Avrupa Birliği müzakere sürecinde büyük önem taşıyan Türk Ceza Kanunu'nun 301'inci maddesiyle ilgili değişiklik teklifi, TBMM Adalet Komisyonu'nda 12.5 saat süren tartışmalar sonunda kabul edildi.
Değişiklik teklifindeki 'kovuşturma' ifadesi de 'soruşturma' olarak değiştiriliyor. AKP, komisyondaki görüşmelerde bu yönde bir düzenleme yapmayı planlıyor. Değişikliğin, devam eden davaları da kapsaması için bir madde konulması bekleniyor.
AK Parti'li milletvekillerince, kovuşturma için iznin Cumhurbaşkanı'ndan değil Adalet Bakanı'ndan alınması için önerge hazırlandığı öğrenildi.
Önergeyle, teklifte yer alan Cumhurbaşkanı'ndan izin alınması şartının Adalet Bakanı'na verilmesi; kovuşturma yerine ise soruşturma için izin alınmasına yönelik düzenleme yapılacak.
MHP'nin anayasa ayrılık önergesi reddedildi
MHP milletvekillerinin teklifle ilgili verdikleri anayasaya aykırılık önergesi, AK Parti milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Önergelerin işleme alınması sırasında Komisyonda tartışmalar yaşandı.
Komisyon Başkanı Ahmet İyimaya, MHP'nin üç önergesinin içeriğinin aynı olduğunu ifade ederek, birleştirerek işleme alacağını açıkladı. MHP milletvekillerinin bu duruma itirazları sonuçsuz kaldı.
İyimaya, anayasaya aykırılık önergelerini birleştirerek oylattı. Önergelerin kabul edilmemesinin ardından komisyonun, esasa geçtiği açıklayan İyimaya, teklifin tümü üzerinde milletvekillerine söz verdi.
Komisyon çalışmalarının 8 saati geçtiğinin ifade edilmesi üzerine Başkan İyimaya, 'Güneş batıyor, güneş doğana kadar vaktimiz var' dedi.
Bu arada milletvekillerinin kanun teklifi üzerindeki uzlaşma girişimleri sonuçsuz kaldı. CHP Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk, gazetecilerin sorusu üzerine, kanun teklifi üzerinde herhangi bir uzlaşmaya varılmadığını ifade ederek, 'CHP olarak bu konuda herhangi bir uzlaşmamız yok' dedi.
MHP'li Vural uzlaşma önerisini yalanladı
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, basına yansıyan haberlerde 'CHP ve MHP milletvekilleri bakanın yanına giderek 3 yıllık ceza üst sınırının korunmasını, kovuşturma ifadesinin soruşturma olarak değiştirilmesini ve bu soruşturmanın Adalet Bakanı'nın iznine bağlanmasını önerdiler' şeklinde bir yaklaşımla bir uzlaşma olduğuna dair haberlerin yer aldığını belirterek, 'Böyle bir uzlaşma önerisi yoktur' dedi.
Görüşmeler gergin geçiyor
Türk Ceza Kanunu'nun 301 ile 305'inci maddelerinin değiştirilmesini öngören kanun teklifi, TBMM Adalet Komisyonu'nda görüşülmeye başlandı. Görüşmeler hayli gergin ve tartışmalı geçiyor.
Görüşmeler görsel basının dışarı çıkarılmak istenmesi üzerine büyük bir tartışmayla açıldı. Bunu MHP-DTP atışması izledi.
MHP'li Vural, 'Türk milleti bir bütündür, mozaik de değildir' deyince, DTP'li Kaplan, 'Kürt olmaktan gurur duyuyorum. Bana 'Kürt değilsin' diyemezsiniz' dedi.
Adalet Komisyonu, bu sabah AK Parti Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya başkanlığında toplandı. Toplantıya, hükümet adına Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin katıldı.
Toplantı, Adalet Komisyonu'nun yerinin küçük olması nedeniyle Plan ve Bütçe Komisyonu toplantı salonunda yapılıyor.
Kanun teklifinin görüşmeleri tartışmalı başladı. Komisyon Başkanı İyimaya, gazetecilerin görüntü almasından sonra kameramanları dışarı davet etti.
CHP Afyonkarahisar Milletvekili Halil Ünlütepe buna karşı çıkarak, bu uygulamanın anti demokratik olduğunu, basının görüşmeleri sonuna kadar izleme hakkı bulunduğunu söyledi.
MHP Konya Milletvekili Faruk Bal da 'Neden çekiniyorsunuz? Bütün Türk milletinin burada Türklüğe ve Cumhuriyet'e hakaretin nasıl serbest bırakıldığını öğrenme hakkı var' dedi.
Polis, tartaklanarak dışarı çıkarıldı
Bu sırada, gazetecilere müdahale ederek dışarı çıkarmak isteyen bir polis memuru, muhalefet milletvekilleri tarafından tartaklanarak dışarı çıkarıldı.
