran Cumhurbaşkanı, nükleer problemin halli için görüşmelerden yana olduklarını fakat her iki tarafın da eşit seviyede olmasının şart olduğunu söylemişti. Zirvede vize kolaylığı anlaşması imzalandı Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Zirvesi'nin 6'ncısı Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da gerçekleşti. Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Ali Babacan başkanlığındaki heyetin temsil ettiği zirvenin açılışında, toplantının ev sahibi Malezya'nın Başbakanı Abdullah Bedevi, Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono ve D-8 Genel Sekreteri Dipo Alam birer konuşma yaptılar. Açılış oturumundan önce ise, Türkiye'nin yanı sıra D-8'i oluşturan İran, Malezya, Endonezya, Mısır, Pakistan, Bangladeş ve Nijerya'nın devlet ve hükümet başkanları ile dışişleri bakanları hatıra fotoğrafı çektirdi. İki yılda bir düzenlenen zirveye İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono, Pakistan Başbakanı Rıza Gillani, Mısır'ın uluslararası işbirliğinden sorumlu Devlet Bakanı Fayza Muhammed Ebul Naga, Nijerya ve Bangladeş'ten ise devlet yetkilileri katılıyor. Liderler zirvenin açılışının yapıldığı salona, geleneksel kıyafetler giymiş Malezyalı kadınlar eşliğinde girip, çıktılar.
Zirve çerçevesinde, önceki gün yapılan D-8 Bakanlar Konseyi toplantısında üzerinde mutabakata varılan, D-8 üyesi ülkelerin iş adamlarına vize alımı kolaylığı sağlayacak anlaşma, Malezya Dışişleri Bakanı Reis Yetim ve D-8 Genel Sekreteri Dipo Alam tarafından imzalandı. Basına kapalı devam eden toplantıda ayrıca, tercihli ticaret anlaşmasının da onaylanması bekleniyor. Hem vize kolaylığı hem de tercihli ticaret anlaşmalarıyla, D-8 ülkeleri arasındaki ticaretin ve ekonomik ilişkilerin kolaylaştırılması ve geliştirilmesi amaçlanıyor. Bakanlar Konseyi toplantısının ardından, Dışişleri Bakanı Babacan'ın duyurduğu D-8 sekretaryasının kalıcı olarak İstanbul'da olmasına ilişkin kararın ve D-8'in gelecek 10 yılına ilişkin vizyon belgesinin de dünkü zirvede onaylanması bekleniyor. Malezya?dan gıda ve petrol fiyatlarına köklü çözüm çağrısı Malezya, tüm dünyada gıda üretiminin artırılması ve fırlayan petrol fiyatlarına karşı köklü çözüm bulunması çağrısında bulunarak, bu iki sorunun dünya ekonomisine 'ciddi tehdit' oluşturduğunu vurguladı. Malezya Başbakanı Abdullah Ahmed Bedevi, ev sahibi olduğu Gelişen Sekiz Ülke (D-8) zirvesinde yaptığı konuşmada, 'ekonomilerinin iyiliği için' bu konularda cesur önlemler almaları gerektiğini belirtti. Gıda fiyatlarının 2000 yılından bu yana yüzde 75 oranında arttığına dikkati çeken Abdullah, zirveden 'tüm dünyada gıda üretiminin artırılmasına ilişkin açık bir mesaj' çıkması gerektiğini kaydetti. Abdullah, petrol fiyatlarını sabitleyecek bir planın mutlaka geliştirilmesini de istedi. Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono da gıda ve enerji güvenliği sorunlarının küreselleşmenin yol açtığı sorunların üstüne çıktığını, bu sorunların yoksul ülkeleri daha da zor durumda bıraktığını söyledi.
DÜNYA SİSTEMİ ADALETTEN YOKSUN VE İŞLEVSİZ
İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Malezya?nın ev sahipliğini yaptığı 6. D-8 grubu liderler zirvesinde yaptığı konuşmada, dünyada adaletten uzak mevcut sistemlerin işlevselliğini kaybettiğini söyledi.
Ahmedinejad, Malezya?da yeniden D-8 grubu oturumunda bulunmaktan memnun olduğunu söyleyerek ve oturumu düzenleyenlere teşekkür ederek başladığı konuşmasında, dünyada hakim olan küçük ve fakir ülkelerin sorunlarını artıran adaletten uzak sistemlerin bugün işlevselliğini kaybettiğini belirtti.
Ahmedinejad, Irak?ın durumuna değinerek, Irak işgaliyle işgal güçlerinin milyonlarca insanın hayatıyla oynadığını, milyonlarca insanın kendi ülkesinde fakirlik ve sığınmacılıkla karşı karşıya kaldığını hatırlatarak, Afganistan?da da durumun aynı olduğunu işgal güçlerinin Afganistan?da varlığının uyuşturucu madde üretimi ve güvenliği olumsuz etkilediğini belirtti.
Ahmedinejad, dünyaya hakim uluslar arası ekonomik sistemlerin de çıkmaza girdiğini ana tüketim maddeleriyle gıda ürünlerinin aşırı fiyat artışına maruz kaldığını, enerji ve özellikle petrol fiyatlarında yaşana aşırı artışların olumsuz durumlar yarattığını vurguladı.
Ahmedinejad, dünyada yaşanan sorunların zorba ve dayatmacı güçlerin yanlış ve çarpık anlayışının sonucu olduğuna değinerek, uluslar arası kurumlarla sistemlerde ilahi ve insani değerlerden uzak yapıların hakim olduğunu, bazı ülkelerin bu durumda en çok yararlanıcı konumunda yer aldığını, bu tür bir ortamda çoklu işbirliği ve karşılıklı ilişkilerin geliştirilmesinin önemli olduğunu vurguladı.
Ahmedinejad, D-8 grubunun kuruluş felsefesi ve hedefleri doğrultusunda bölgesel sorunlara çözüm arayışı ve uluslararası konularda etkin bir konuma gelebileceğini, D-8 üyesi ülkelerin önemli insan kaynakları, ekonomik, siyasi, bilimsel ve kültürel potansiyelleri bulunduğunu kaydetti.
Ahmedinejad, D-8 üyesi ülkeler arasında sıkı işbirliği ve ilişkilerin gelişmesiyle özellikle ekonomik alanda uluslar arası ekonomik krizler karşısında daha istikrarlı bir durum sergilemenin mümkün olacağına dikkat çekerek, dünya zorba güçlerinin döneminin kapanmakta olduğunu ve şimdiden bu zorba güçlerin yer almayacağı dünya düzenlerinin planlarının yapılması gerektiğini, İran?ın D-8 üyeleriyle her türlü işbirliğine hazır olduğunu ifade etti.
İRAN ÖNERİLER SUNDU
1-Sanayi, Tarım ve Teknoloji alanlarında ortak projelerin yürütülmesi yönünde Finans ve Mali Fonlar gibi ortak yatırım kurumlarının kurulması ve geliştirilmesi.
2-Üye ülkelerin karşılıklı kapasitelerinin kullanılması yönünde enerji işbirliği kurumlarının kurulması.
3-Üye ülkelerin kalıcı ve sürdürülebilir kalkınma çabalarına katkı sağlayacak İslami bankacılık alanında işbirliğinin geliştirilmesi ve işleyen bankacılık sistemi yanında yeni bakancılık sistemleri oluşturulması.
4-Karşılıklı teknik ve mühendislik hizmetlerinden yararlanılması için ortak çalışma grupları oluşturulması, üye ülkelerin ihtiyaçları ve kapasitelerinin yer alacağı atlasların hazırlanması, hukuki ve mali sistemlerin tanıtılması.
