Çin ve Tayvan arasında tarihi görüşme

Çin ile siyasi çatışma yerine ilişkileri daha da ileriye götürerek, ekonomik çıkarları ön planda tutmayı isteyen Tayvan'ın iktidardaki partisi Guomindang (Milliyetçi Parti) ile Tayvan'ın bağımsızlığına ne pahasına olursa olsun müsaade etmeyeceğini söyleyen Çin'in Komünist Partisi (ÇKP) liderleri tarihi buluşma gerçekleştirdi. Çin Devlet Başkanı Hu Jintao, ÇKP ve Merkez Komitesi Genel Sekreteri sıfatıyla, Wu Boxiong ise Tayvan'daki Guomindang Genel Başkanı sıfatıyla bir araya geldi. Bu görüşme aynı zamanda iç savaşın ardından 1949'da ana kıta Çin'den fiilen ayrılan Tayvan'daki iktidar partisi liderinin Pekin'e yaptığı ilk ziyaret olma özelliğini taşıyor. Bu ziyaretin ayrıca Çin ile uzun bir süredir kesilmiş olan ilişkilerin Haziran ayında yeniden başlatılacağını söyleyen Tayvan'ın yeni lideri Ma Ying-jeou'nun göreve başlamasından birkaç gün sonra gerçekleşmesi ise dikkat çekici olarak değerlendiriliyor.

Çin medyası görüşmeyi iki parti liderleri arasında Tayvan'da son zamanlarda olumlu değişikliklerin yaşanmasının ardından gerçekleştirilen ilk görüşme ve iki taraf arasındaki yakınlaşmada önemli bir adım olduğu değerlendirmesi yaptı.

Görüşmede liderler, partiler arasındaki ilişkilerin önemine değinerek, Tayvan Boğazı'ndaki ilişkilerin barışçıl gelişmesi yönünde ortak çaba harcanması arzusunu dile getirdi. Hu, Tayvan'ın, Çin'in Sichuan eyaletini vuran 8.0 büyüklüğündeki depremden sonra gösterdiği yardım çabalarına teşekkür etti. Wu ise Tayvan ve Çin'in hiçbir zaman birbirlerine karşı silahlı mücadele yoluna başvurmaması gerektiğini söyledi. 2005'te Guomindang Başkanı Lien Chan, Hu ile Pekin'de ana muhalefet partisi başkanı olarak görüşmüş ve bu 60 yıldan beri iki taraf arasında gerçekleşen en yüksek düzeyde temas olmuştu.

Wu'nun Çin'deki temaslarında 1949'dan bu yana yasak olan karşılıklı uçak seferlerin yapılması, Çinli turistlerin Tayvan'ı ziyaretlerine izin verilmesi gibi konuların ele alınması bekleniyor.


ÇİN - TAYVAN İHTİLAFI

İç savaşın yaşandığı 1949'dan beri iki taraf arasındaki ilk diyalog süreci 1993'te başlamış, 1995'te Tayvan liderinin ABD ziyaretinin ardından süreç Çin tarafından sonlandırılmıştı. Çin Hong Kong gibi 'Bir ülke, iki sistem' uygulamasını Tayvan'da da yapmak istiyor ancak Tayvan buna müsaade etmiyor. Ana kıta Çin'de binlerce Tayvanlı işadamının milyarlarca dolar değerinde yatırımı bulunuyor. 1949'da ülkedeki iç savaşta yenilen milliyetçiler Tayvan'a kaçarak burada ''Çin Cumhuriyeti'' adıyla bir devlet kurmuştu. Birleşmiş Milletler 1971 yılında bu ülke yerine ana kıtadaki 'Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanımıştı. 23 milyon nüfuslu Tayvan kısa süre önce de kendi adıyla Birleşmiş Milletler (BM)'e üyelik için başvurmuş ve ancak reddedilmişti. Tayvan'ın BM'ye üyelik başvurusu için referandum yapma planı da başta Pekin olmak üzere Tayvan'ın destekçileri ABD gibi ülkelerde tepkiyle karşılanmıştı. Ma'nın selefi Chen Shuibian, Tayvan'ın resmi olarak bağımsızlığı yönünde adımlar atarak Çin yönetiminin tepkisini çekmişti. Tayvan yönetimi fakir ve küçük Pasifik ülkelerini kendine siyasi destek vermesi için para yardımı yapıyordu. Tayvan, 2008 Pekin Olimpiyatları meşalesinin adadan geçmesine müsaade etmemişti.

CİHAN