Bunun üzerine Komisyon Başkanı İyimaya, güvenlik görevlilerini dışarı davet ederken, Komisyon'da geleneğin görüntü alınmasından sonra kameraların dışarı çıkması olduğunu söyledi.
MHP'li milletvekilleri ise 'Ne geleneği? Bütün Türk geleneğini yıktınız. Bundan mı utanıyorsunuz?' diye bağırdı.
Foto muhabirleri ve kameramanlar görüntü almaya devam ederken, muhalefet milletvekilleri kameramanların dışarı çıkarılıp çıkarılmayacağının tartışmaya açılmasını istedi.
Kameraman ve foto muhabirlerinin dışarıya çıkarılmasının ardından, teklifin görüşmelerine başlandı. Komisyon, teklif üzerindeki usul tartışmalarını tamamlayarak, görüşmeleri 3 kameraman ve 1 foto muhabirin izlemesine izin verdi.
AK Parti Kastamonu Milletvekili Musa Sıvacıoğlu, komisyon toplantılarının başında kameraman ve foto muhabirlerinin görüntü aldıktan çıkarılmalarının bir gelenek olduğunu ifade ederek, 'Toplantıların bütün aşamasını zaten muhabirler izliyor' dedi.
CHP Afyonkarahisar Milletvekili Halil Ünlütepe, '(Biz özgürlüklerin önünü açacak demokratikleşme paketini getiriyoruz ama CHP karşı çıkıyor) diye ekranlarda endam ediyorsunuz ama demokratikleşme olduğunu iddia ettiğiniz bir kanun görüşülürken, görsel medyayı dışarı çıkarıyorsunuz' diye konuştu.
CHP'li Ünlütepe: 'Şahin'in koruması vekilleri tartakladı'
CHP'li Ünlütepe, gazetecileri dışarı çıkaran polisin kim olduğunun açıklanmasını isteyerek, Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin'in korumasının milletvekillerini tartakladığını iddia etti.
Bakan Şahin, CHP'li Ünlütepe'nin iddiaları üzerine iki koruması bulunduğunu belirterek, bugün kendisini koruma görevi yapan Murat Tıknazoğlu adlı polis memurunu Komisyon'a çağırdı.
Koruma görevlisi polisin içeri girmesi üzerine CHP ve MHP milletvekilleri, 'Hayır, bu polis değildi, bir yanlışlık oldu' dediler. Bunun üzerine polis memuru Tıknazoğlu komisyondan ayrıldı.
Bakan Şahin, şimdiye kadar komisyonlarda kameramanların görüntü aldıktan sonra çıktıklarını hatırlatarak, 'Bugün neden kalmaları isteniyor anlamadım' dedi.
Daha sonra AK Parti milletvekilleri, kameraman ve foto muhabirlerinin komisyondan çıkarılmasına ilişkin bir önerge verdi. Önergeye CHP ve MHP milletvekilleri itiraz ederken, yeniden usul tartışması yaşandı.
MHP ve CHP milletvekillerinin AK Parti Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ'a 'Kaş, göz hareketleriyle komisyonu yönetiyor' diye laf atmaları üzerine Bozdağ, söz istedi.
İçtüzük ve Anayasa hükümlerini hatırlatan Bozdağ, muhabirlerin toplantıları izlemelerinde hiçbir sınırlama olmadığını söyledi.
Tartışmalardan sonra Komisyon Başkanı İyimaya, üç kameraman ve bir foto muhabirinin komisyon çalışmalarını izlemesine izin verdiğini açıkladı. Gazetecilerin kendi aralarında anlaşması üzerine Komisyona TRT, AA ve Meclis TV kameramanı ile AA foto muhabiri girdi.
AKP-DTP teklifleri birleştirildi
TCK'nın 301'inci maddesine ilişkin AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Veysi Kaynak'ın teklifi ile DTP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan'ın teklifi birleştirildi.
AK Parti'li Kaynak, bu maddenin değiştirilmesine ilişkin kanun teklifi hazırladığını söyledi. DTP'li Kaplan da maddenin yürürlükten kaldırılması doğrultusunda kanun teklifi verdiğini belirtti.
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, söz konusu tekliflerin Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürerek, Komisyon tarafından kabul edilmemesi ve gündeme alınmaması gerektiğini söyledi.
Vural'ın, 'Böyle bir husus yoktur. Türk Milleti bir bütündür, mozaik de değildir' sözleri üzerine Komisyon Başkanı İyimaya, 'Türk Milleti, hepimizin ortak değeridir ortak şemsiyemizdir' karşılığını verdi.
DTP'li Kaplan: 'Bana 'Kürt değilsiniz' diyemezsiniz'
DTP'li Kaplan ise 'Kürt olmaktan gurur duyuyorum. Bana 'Kürt değilsiniz' diyemezsiniz. Aslımı inkar edemezsiniz' dedi.
