Kronik hastalıklar ihmale gelmez

Toplantı öncesinde The Marmara Otelde düzenlenen basın toplantısında konuşan Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Dr. Fehmi Aydınlı, dünyanın tüm bölgelerinde erişkinlerde erken ölümlerin en büyük nedeni olan kronik hastalıkların, uluslararası sağlık gündeminde uzun süre ihmal edildiğini söyledi.

Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) kronik hastalıkların önlenmesi ve kontrolü için acil eylem çağrısında bulunduğunu hatırlatan Aydınlı, 'Tüm dünyada yaş gruplarında 1 milyardan fazla kişi, Kronik Solunum Hastalıkları'na (KSH) sahiptir. 2005 yılında 4.9 milyon kişi KSH yüzünden ölmüştür. Bu hastalıkların büyük çoğunluğunu, kronik hava yolu hastalıkları astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) oluşturmaktadır' dedi.

Bu hastalıkların ortak risk faktörünün sigara olduğuna dikkati çeken Aydınlı, dünyada yaklaşık 300 milyon astımlı ve 340 milyon KOAH'lı, Türkiye'de ise 5 milyon astımlı ve KOAH'lı hasta bulunduğunu bildirdi.

'Türkiye'de ölüme neden olan ilk 20 hastalığın dağılımında KOAH 3'üncü sırada yer almaktadır. Tüm ölümlerin yüzde 5.8'i KOAH nedeni iledir' diyen Aydınlı, Ulusal Hastalık Yükü-Maliyet Etkinlilik çalışmasına göre Türkiye'de 18 yaş üzeri astım sıklığının yüzde 3.87 olduğunu söyledi.

Aydınlı, Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı ve Ulusal Eylem Planı programının hedefini de şöyle anlattı: 'Kronik Hava Yolu Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı'nın kamuoyuna benimsetilmesi, hastalık gelişiminin önlenmesi, hastalıkların erken dönemde saptanması ve ilerlemesinin önlenmesi, hastalıkların etkin tedavisi, komplikasyonların gelişiminin önlenmesi ve bu hastalıklara yönelik rehabilitasyon hizmetlerinin sunulması, astım ve KOAH'a bağlı hastalık ve ölümlerin beraberinde getirdiği ekonomik yükün azaltılması hedeflenmektedir.'

GARD Dünya Başkanı Bouspuet

Solunum Hastalıklarına Karşı Küresel Birleşim (GARD) Dünya Başkanı Jean Bousquet de DSÖ tarafından bulaşıcı hastalıkların azaldığını buna karşın bulaşıcı olmayan hastalıkların ise arttığının açıkladığını hatırlatarak, DSÖ'nün kronik hastalıkların önemine dikkat çekmeye başladığını bildirdi.

GARD ile ilgili dünyadaki birçok ülkede çalışmalar yapıldığını anlatan Bousquet, 'Türkiye, dünyada GARD ile ilgili yapılan çalışmalar konusunda birinci sırada yer alıyor' diye konuştu.

Hava kirliliği nedeniyle dünyada herkesin kronik solunum hastalığına maruz kaldığına işaret eden Bousquet, her yıl yaklaşık 4 milyon kişinin kronik solunum hastalığı nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi.

Kronik solunum hastalığına karşı küresel birlik oluşturulduğunu ve yaklaşık 40 ülkede birliğin varlığını sürdürdüğünü anlatan Bousquet, hastalarla yapılan çalışma kapsamında hastalığın takibinin yapıldığını, 5-10 yıl içinde yapılması gerekenlerin belirlendiğini, korunma ve kontrol programlarının hazırlandığını belirtti.

Bousquet, Türkiye'de uygulanmaya başlanan kapalı alanlardaki sigara yasağına da değinerek, 'Fransa'da ve İtalya'da da benzer uygulama oldu. Uygulamanın hayata geçirileceği haberleri üzerine tepkiler geldi.

Sigara satıcıları (felaket olacak) diyorlardı, ancak yasanın yürürlüğe girmesinden 1-2 ay sonra şikayet eden olmadı. Hatta ekonomik açıdan artış oldu. Sigara içmeyen kişiler de kapalı ortamlara gitmeye başladı' dedi.

'Sigara yasağı en önemli yasa'

Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Eyüp Sabri Uçan da DSÖ'nün KOAH'ın 2020 yılına kadar başlıca ölüm nedenleri arasında 6'ıncı sıradan 3'üncü sıraya yükseleceğini öngördüğünü belirtti.

Gelişmiş ülkelerde eğitim düzeyi yükseldikçe sigara tüketiminin azaldığı, Türkiye'de ise eğitim düzeyiyle sigara tüketiminin arttığına dikkati çeken Prof. Dr. Uçan, 'Türkiye'de gelecek yıllarda artması beklenen KOAH'ın sıklığının azaltılması için sigara tüketiminin azaltılması önemli. Tütün ve tütün ürünlerinin kullanımını sınırlayan yasanın yürürlüğe girmesi Cumhuriyet döneminde çıkartılan en önemli yasadır' diye konuştu.

'10 KOAH'lıdan sadece biri hastalığını biliyor'

GARD Türkiye Koordinatörü Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu da Türkiye'de her 10 KOAH'lıdan sadece birinin hastalığını bildiğine dikkati çekerek, hastalığın artmasında sigara tüketiminin önemli bir faktör olduğunu vurguladı.

WHO tarafından 31 Mayıs Sigarasız Bir Dünya Günü'nün 'Sigarasız Gençlik' temasıyla kutlanacağını belirten Yorgancıoğlu, sigara içilmesinin önlenmesi durumunda 60 bin kişinin ölümünün engelleneceğini kaydetti.

GARD Türkiye Projesi'nin amacının kronik hava yolu hastalıklarının gelişimini önlemek, ölüm riskini ve nüfustaki oranını düşürmek, toplumsal ve ekonomik yükünü azaltmak olduğunu ifade eden Prof.Dr. Yorgancıoğlu, Türkiye'de 2010 yılında KOAH nedeniyle 40 bin 831, astım nedeniyle de 3 bin 308 kişinin hayatını kaybetmesinin beklendiğini sözlerine ekledi.

Basın toplantısının ardından The Marmara Oteli'nin karşısında, söz konusu hastalıklar nedeniyle hayatını kaybedecek yaklaşık 40 bin kişiyi simgeleyen 40 ilköğretim okulu öğrencisi tarafından balonlar uçuruldu.

Daha sonra Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı ve Ulusal Eylem Planı Türkiye toplantısına geçildi. GARD 3. Dünya Kurulu toplantısı da 77 üye ülke delegelerinin katılımıyla yarın başlayacak. Toplantı 31 Mayıs'ta sona erecek.