Mayın sahalarının tarıma açılmasına kabul

Tasarı, Türkiye ile Suriye arasındaki kara sınırında bulunan mayın (antipersonel-anti tank mayınları) ile patlamamış mühimmatın temizlenmesi, imha edilmesi ve bu suretle elde edilecek arazilerin tarımsal amaçlı kullanılması işlemlerine ilişkin esas ve usulleri düzenliyor.

Mayın temizleme ihalesi ile danışmanlık hizmeti alınması işlemleri, Devlet İhale Kanunu ile Kamu İhale Kanunu'na tabi olmaksızın, Maliye Bakanlığı tarafından yürütülecek.

Mayın temizleme ihalesi, Hazine'ye ait veya Maliye Bakanlığı'nca idare edilen mayından temizlenecek alanlar ile müstakil kullanımı mümkün olmayan ve bu taşınmazlarla bütünlük teşkil eden Hazine'ye ait diğer taşınmazların, tarımsal faaliyetlerde kullandırılmak üzere yükleniciye bırakılması karşılığı yapılacak.

Ayrıca söz konusu alanda bulunan ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan taşınmazlar da aynı yöntemle Maliye Bakanlığı tarafından ihale edilecek.

Mayınlı alanda bulunmakla birlikte, Bakanlar Kurulu kararı gereğince belirlenen askeri yasak bölge ile sınır hattı boyunca tesis edilecek sınır fiziki güvenlik sistemi için ihtiyaç duyulacak alanlar, tarımsal faaliyetlerde kullanılmak üzere yüklenicinin kullanımına bırakılamayacak.

Maliye Bakanlığı gerekli gördüğü hallerde, taşınmazları bir bütün olarak ya da kısımlara ayırmak suretiyle ihale edebilecek. Maliye Bakanlığı'nın bilgi, belge, teknik personel gibi talepleri diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından ivedilikle karşılanacak.

Mayınlı alanlarda bulunan maden ve petroller

Temizlenecek mayınlı alanların öncelik sırası, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma, Dışişleri ve Maliye Bakanlıkları'nın mutabakatı ile belirlenecek.

İhale komisyonlarının oluşumu ve çalışmasına ilişkin esaslar, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek. Muayene ve kabul komisyonları, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı temsilcilerinin katılımı ile oluşturulacak.

Komisyonların görevleri ile çalışmasına ilişkin esas ve usuller, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilerek ihale şartnamesinde gösterilecek.

Mayınlı alanda bulunan maden ve petrol gibi her türlü yeraltı zenginlikleri hakkında Maden Kanunu ile Petrol Kanunu hükümleri saklı olacak.

Temizleme süresi 5 yılı geçemeyecek

Mayın temizleme süresi, taşınmazların yükleniciye tesliminden itibaren 5 yılı geçemeyecek. Taşınmazların temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullanılmasına ilişkin tahmini ihale süresi ise kabul işlemlerinin yapılmasından itibaren 44 yılı geçmemek üzere, mayın temizleme işinin maliyeti ile kullanıma bırakılacak taşınmazların 1 yıllık kira bedeli esas alınarak Maliye Bakanlığı'nca belirlenecek.

Belirlenen esaslar çerçevesinde mayın temizleme ihalesinin yapılamaması halinde, ihale, Kamu İhale Kanunu hükümlerine göre hizmet satın alınmak suretiyle yapılabilecek. Bakanlar Kurulu, gerektiğinde mayın temizleme işini veya ihale işlemlerini yürütecek kamu kuruluşunu belirleyebilecek.

MHP'li Akcan: 'Türkiye kendisi temizleyebilir'

MHP Afyonkarahisar Milletvekili Abdülkadir Akcan, Türkiye'nin, mayınlı arazilerin kullanımını araziyi temizleyen şirkete vermek yerine, yapılacak ihalenin bedelini ödeyebilecek güçte bir ekonomiye sahip olduğunu söyledi.

AK Parti Diyarbakır Milletvekili Ali İhsan Merdanoğlu da mayından temizlenecek arazinin GAP ile bütünleştirilerek sulanabilir hale getirilebileceğini söyledi.

'Sınırların güvenliğinin mayın döşenerek sağlanması, çağdışı bir uygulamadır' diyen Merdanoğlu, sınır güvenliğinin teknolojik araçlarla sağlanabileceğini söyledi.

CHP Mersin Milletvekili Vahap Seçer de mayınlı arazilerin, Türkiye'nin siyasal ve ekonomik bazda stratejik araziler olduğunu belirterek, buraların yabancı firmaların kullanımına bırakılmaması gerektiğini savundu.

