İngiliz Guardian gazetesi, ülkenin krize sürüklendiği yorumunu yaparken, Independent, hükümetin anayasa değişikliği planlarının tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini yazdı. Washington Post gazetesiyse, türban tartışmanın ?basit bir bez parçasıyla? ilgili olmadığını belirtiyor. İspanyol ABC gazetesi, ?Türk Adaleti AK Parti hükümetine meydan okuyor? yorumunu yaparken, Le Monde ?Türkiye kötü alışkanlıklarından vazgeçmiyor? diye yazdı. İtalyan basını ise, Türkiye?nin sonucu şimdiden öngörülemeyecek bir kriz ve istikrarsızlığa sürüklenebileceği uyarısını yaptı.
INDEPENDENT: ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ TEHLİKELİ
Independent gazetesi, ?Türkiye?nin iktidar partisi ?fazla dindar? olduğu için yargılanacak? başlığıyla verdiği haber-yorumunda, ?Anayasa Mahkemesinin kapatma talebini ele alma kararıyla Türkiye?de halkın seçtiği hükümetler ile laikler arasında 50 yıldan bu yana sürmekte olan savaşta en amansız mücadelenin yolunu açtığını? savundu.
?Partinin kapatılmasının yanı sıra aralarında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan?ın da bulunduğu bazı isimler için siyasi yasak da istendiği? ifade edilen yorumda, ?davanın 6 ay sürmesinin beklendiği, bu durumun reform sürecine darbe indireceğine dair korkular bulunduğu? kaydedildi.
Bazı analistlerin, davanın görüşülmeye başlanmasını ?Türkiye?deki soğuk savaşın sona erişi? olarak gördükleri de belirtilirken, ?işaretlerin her iki tarafın da sonuna kadar mücadeleye hazırlandıklarını gösterdiği? iddiasına yer verildi.
Yorumcuların, AK Parti?nin ?uzlaşmaya yanaşmayan laiklerle uzlaşmak? dışında izleyebileceği tek yolun Yargıtay Başsavcısının ortaya attığı iddiaları mahkemede çürütmek olduğuna inandıkları da belirtilen haber-yorumda, bazı parti yöneticilerinin ise savunmaları ne olursa olsun mahkemenin kapatma yönünde oy vereceğine inandıkları belirtildi.
?Partilerinin ve daha da önemlisi karizmatik liderlerinin geleceğinin tehlikeye girmesi karşısında AK Partililerin şimdi parti kapatılmasını güçleştirmek için Anayasa değişikliği yapmayı da düşündüklerini? kaydeden Independent, ?analistler ise böyle bir adımı hukuken tartışmalı ve politik olarak da tehlikeli buluyor? diye yazdı.
?Hükümetin değişiklik için mecliste yeterli oy desteğini sağlayamaması halinde bunu referanduma götürmesi ihtimalinin bulunduğuna? da dikkat çekilen haber-yorumda, ?ancak böyle bir referandumun da laiklik üzerinde yapılmış bir oylama gibi algılanması riski var? denildi.
Independent, böyle bir referandumun bir askeri darbeyi tetiklemesi ihtimaline dair yapılan yorumlara da dikkat çekti.
FT: PİYASALAR OLUMSUZ ETKİLENDİ
İngiltere?de yayımlanan günlük ekonomi ve siyaset gazetesi Financial Times da AK Parti davasıyla ilgili gelişmelerin İstanbul borsasında huzursuzluk yarattığını ifade etti.
?Davanın Türkiye?de halkı kamplara ayırıp, piyasalar üzerinde olumsuz etki yarattığına? dikkat çekilen haberde, ?gelişmelerin yabancı yatırımcılar üzerinde de olumsuz etki yarattığı? öne sürüldü.
Haberde, ?yabancı yatırımcıların Türkiye?deki siyasi risklerin artması korkusuna kapılması ihtimali bulunduğu? uyarısı yapılırken, gelişmeler üniversitelerdeki başörtüsü kısıtlamalarının kaldırılması yolunda atılan adımlarla ilişkilendirildi.
WP: BAŞÖRTÜSÜ NE ANLAMA GELİR?
Amerikan Washington Post Gazetesi yazarı Anne Aplebaum, bugünkü yazısına ?Başörtüsü ne anlama gelir?? başlığını attı.
