Haber Merkezi / TİMETURK
Iraklı Şii lider Mukteda Sadr?ın Mehdi Ordusu?nun lağvedilmesine ancak Şii mercilerin kararlarıyla onay verebileceğini ilan etmesinin ardından İran ve Irak?ta konuyla ilgili farklı görüşler ileri sürülmeye başlandı. Bazıları en büyük Şii Mercii olan Ayetullah Sistani?nin kaldırılma kararına onay vereceğine ihtimal vermezken diğer bazıları ise büyük âlimin lağv kararına onay vereceğini ancak bu kararın milislerin sonunu getirmese bile bölünmelere yol açabileceğini belirtiyor.
Sistani?nin en önemli yardımcılarından biri olan Ala Müsna, Sistani?nin Irak?ta barışın yerleşmesini sağlamak için bu tür bir karar alacağını söylüyor. Ancak sözlerini şöyle sürdürüyor: ?İran?daki dini merciiyyetin buna onay vereceğini sanmıyorum. Mehdi ordusu, Sadr hareketinin maruz kaldığı saldırılara cevap verebilecek ve kendisini savunmasını mümkün kılabilecek yegâne unsurdur.?
Alâ, kararın kolay alınabilecek bir karar olmadığını ve şu ana kadar suskunluklarını koruyan Şii merciiyyetin bu konuda kesin karar vermesinin birkaç gün sürebileceğini belirtiyor. Şii lider Mukteda Sadr, Mehdi Ordusu?nu ancak başta Ayetullah el-Uzma Sistani olmak üzere Şiilerin yüksek din âlimlerinin buna onay vermesiyle lağvedebileceğini kaydetmişti.
Irak Başbakanı Maliki ise Mehdi ordusunu lağvetmemesi durumunda Sadr hareketinin önümüzdeki Ekim ayında yapılacak olan yerel seçimlere giremeyeceğini söyleyerek tehdit etmişyi. Sadr hareketinin, 275 üyesi olan Irak parlamentosunda 25 milletvekiline sahip olmasına rağmen bu sayı, kendini kurtarmaya yetmiyor.
Çözüm Garantileri
Mukteda Sadr?ın yardımcısı Hasan Zerkani, Sadr?ın şayet Şii merciiyyeti onay verirse Mehdi Ordusu?nu lağvetmeye hazır olduğunu ancak hükümetin Sadr hareketine gerekli garantileri vermesi gerektiğini ilan ettiğini aktardı.
Irak?ta bir gazetede çalışmakta olan bir gazeteci ise, ?Neredeyse her gün Amerikan uçakları, Sadr mahallesini ve Sadr hareketine bağlı karargâhları bombalarken nasıl olur da Mehdi Ordusu?nun lağvedilmesinden söz edilebilir? Ordu?nun lağvı istenmeden önce Sadr hareketine eman verilmesi gerekmiyor mu? Bunun da olacağını sanmıyorum ? şeklinde konuşuyor.
Ancak Iyad, biraz önce söylenenlerin aksine şunları söylüyor: ?Şii merceiyyetin buna onay vereceğini sanmıyorum. Savaşçılar yeteri kadar kızgınlar. Zafere kadar savaşılması gerektiğini söylüyorlar.?
Necef?teki dini şahsiyetlerden biri olan Abdürrazık Hüseyin ise şunları söylüyor: ?Ayetullah Sistani, Sadr hareketinin işgalcilerin saldırılarına karşı korunmasındaki önemini biliyor. Mehdi ordusu lağvedilmeden ateşkes seçeneği kullanılarak masum insanların ölmesi engellenebilir.?
Uzmanlar, Sistani?nin kapanma kararına onay vermesi durumunda Sadr hareketi içerisinde bölünmeler yaşanabileceğine dikkat çekiyor.
Lağv Kararını Uygulamayacağız
Sistani?nin lağv kararını bekleyenlerin arasında Mehdi ordusu milisleri de var. Milislerin önemli bir bölümü Şii din alimleri Mehdi Ordusu?nun lağvedilmesine onay verse bile bu karar uygulamayacaklarını ve savaşmaya devam edeceklerini söylüyor. Mehdi Ordusu yetkililerinden Hasan Dureyd, ?Yıllardır kendi ellerimizle büyüttüğümüz, taş taş tuğla tuğla ördüğümüz bu orduyu yıkmalarına izin vermeyeceğiz. Maliki?nin tehditleri ise bizim ne kadar güçlü olduğumuzu ve onunla kafa kafaya mücadele edebileceğimizi gösteriyor.? ifadelerini kullanıyor. Dureyd, Maliki?yi ABD?den emir almakla ve aldığı bu emirleri kendilerine dayatmakla suçluyor ve bunu hiçbir İslami grubun kabul etmesinin mümkün olmadığını dile getiriyor.
Mehdi Ordusu?nun Kuruluşu
Mehdi Ordusu, ABD?nin Irak?ı işgal ettiği 2003 yılında kurulan bir hareket. İlk kurulduğunda saflarında 60 bin savaşçıyı barındırıyordu. İlk başlarda daha çok Amerikan işgal kuvvetleriyle girdiği çatışmalarla adını duyuran hareket, daha sonraki dönemde, Sünnilerin camilerine yönelik yapılan saldırılar ve ülkede mezhep çatışmasına girmekle suçlanıyor. Mehdi ordusu, Necef?te iki kez işgal kuvvetleriyle şiddetli çatışmalara girmiş ve bu çatışmalarda büyük kayıplar vermişti.
Mehdi ordusunun lağvedilmesini isteyen Maliki hükümeti, gönderdiği orduyla Sadr hareketinin güçlü olduğu yelerden Basra?yı kuşatma altın almış ve 25 Mart tarihinde başlayan bu çatışmalarda BM verilerine göre 700 Iraklı hayatını kaybetmiş bulunuyor. Son varılan anlaşmayla birlikte Mehdi ordusuna yönelik takibata son verildi ve çatışmalar durdu.