AKP'li Kaynak: 'Kaçıncı kez bana ahlaksız deniliyor'
Tartışmalar sırasında söz alan MHP'li Bal, 'AKP bir milletvekilini kurban seçmiştir. Bu sorumluluğu bir milletvekilinin omuzlarına yüklemiştir... Bu Meclis gazi Meclistir. Türklük ve Cumhuriyet üzerine kurulmuştur. Dolayısıyla 301'inci maddenin değiştirilmesini talep etmek ahlaki değildir' dedi.
Başta Ermeni diasporasının bu değişikliği desteklediğini belirten Bal,'(1915'te Ermenilere soykırım uygulandı. Kıbrıs'taki Türk askeri işgalcidir, Türkler barbardır...) gibi söylemlerin hukuki zemini oluşturulmaya çalışılıyor' diye konuştu.
Bal'ın konuşmasına AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Feysi Kaynak, 'Kaçıncı kez bana ahlaksız deniliyor' diye tepki gösterirken, DTP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan, 'Biz de ahlaki cevap vereceğiz' dedi.
Bunun üzerine MHP'li Bal, 'Sen sus... Türklüğü etnisite olarak görme hezeyanına cevap vermedim' diye konuştu.
Şahin: 'Değişiklik ihtiyacı iç dinamiklerden doğdu'
Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, TCK'nın 301'inci maddesinin değiştirilmesine ilişkin kanun teklifinin hazırlanmasına Adalet Bakanlığı'nın da katkı verdiğini bildirerek, 'Basın örgütlerinin bu madde hakkındaki açıklamaları bizim için yol gösterici olmuştur. 301'inci maddenin değişiklik ihtiyacı, iç dinamiklerden doğmuştur. AB yönü de var tabii ki...' dedi.
Basın örgütlerinin açıklamalarının kendileri için yol gösterici olduğunu ifade eden Bakan Şahin'e, MHP milletvekilleri 'Gazeteciler Sosyal Güvenlik için de açıklama ve eylem yaptılar...' diye laf attı.
Bunun üzerine Şahin, 'Halkın seçtiği 550 milletvekili arasına girmek şereftir. Bu şeref büyük sorumluluk gerektirir. Başka birisi konuşurken, araya girmek, sözünü kesmek, Başkan'dan izin almadan konuşmak... Bunlar yakışıksız. Ben kahveye gidiyorum vatandaşla sohbet ediyorum. Başka partiden olan vatandaşlar beni sabırla dinliyor, sözüm bitince eleştirisini yapıyor. Lütfen halkımız kadar basiretli olalım. Hepimiz kardeşiz' dedi.
Bakan Şahin, Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun Hrant Dink hakkında 301'inci maddeden açılan dava hakkında verdiği kararın gerekçesini de okudu. Bu gerekçeye katıldığını ifade eden Şahin, 301'inci maddenin tamamen kaldırılmasını istemediklerini bildirdi.
AKP'nin üç değişiklik önerisi
Komisyon'da AKP'nin üzerinde çalıştığı üç değişiklik önerisi de ele aldı:
1- Kovuşturmanın Cumhurbaşkanı'nın iznine bağlı olması. 'Kovuşturma' ifadesinin 'soruşturma' olarak değiştirilmesi gündemde. Bu durumda savcılar iddianameyi hazırlamadan önce Köşk'ten izin isteyecek.
2- İzni verecek makam. 'Cumhurbaşkanı mı, Adalet Bakanı mı?' sorusu netlik kazanacak.
3- Suçun koşullarını ağırlaştırıp ağırlaştırmamak. Metne, 'Türk milletini aşağılamak' yerine 'alenen aşağılamak' ifadesinin konulabileceği belirtiliyor.
Bundan sonra ne olacak?
Teklifle, 301. maddede yer alan ''Türklüğü'' ifadesi ''Türk Milleti'', ''Cumhuriyet'' ifadesi de ''Türkiye Cumhuriyeti Devleti'' olarak değiştirildi.
Teklifle maddede yer alan 3 yıllık ceza üst sınırı da 2 yıla indirildi.
Ayrıca, 301. maddede yer alan, ''Türklüğü aşağılamanın yabancı bir ülkede, bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır'' hükmü çıkarıldı.
-MADDE-
Teklife göre, 301. maddenin başlığı, ''Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama'' olarak değişiyor.
Önerge ile değiştirilerek kabul edilen teklifte yer alan 301. madde şöyle:
''(1) Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini veya Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükumetini ve Devletin yargı organlarını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Devletin askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, 1. fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz.
(4) Bu suçtan dolayı soruşturma yapılması Adalet Bakanının iznine bağlıdır.''
-MEVCUT HALİ-
TCK'nın 301. maddesinin yürürlükteki mevcut hali ise şöyle:
''(1) Türklüğü, Cumhuriyeti veya Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılayan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini, Devletin yargı organlarını, askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Türklüğü aşağılamanın yabancı bir ülkede, bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır.
(4) Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz.''
