Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick ve Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strass-Kahn, dünya genelinde artan gıda fiyatları konusundaki kaygılarını dile getirdiler.
Zoellick, IMF-Dünya Bankası bahar toplantıları sırasında yaptığı açıklamada, geçen yıl ABD ve Avrupa'da benzin fiyatlarına odaklanıldığını belirterek, 'Bazıları yakıt depolarını doldurma konusunda kaygılıyken dünya genelinde diğer bazıları da midelerini doldurmaya çalışıyorlar ve bu her gün daha da zor oluyor' dedi.
Birçok gelişmekte olan ülkede yoksulların gelirlerinin yüzde 75'inin yiyecek harcamalarına gittiğini belirten Zoellick, temel gıda maddelerinin fiyatları arttığında bunun etkisinin çok kuvvetli olduğunu söyledi.
Zoellick, bu noktada 'Yeni Düzen' benzeri bir plan uygulanması çağrısı yaptı. 'Yeni Düzen', Amerika Birleşik Devletleri'nin eski başkanlarından Franklin Roosevelt'in, ülkesini 1929 yılında patlak veren büyük ekonomik krizden kurtarma amacıyla aldığı bir dizi önlemi içeren reform paketinin adı.
Zoellick, son açıklamasında artan gıda fiyatlarının yoksul ülkelerde 100 milyon kişiyi daha yoksulluğa itebileceği uyarısında bulundu.
Yüzbinlerce insan açlık ile yüzyüze
Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn da toplantılar sırasında yiyecek fiyatları konusunda benzer uyarılarda bulundu. Strauss-Kahn, gelişmekte olan ülkelerde özellikle Afrika'da yiyecek fiyatlarının yüksek seyretmesi durumunda çok kötü sonuçlar doğabileceğini bildirdi.
IMF Başkanı, ticaret dengesizlikleri de oluşturabilecek bu problemin belli başlı gelişmiş ekonomileri de etkileyebileceğini belirterek, 'Yani bu sadece insani bir sorun değil' dedi. Strauss-Kahn, fiyatlar artmaya devam ederse, binlerce, yüz binlerce insanın açlık çekeceğini söyledi.
Acil tedbirler alınmalı
IMF ve Dünya Bankası Kalkınma Komitesi toplantılarına katılan yetkililer, artan gıda fiyatları konusunda âcil tedbir alınması gerektiğini, sorunun birkaç ay bile beklemeye tahammülü olmadığını bildirdiler.
Toplantılar sonunda düzenlenen basın toplantısında, bazı ülkelerdeki ayaklanmaların daha da genişleyebileceğine dikkat çekildi. İngiltere Başbakanı Gordon Brown, konuyu G-8 toplantısında gündeme getireceğini belirtirken, Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, 'Çok geç kalınmış olur. G-8 toplantısı Haziran'da ve içtenlikle söylemek isterim ki o kadar bekleyemeyiz' diye konuştu.
Hindistan Maliye Bakanı Palaniappan Chidambaram da yükselen gıda fiyatlarının, toplumsal ayaklanmaların yayılması tehlikesi arz ettiğini belirtti. Chidambaram, 'fiyat sarmalı' konusunda küresel bir oydaşma sağlamak üzere acele edilmemesi halinde, birkaç ülkedeki toplumsal ayaklanmanın tüm dünyaya yayılacağını, gelişmiş veya diğer ülkeler ayrımı olmaksızın tüm ülkelerin bir şekilde bundan yara alacağını kaydetti. Hintli Bakan, fiyatlardaki bu 'insafsızca' yükselişin tersine çevrilmesi için 'âcil önlem' gerektiğini vurguladı.
Katlanan fiyatlar
Dünyada geçtiğimiz yıl içinde buğday ve pirinç fiyatları iki katına çıkmıştı. Dünya Bankası rakamlarına göre, temel gıda maddesi durumundaki bu ürünlerin artışı, genel olarak gıda fiyatlarının da son üç yılda yüzde 83 yükselmesine yol açtı.
Fiyatlarda yükselme talepteki artışa, bazı ülkelerde hasada zarar veren olumsuz hava koşullarına ve geniş tarım alanlarının ulaşımda yakıt olarak kullanılan ürünlerin ekimine ayrılmasına bağlanıyor.
Uzmanlar fiyatların yüksek seyretmesinin birçok ülkede sosyal ve siyasi çalkantıları da beraberinde getirebileceği uyarısı yapmışlardı. Son dönemde Haiti, Filipinler ve Mısır'da bu yönde gelişmeler görülmüştü.
Mısır, Fildişi Sahili, Etiyopya, Filipinler ve Endonezya'da yüksek gıda fiyatları aleyhinde gösteriler düzenlendi. Haiti'de ise bu gösteriler şiddete dönüştü; beş kişinin öldüğü olaylar ardından hükümet düştü.
Pirinç üretiminde başlıca ülkeler olan Hindistan, Çin, Vietnam ve Mısır ürünlerine ihracat yasakları uygulamaya başladı. Bu durum ithalatçı olan Bangladeş, Filipinler ve Afganistan'a olumsuz yansıdı.
GIDA FİYATLARINDA ARTIŞ
Buğday: Yüzde 130
Soya: Yüzde 87
Pirinç: Yüzde 74
Mısır: Yüzde 31
Mart 2007-2008 arasındaki değişim
Kaynak: Bloomberg
Kaynak: Ajanslar
İLGİLİ HABERLER
Gıda savaşları mı başlıyor?
'AB, İnsanlığa karşı suç işliyor'
İşte dünyadaki gıda savaşları görüntüleri
