Haber Merkezi / TİMETURK
Heykel Arap Gazetecilik Kurumu?nun ?Amerikan Dış Politikasının Ortadoğu Sınırları? adıyla düzenlemiş olduğu toplantıda, İsrail Demokratik bir devlet midir? problematiği üzerine Arap dünyasının tanınmış gazetecisi Muhammed Hasaneyn Heykel ile Amerikalı Profesör Stephen Walt arasında tartışma yaşandı.
Heykel, Harvard Üniversitesi Uluslararası ilişkiler Profesörü Walt?ın Perşembe günü sunduğu konferansa ilişkin yaptığı eleştiride: ?İsrail Demokratik bir devlet değildir. Kuruluş aşaması, Filistin topraklarına yönelik gasp operasyonları, Filistinlileri zorla topraklarından ve yurtlarından kovması, yürüttüğü şiddet ve devlet terörü yöntemi İsrail de demokrasinin varlığını kesinlikle engellemektedir? dedi.
Bu sözlerin ardından Walt, Heykel?e olan tüm saygısına rağmen bu konuda onunla aynı fikirde olmadığını ifade ederek şöyle dedi: ?İsrail iyi bir örnek olmasa da Demokratik bir devlettir. Mesela Almanya ve Japonya gibi demokrasilerin de sorunları vardır. İsrail demokrasisinin birtakım sorunları vardır, ancak bu orada demokrasinin olmadığı anlamına gelmez!...?
Bunu üzerine Heykel söze girerek İsrail?in neden demokratik olmadığına yönelik bir delil daha sundu: ?İsrail de yüksek devlet makamlarının çoğunu asker veya istihbarat kökenli kimseler iştigal etmektedirler. Örneğin şayet bugün hakkındaki rüşvet iddiaları nedeniyle Olmert hükümetten çekilecek olursa onun yerine geçmesi öngörülen kimselere bakalım: Şaul Mofaz, eski genelkurmay ve savunma bakanıdır. Ehud Barak, eski genelkurmay başkanıdır. Dışişleri bakanı Tisini Levini ye bakalım! kendisi Mosad?ın eski dış istihbarat uzmanıdır.?
Walt, Heykel?in açıklamalarına şöyle karşılık verdi: ?Bir önceki başkan Bill Clinton hariç, gelmiş geçmiş tüm Amerikan başkanlarının geçmişlerinde askeri hizmette çalışmaları olmuştur. Fakat bu Amerikan Demokrasisine ters bir şey değildir.?
Bunun üzerine, ?Vichatü?n Nazar? dergisi genel yayın yönetmeni Eymen es-Sayyad, ?İsrail?in Demokratik olduğu görüşü tartışma konusudur? diyerek Heykel ve Walt arasındaki tartışmayı burada noktalamak istedi.
Prof. Walt kendisinin ?İsrail?in sorunları olan bir demokrasiye sahip olduğuna inanmakla beraber bu konunun uzun uzun tartışılmasının mümkün olduğunu ? söyleyerek bu konudaki tartışmayı daha fazla sürdürmek istemediğini ifade etti.
İSRAİL LOBİSİ
Tartışma Amerikalı profesörün konferans konuşmasında ?Amerika?da İsrail Lobisi? üzerine yaptığı sunumda ? Washington?un İsrail ile, ona imtiyaz tanımaksızın, başka herhangi bir demokratik ülkeyle olan ilişkisi gibi normal bir ilişkisi olması gerekir? demesi üzerine çıkmıştı.
Prof. Walt konuşmasında, İsrail ?Filistin sorununun ancak şu dört yoldan biri ile çözülebileceğini söyledi:
1- Clinton önerisine uygun bir biçimde iki devletli bir çözüm. Walt, en gerçekçi çözümün bu olduğunu söyledi.
2- İsrail ve Filistin Devletini içine alacak büyük İsrail?in tesis edilmesi. Bu çözüm şekli, beraberinde halli güç birçok sorunu da beraberinde getirecektir. Ayrıca iki halklı devletlerin varlıklarını uzun süre idame ettiremediklerini görüyoruz.
3- İsrail?in işgal altında tuttuğu Batı Şeria bölgesindeki Filistinlileri zorla buradan sürmesi. Bu insanlık aleyhine işlenmiş tarihin en vahşi cinayetlerinden biri olur!