Aplebaum, yazısında şu ifadelere yer verdi:
?Küçük bir bez parçası olabilir, daha fazla değil. Daha uzun olanı, daha kısa olanı, saçları kapatanı, yüzü kapatanı. Le Monde?a göre Viyana tarzı bile olabilir. Catherine Zeta Jones ve süpermodel çekiciliğiyle Naomi Campbell?ın bağladığı gibi. Ama şekli ne olursa olsun, ne isim verirseniz verin, pek çok Müslüman kadının taktığı başörtüsüyle ilgili tartışmalar bitmeyecek.?
Yazar, bununla birlikte tartışmanın inançla ilgili değil siyasi olduğuna dikkat çekiyor. Ve hükümetin girişimine kadar türban yasağının büyük ölçüde sorunsuz uygulandığı yorumunu yapıyor.
ABC: YARGI, ERDOĞAN?A MEYDAN OKUYOR
İspanyol El Mundo gazetesi, ?Türk Anayasası, hükümetin laikliğe karşı hareket edip etmediğini yargılayacak? başlığı altında, ?AB, aday olan bu ülkedeki gelişmelere kaygıyla bakıyor? ifadesini kullandı.
El Pais gazetesi de ?Son 5 yılda ekonominin büyümesini teşvik eden, siyasi reformlar yapan iktidar partisinin yasaklanma olasılığı, piyasaları sinirlendirip, AB?den eleştiri aldı? yorumunda bulundu.
İspanyol ABC gazetesi ise ?Türk adaleti, Erdoğan Hükümeti?ne meydan okuyor? başlığını attı.
?TÜRKİYE KÖTÜ ALIŞKANLIKLARINDAN VAZGEÇEMİYOR?
Fransız Le Monde gazetesi AKP hakkındaki kapatma davası başvurusunun Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilmesini ?Türkiye kötü alışkanlıklarından bir türlü vazgeçemiyor? şeklinde yorumladı.
Konuyu başyazısına taşıyan Le Monde, AKP hakkında kapatılma kararı alınmasının ?gerçek bir hukuksal darbe? olacağını, bu kapatma kararına DTP?ninkinin de eklenmesi halinde, 2007 genel seçimlerinde kullanılan oyların yüzde 54?ünü meşru olmaktan çıkacağını belirtti.
Le Monde, buna karşılık, AKP?nin, 2007 zaferinin ardından üniversitelerde türban konusunu derhal gündeme taşıyarak, laik, liberal ve AKP?nin gizli gündemi olduğu şüphesi taşıyan kesimlerin endişelerini artırdığını yazdı.
AKP için ?tartışmasız biçimde yobaz bir parti? tanımlaması yapan Le Monde, buna rağmen ekonomik planda liberal, politik planda da pragmatik olduğuna vurguda bulundu. Gazete ?AKP; ABD ve İsrail ile stratejik müttefiklikleri tartışma konusu yapmadı, bu da olgunluğunun ifadesi? yorumunda bulundu.
Başyazıda, AKP?ye yönelik kapatma davasının Türkiye?nin AB sürecini olumsuz etkileyebileceğine de değinildi ve ?Müslüman bir gücün AB?ye girmesine muhalif olanlar, ikiyüzlülük yaparak, yargının AKP?ye karşı güç gösterisini fırsat bilip Türkiye?nin demokratik olgunluğunu sorgulatabilirler? görüşüne yer verildi.
İTALYAN BASINI: YARGI ERDOĞAN VE GÜL?E KARŞI
İddianamenin kabulü, İtalyan basında da geniş yer buldu.
Basının haberlerinde, iddianamenin kabulüyle başlayan sürecin Türkiye?yi, ?sonucu şimdiden öngörülemeyecek bir kriz ve istikrarsızlığa? sürükleyebileceği ileri sürüldü.
La Stampa gazetesi, Anayasa Mahkemesinin kararını, ?Yargıçlara göre Erdoğan?ın partisinin yasaklanması kabul edilebilir? başlığıyla duyururken, ?Yargıtay, AK Parti?nin hedefinin İslam şeriatını tesis etme olduğu iddiasında. Türkiye, sonu öngörülemeyen bir anayasal krize sürüklenme riskiyle karşı karşıya bulunuyor? ifadelerine yer verdi.
İtalya?nın en önemli ekonomi gazetesi Il Sole 24 Ore, ?Yargı Erdoğan ve Gül?e karşı? başlığı altında, Türkiye?de istikrarın ?risk altında? olduğu değerlendirmesine yer verdi.