Seçer, mayından temizlenecek bu arazinin bölge halkına verilerek, tarım yapılmasına imkan sağlanmasını istedi.

TSK'dan mayın eleştirisi

Tasarıyla ilgili Türk Silahlı Kuvvetleri'nin görüşlerini bildiren Hakim Binbaşı Murat Yaman da, özellikle Suriye sınırının temizlenmesi konusunda endişe taşıdıklarını söyledi.

Binbaşı Yaman, arazilerin mayından temizlenmesi halinde, Türkiye-Suriye sınırının coğrafi yapısı nedeniyle, sınır güvenliği konusunda ilave önlemlerin alınması gerektiğini, tedbir alınmaması halinde kaçak girişlerin önlenemeyeceğini belirtti.

Mayınlı arazilerin bölümler halinde ihaleye çıkarılabileceğini dile getiren Yaman, arazinin mayınlardan temizlenip temizlenmediği kontrolünün tam olarak yapılması gerektiğini, aksi halde ileride ölümlere yol açabileceğine dikkati çekti.

Araziler temizlendikten sonra sınır konusunda Suriye ile sorunların yaşanabileceğini de belirten Binbaşı Yaman, mayın temizleme işinin bu konuda uzman olan ve NATO'ya bağlı bulunan NAMSA'ya devredilmesinin faydalı olacağını bildirdi.

Unakıtan: 'Bütçeden ödeme yapılmıyor'

Tasarıyı komisyona sunan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, mayınların temizlenmesi düşüncesinin; 1996'da Kanada, Avusturya ve Almanya olmak üzere bir çok ülkenin girişimleri sonucu imzaya açılan ve 'Ottowa Sözleşmesi'nin 12 Mart 2003'te kabul edilmesinin ardından, hükümet tarafından gündeme alındığını ifade etti.

Konuyla ilgili yapılan görüşmeler ve mayınlı sahalarda yapılan çalışmalar sonucunda, mayın temizleme işine esas ihale şartnamesinin hazırlandığını kaydeden Bakan Unakıtan, 'Şartnamede, bütçeden herhangi bir ödeme yapılmaksızın mayınlı arazilerin temizleme karşılığı yüklenicinin kullanımına tarımsal faaliyetlerde kullanılmak üzere bırakılması esası benimsenmiştir' dedi.

'Spekülasyonlara itibar etmeyin'

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, mayınlı arazilerin daha önce ihaleye çıkarıldığını, arazilerden mayınların temizlenmesi ile bu arazilerin kullanımı işlerinin bir bütün olarak ihaleye çıkarılması nedeniyle Danıştay tarafından ihalenin durdurulduğunu anımsattı.

Unakıtan, sadece mayınlı araziler için bir uygulama getirilerek mayınların temizlenmesi ve bu arazilerin kullanımının aynı firmaya ihale edilmesi için tasarıda düzenleme yaptıklarını söyledi.

Arazilerden mayınların temizlenmesi işi için firmaların 400 milyon dolarla 1 milyar 200 milyon dolar arasında maliyet bildirdiklerini kaydeden Unakıtan, en fazla fiyat teklifi veren firmanın ise NATO'yabağlı NAMSA olduğunu bildirdi.

Unakıtan, mayın temizlenmesi işinden sonra danışman firma olarak NAMSA'dan faydalanacaklarını belirterek, arazilerin mayından temizlenip temizlenmediğinin kontrolünün bu firma tarafından yapılacağını söyledi.

Yeniden yapılacak ihaleye Türk Silahlı Kuvvetleri, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı temsilcileriyle birlikte karar vereceklerini bildiren Bakan Unakıtan, ihalenin Suriyelilere verilmesinin söz konusu olamayacağını, bu tür asılsız ve gereksiz spekülasyonlara itibar edilmemesi gerektiğini söyledi.

Bakan Unakıtan, 'GAP'ın da İsrail'lilere verildiği yazıldı, söylendi. Sakın bu haberlere değer vermeyin. Araştırdık, GAP'ta İsrail'liler, 1 dönüm bile almamış. Lüzumsuz, gereksiz spekülasyonlara itibar etmeyin' diye konuştu.

Konuşmaların ardından tasarı benimsendi. TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı Vahit Kirişci, mayınlı arazilerin temizlenmesine ilişkin tasarıyı tali komisyon olarak görüştüklerini, bu nedenle tasarıyı maddelerini görüşmeden benimsediklerini söyledi.

AA