4- İsrail?in Batı Şeria?da ki işgalini sürdürmeye devam etmesi ve Gazze?yi yeniden işgal ederek Filistinlilere bu iki bölgede kısmı özerklik tanıması!
ÖZEL DURUM
İsrail?in Amerikan dış politikasındaki özel yeri konusunda profesör şöyle dedi: ?Amerika Birleşik Devletleri bu durumu iki nedene bağlamaktadır: İsrail?in Amerika?nın Ortadoğu bölgesindeki çok önemli stratejik müttefiki olması ve Bölgedeki tek demokrasi olması.
Sonra da buna bir üçüncü sebep olarak da İsrail Lobisinin geniş nüfuzunu ilave edebiliriz. Zira Amerikan kanunları hükümet kararlarını etkilemek için nüfuz cemaatlerinin (lobilerin) oluşturulmasına izin vermektedir.?
Walt sözlerine şöyle sürdürdü: ?Amerika, İsrail?e karşı vicdani bir sorumluluk hissetmekte bunu da onun güvenliğini koruyarak yerine getirebileceğine inanmaktadır. Bunun dışında ayrıca Amerika?nın bölgede üç önemli stratejik çıkarı bulunmaktadır:
1- Bölge petrolünün dünya pazarlarına ulaşım güvenliğini sağlamak ve herhangi düşman bir gücün bölgede ve enerji kaynakları üzerinde hâkimiyet kurmasını önlemek.
2- Terörle mücadele için bölge yönetimleriyle işbirliği yürütmek.
3- Düşman rejimlerin kitle imha silahlarına sahip olmasını önlemek.
AMERİKAN POLİTİKLARI DÜZELTİLMELİ
Walt, Amerika?nın bölgeye yönelik politikalarından memnun olmadığını ifade ederek, bunun mutlaka gözden geçirilerek düzeltilmesi gerektiğini söyledi ve bunun için şu önerilerde bulundu:
1- Güçler dengesi stratejisine yeniden dönülerek, Irak?tan derhal çekilmeli.
2- İran?a yönelik tehdit politikasına son verilmeli. Bu ülke tehditle karşılaştıkça nükleer çalışmalarına daha sıkıca yapışmaktadır. İran?a gerekli güvenlik garantileri verilerek, diplomatik kanallar vasıtasıyla, ikna edilerek, nükleer silahlara sahip olma arzusundan vaz geçirilmelidir.
3- İsrail?in Golan tepelerinden çekilmesi sağlanarak Suriye ?İsrail barışı sağlanmalıdır. Zira barış herkesin yararına olacaktır.
4- Filistin topraklarına yerleşim birimleri inşa etmemesi için İsrail?e baskı yapılmalı ve Amerika iki devletli bir çözüm için nüfuzunu kullanmalıdır. Filistin sorununun çözümü, bölgedeki diğer tüm sorunların çözümünü kolaylaştıracaktır.
5- Her ülkenin şartlarını göz ardı etmeksizin, bölgedeki tüm ülkeleri, yönetimin belli bir süreç içinde demokratikleşmesi için ikna etmek.
Amerikalı profesörün konuşmacı olarak katıldığı bu çalışma toplantısına, Mısır ve diğer Arap ülkelerinden katılan elli kadar gazeteci, Walt ile girdikleri tartışmalar da Amerika?nın bölgeye yönelik politikalarını ve İsrail?den yana tavrını şiddetle eleştirdi.
Prof. Walt, ülkesindeki ?İsrail lobisini? eleştiriye cesaret edebilen az sayıdaki Amerikalı akademisyenlerden biri sayılmaktadır. Chicago Üniversitesi profesörlerinden John Mersheimer ile beraber 2006 yılında tamamlanmasıyla beraber Amerika da büyük yankılar uyandıran ? Amerika?da İsrail Lobisi? isimli araştırmayı yürüten iki isimden birisidir. Araştırmanın bizatihi konusu olan İsrail Lobisi bu bilimsel çalışmaya şiddetli saldırılar yöneltmiştir.
2007 yılında her iki bilim adamı araştırmalarını genişleterek aynı isimle kitap olarak yayınladılar. Kitap birçok dile çevrilmesinin yanı sıra, New York Times?ın aynı yılın en çok satılan kitaplar listesinde birinci olmuştur.
İlgili haber için tıklayın:
Arapları korkutan İsrail mi yoksa İran mı?
Livni 80'lerde Mossad ajanıymış