Il Manifesto gazetesi, ?Yüksek yargı Erdoğan?ın partisinin kapatılmasının ?kabul edilebilir? bulduğunu söyledi? başlığını kullanırken, Il Giornale gazetesi, ?Erdoğan?ın partisi yargılanabilir? başlığı altında, ?Anayasa Mahkemesinden çıkan evet kararı, AK Parti?nin laikliğe karşı olduğu gerekçesiyle yasa dışı ilan edilmesine de kapı açtı. Türkiye siyasi kaosa sürüklenme riskiyle karşı karşıya bulunuyor? görüşünü savundu.
ARAP BASINI: TÜRKİYE SARSILIYOR
AK Parti?ye açılan kapatma davasında iddianamenin Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilmesini Arap dünyası da yakından izliyor. El Hayat gazetesi, ?Erdoğan referanduma bel bağlıyor? diye yazdı.
Katar?dan yayın yapan El Cezire televizyonu, AKP?nin kapatılması davasıyla ilgili haberinde Türkiye?deki Anayasa Mahkemesi?nin Avrupa Birliğinin endişeleri ortasında iktidardaki AKP?nin İslamcı faaliyetlerde bulunduğu iddiaları altında kapatılması yönündeki davanın görüşülmesine onay verdiğini yazdı. AKP?nin ordu generalleri de dahil laik rakiplerinin suçlamalarını yalanladığına dikkat çeken kanal, davadaki hedefin Türk demokrasisine saldırmak olduğunu belirten açıklamalara yer vererek siyasi sebeplere dikkat çekti.
El Hayat: Erdoğan referanduma bel bağlıyor
Londra?da yayımlanan Arap gazetesi El Hayat ise Anayasa Mahkemesinin, iktidardaki AKP?nin kapatılması davasını görüşmeyi kabul ettiğini belirterek ?Erdoğan, azli yönündeki komplolardan emin ve komployu boşa çıkarmak için referanduma bel bağlıyor? manşetini kullandı. Milliyetçi ve laik partilerin AKP?nin kapatılmasını destekledikleri bir zamanda Kürt Demokratik Toplum Partisinin AKP?yi yasaktan kurtarmak için önerilen düzenlemelere, Gül ve Erdoğan?ın beş yıl siyasi yasaklı olmayı kabul etmesi şartıyla onay vereceğine dikkat çeken gazete, AKP?deki kaynaklara dayandırdığı haberinde Erdoğan?ın savunma hazırlanması emri verdiği ve bu davanın siyasi ve yargı çevreleri arasındaki anlaşmanın sonucu açıldığından emin olduğunu yazdı.
El Sefir: Erdoğan halk oylamasına gidecek mi?
Lübnan?da yayınlanan El Sefir gazetesinin yazarlarından Türkiye uzmanı Muhammed Nureddin ?Türkiye sarsılıyor? başlıklı makalesinde AKP?nin kapatılması yönündeki talebin Anayasa Mahkemesince kabul edilmesiyle Türkiye?deki siyasi krizin, ülkeyi AKP?nin iktidarlığı öncesindeki gerginlik ve istikrarsızlık yıllarına götürebilecek beklenmedik bir tünele girdirdiğini belirterek mahkeme kararının Türkiye?deki birinci gücün hala ?derin devlet? olduğunu gösterdiğini yazdı. Dünyanın ve bölgenin büyük tarihi dönüşümler yaşadığı bir zamanda Türkiye?nin iç sorunlara boğulduğuna dikkat çeken yazar, aşırılıkçı laik güçlerin bu davranışlarıyla İslamcıları varlıklarını ve çıkarlarını ifade etmek için en iyi yöntemi düşünmeye sevk ettiklerini ifade ederek ?ılımlı İslam? uzlaşı zemini oluşturmuyorsa laiklerin hangi İslam?ı istediğini sorguladı.
Mısır El Ehram: İktidar partisi yargılanıyor
Anayasa Mahkemesi parti kapatılmasına kapıları açıyor ve Cumhurbaşkanı Gül?ün yargılanmasını karara bağlıyor.
El Beyan: Çekişme görülmemiş düzeye çıktı
Birleşik Arap Emirlikleri gazetesi El Beyan, Türkiye?de laikler ile İslamcı arka plana sahip hükümet arasındaki çekişmenin Anayasa Mahkemesinin AKP?nin kapatılması yönünde açılan davayı görüşmeye almayı kabul ettiğini açıklamasıyla birlikte benzeri görülmemiş bir düzeye çıktığını yazdı.
Gazete, bu kararın AKP?nin parlamento seçimlerindeki net zaferinin üzerinden yedi ay geçmesi sonrası geldiğine dikkat çekti.
NTV-MSNBC VE AJANSLAR
