Konut sektöründe durgunluğun yaşandığı bir dönemde yapılan 8. Gayrimenkul Zirvesi'nde dar gelirlinin nasıl ev sahibi olacağı da ele alındı. Zirveye konuşmacı olarak katılan İstanbul Mortgage Genel Müdürü Bahadır Teker kira öder gibi ev sahibi olmanın şu anda mümkün olmadığını söyledi.
Teker, halkın yüzde 20'sinin ev sahibi olmasının mümkün olmadığını açıkladı.
Konut sektöründe durgunluğun yaşandığı bir dönemde yapılan 8. Gayrimenkul Zirvesi'nde dar gelirlinin nasıl ev sahibi olacağı da ele alındı. Zirveye konuşmacı olarak katılan İstanbul Mortgage Genel Müdürü Bahadır Teker kira öder gibi ev sahibi olmanın şu anda mümkün olmadığını söyledi. Bahadır Teker ile bunun nedenini konuştuk.
'Kira öder gibi ev sahibi olmak mümkün değil' dediniz. Neden?
Bahadır Teker: Kira öder gibi ev sahibi olmak mümkün tabii ki, ama şu anda mümkün değil. Dünyanın bu konjoktöründe, Türkiye'nin bu yapılanmasında mümkün değil. Çünkü biz hala altyapıyı bitiremedik. Hukuksal anlamda altyapı bitti ama yapısal anlamda bitmedi.
İkinci olarak da Türkiye'de kurumsal iç yatırımcı yapısının oluşması lazım. Bu sadece konut sektörü için değil, tüm sektörler dolayısıyla da ekonomi açısından kötü. Bu konu çok önemli. Mutlaka, uzun vadeli yatırımcı anlamında yatırım yapan bir kesimin, portföyün, bir rakamın ortaya çıkması lazım ki, kira öder gibi ev sahibi olabilelim. Yabancının parasıyla bu değirmen dönmez.
Biz hep yabancı yatırımcı para getirsin diye bekliyoruz, demek ki yabancı yatırımcıyla mortgage sistemini yürütmek mümkün değil...
Bahadır Teker: Hayır, değil...
KİRA GİBİ EV SAHİBİ OLMAK İÇİN ÖNCE ALTYAPIYI HAZIRLAMAK LAZIM
Mortgage sisteminin tam anlamıyla işlemesi için faiz oranlarının yüzde 1 seviyelerinin altına inmesi gerektiğini hep söylüyorsunuz. Ancak, faizler yukarı doğru tırmanmaya başladı. Şimdi ne olacak?
Bahadır Teker: Biraz döngüsel bir hareketler var. Her hareket kendini baştan alıyor. Yeni döngüye gelmemiz gerekiyor. Türkiye şu an zaten iyi bir konumda, finansal anlamda, uluslararası güç anlamında. Eğer çok büyük bir hata yapmazsak 1-2 sene içinde İspanya'nın 1990'ların başlarındaki durumuna, Meksika'nın 4-5 sene önceki büyük atılımlarından önceki durumuna, Amerika'nın belki 1990'ların başındaki durumuna benzer bir sürecin içersine girebiliriz ki bu hemen olacak birşey değil. O zaman herşey daha güzel gelişecektir. Ama bizim önce altyapıyı hazırlamamız lazım.
Altyapı derken, nelerden söz ediyorsunuz?
Bahadır Teker: Hukuksal anlamda biraz hazır ama başka kurumlar da gerekiyor. Konut politikaları, teşvik sistemleri, inşaatların finansman sistemleri, arsa yaratma sistemleri, imar planları, kamunun denetleme fonksiyonunu yerine getirmesi hepsi birer unsur bu anlamda. Yurtdışındaki yatırımları buraya çekmenin yolu da bu altyapıları gelecekte parlak bir ışık olarak göstermekten geçiyor. Onlar olmazsa olmaz.
Faiz oranlarının yüksek olması, altyapının hazır olmaması gibi durumları göz önüne alırsak Türkiye'de bir mortgage sisteminden söz edebilir miyiz?
Bahadır Teker: Birşeyler oluyor tabii ki... Bir kere yeni kurumların girmesi çok önemli ki o kurumlar yurtdışı kaynakları getirmek konusunda önemli rolleri olacak. Hem de yapısal reformların sağlanmasında çok etkili olacaktır.
TOPLUMUN YÜZDE 20'Sİ MORTGAGE'DAN YARARLANABİLİYOR
Mortgage gerçek anlamda Türkiye'de ne zaman uygulanmaya başlanabilir? Öngörünüz nedir?
Bahadır Teker: Aslında hayata geçti. Toplumun ufak bir kesimi yani yüzde 20'si yararlanabiliyor. Bu işe başladık, herkese kredi verelim gibi olmuyor. Yukardan başlayıp aşağı doğru eğilen bir süreç yaşanıyor. Denemeler oluyor, yanılmalar oluyor, bir takım hatalar yapılıp düzeltiyor. Bunun halk tabanına gelmesi birkaç sene içinde gerçekleşecek.
HALKIN YÜZDE 20'SİNİN EV SAHİBİ OLMASI MÜMKÜN DEĞİL
Mortgage sistemini dar gelirli kesim bekliyordu, kira öder gibi ev sahibi olalım diye...
Bahadır Teker: Aslında orta gelir ve orta gelirin üstü de bekliyordu bu sistemi. Özellikle orta ve üstü bekliyordu ve şu an ve önümüzdeki günlerde sistemden orta gelir grubunun yararlanması yönünde bir beklenti var. Zaten zengin kendi evini kendi alıyor, sorunu yok. Dar gelirliye yüzde 0 faizle verseniz bile Türkiye'de yüzde 15-20'nin ev sahibi olması mümkün değil. Arada yüzde 30-40'lık bir kesim var, onlar ulaşılabilir kesim. Zaten hedef de onlara ulaşmak. Bu da yavaş yavaş gerçekleşecek önümüzdeki yıllarda.
HAREKETLİLİK 2009'UN ORTALARINDA
Sektörün değerlendirmesini yapacak olursanız, durgunluk ne zaman bitecek diye düşünüyorsunuz?
Bahadır Teker: 2009'un ortalarında ciddi bir kıpırdanma olacak ama yavaş yavaş... Bugün kriz bitti, hadi sokağa çıkalım gibi olmayacak, yavaş yavaş, belki hiç hissetmeden olacak. 2009'un sonunda daha iyi bir manzara göreceğimizi düşünüyorum.
Mevcut durum devam ederse, yani belirsizlikler devam eder, global kriz sana ermezse 2009 yine hayal mi olacak?
Bahadır Teker: Her krizin de bir döngüsü var. Herkesin geleceği satın aldığı bir noktada dönmeye başlıyor. Ben çok umutsuz değilim.
Mynet
